This is a valid RSS feed.
This feed is valid, but interoperability with the widest range of feed readers could be improved by implementing the following recommendations.
line 127, column 0: (14 occurrences) [help]
line 130, column 0: (11 occurrences) [help]
line 133, column 0: (7 occurrences) [help]
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb- ...
line 133, column 0: (152 occurrences) [help]
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb- ...
line 133, column 0: (152 occurrences) [help]
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb- ...
line 172, column 0: (131 occurrences) [help]
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='u ...
line 965, column 0: (13 occurrences) [help]
line 965, column 0: (13 occurrences) [help]
line 965, column 0: (13 occurrences) [help]
line 965, column 0: (13 occurrences) [help]
line 965, column 0: (26 occurrences) [help]
line 965, column 0: (26 occurrences) [help]
line 965, column 0: (13 occurrences) [help]
line 965, column 0: (13 occurrences) [help]
line 965, column 0: (13 occurrences) [help]
line 965, column 0: (13 occurrences) [help]
line 965, column 0: (13 occurrences) [help]
line 965, column 0: (13 occurrences) [help]
line 975, column 0: (26 occurrences) [help]
>
line 991, column 0: (7 occurrences) [help]
<script src="https://buybox.click/js/widget.min.js"></script>
line 991, column 0: (7 occurrences) [help]
<script src="https://buybox.click/js/widget.min.js"></script>
<figure class="wp-block-embed is-type-wp-embed is-provider-przystanek-rodzin ...
<figure class="wp-block-embed is-type-wp-embed is-provider-przystanek-rodzin ...
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><rss version="2.0"
xmlns:content="http://purl.org/rss/1.0/modules/content/"
xmlns:wfw="http://wellformedweb.org/CommentAPI/"
xmlns:dc="http://purl.org/dc/elements/1.1/"
xmlns:atom="http://www.w3.org/2005/Atom"
xmlns:sy="http://purl.org/rss/1.0/modules/syndication/"
xmlns:slash="http://purl.org/rss/1.0/modules/slash/"
>
<channel>
<title>Przystanek Rodzinka – blog parentingowy o dzieciach okiem logopedki</title>
<atom:link href="https://przystanekrodzinka.pl/feed/" rel="self" type="application/rss+xml" />
<link>https://przystanekrodzinka.pl/</link>
<description></description>
<lastBuildDate>Tue, 14 Oct 2025 14:48:59 +0000</lastBuildDate>
<language>pl-PL</language>
<sy:updatePeriod>
hourly </sy:updatePeriod>
<sy:updateFrequency>
1 </sy:updateFrequency>
<generator>https://wordpress.org/?v=6.8.3</generator>
<item>
<title>Czas zimowy chroni zdrowie: badanie Stanford Medicine</title>
<link>https://przystanekrodzinka.pl/czas-zimowy-chroni-zdrowie-badanie-stanford-medicine/</link>
<dc:creator><![CDATA[Maria Rybak]]></dc:creator>
<pubDate>Fri, 17 Oct 2025 14:45:00 +0000</pubDate>
<category><![CDATA[aktualnosci]]></category>
<guid isPermaLink="false">https://przystanekrodzinka.pl/?p=85871</guid>
<description><![CDATA[<p>Stały czas zimowy mógłby zapobiec 300 tysiącom udarów i zmniejszyć liczbę osób z otyłością o 2,6 miliona rocznie. Naukowcy ze Stanford Medicine odkryli, że nasze ciała potrzebują więcej światła rano niż wieczorem, by zachować zdrowy rytm dobowy - wewnętrzny zegar biologiczny, który reguluje sen, odporność i rozwój mózgu. Wiosenne i jesienne przestawianie zegarów to najgorsza możliwa opcja. Jak rytm dobowy wpływa na rozwój Twojego dziecka i co możesz zrobić już teraz?</p>
<p>Artykuł <a href="https://przystanekrodzinka.pl/czas-zimowy-chroni-zdrowie-badanie-stanford-medicine/">Czas zimowy chroni zdrowie: badanie Stanford Medicine</a> pochodzi z serwisu <a href="https://przystanekrodzinka.pl">Przystanek Rodzinka - blog parentingowy o dzieciach okiem logopedki</a>.</p>
]]></description>
<content:encoded><![CDATA[
<p>Każdej wiosny przestawiamy zegarki godzinę do przodu, każdej jesieni – godzinę do tyłu. Nikt nie jest z tego zadowolony, a jak się okazuje – mamy ku temu doskonałe powody. Te dwa coroczne zmiany czasu to nie tylko kłopot organizacyjny. To także realne zagrożenie dla zdrowia, począwszy od zwiększonej liczby zawałów serca zaraz po marcowym przestawieniu zegarów, po więcej śmiertelnych wypadków drogowych w kolejnych dniach.</p>
<p>Teraz badacze ze Stanford Medicine odkryli, że konsekwencje sięgają znacznie dalej niż te kilka pierwszych dni po zmianie czasu. Ich analiza pokazuje, że mamy do wyboru trzy rozwiązania – stały czas zimowy, stały czas letni lub obecne sezonowe przestawianie – i pod względem zdrowotnym wybraliśmy najgorszy wariant.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Jak rytm dobowy wpływa na zdrowie całej rodziny</h2>
<p>Zespół badawczy porównał, jak różne polityki czasowe wpływają na rytmy dobowe ludzi w całym kraju, a przez to na ich zdrowie. Rytm dobowy to wewnętrzny zegar biologiczny naszego ciała, który trwa około 24 godzin i reguluje wiele procesów fizjologicznych – od snu, przez trawienie, po działanie układu odpornościowego.</p>
<p>Co ciekawe, ludzki cykl dobowy nie trwa dokładnie 24 godziny – dla większości z nas jest o około 12 minut dłuższy. Ale możemy go synchronizować za pomocą światła. Kiedy dostajemy światło rano, przyspiesza to nasz rytm dobowy. Światło wieczorem go spowalnia. Dlatego generalnie potrzebujemy więcej światła rannego i mniej wieczornego, by pozostać dobrze zsynchronizowanym z 24-godzinnym dniem.</p>
<p>Jamie Zeitzer, profesor psychiatrii i nauk behawioralnych ze Stanford Medicine oraz główny autor badania, wyjaśnia: “Odkryliśmy, że pozostanie przy czasie zimowym lub czasie letnim jest zdecydowanie lepsze niż przestawianie zegarów dwa razy w roku”. Badanie zostało opublikowane w Proceedings of the National Academy of Sciences, a jego pierwszą autorką jest Lara Weed, doktorantka z zakresu bioinżynierii.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Wreszcie dane zamiast teorii</h2>
<p>Nawet wśród osób, które chcą zakończyć sezonowe zmiany czasu, panuje spór o to, którą politykę czasową przyjąć. Zwolennicy stałego czasu letniego argumentują, że więcej światła wieczorem mogłoby oszczędzać energię, powstrzymywać przestępczość i dawać ludziom więcej czasu wolnego po pracy. Pola golfowe i centra handlowe pod gołym niebem mocno popierają to rozwiązanie. Jednak próba wprowadzenia stałego czasu letniego w 1974 roku była tak niepopularna, że porzucono ją po niecałym roku. Wśród protestujących byli rodzice zaniepokojeni tym, że ich dzieci musiałyby chodzić do szkoły po ciemku.</p>
<p>Z drugiej strony organizacje takie jak American Academy of Sleep Medicine, National Sleep Foundation czy American Medical Association popierają całoroczny czas zimowy. Opiera się to na teorii, że wczesne poranne światło jest lepsze dla naszego ogólnego zdrowia. “Problem w tym, że to teoria bez żadnych danych” – mówi Zeitzer. “I w końcu mamy dane”.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Konkretne liczby: udary i otyłość</h2>
<p>Badacze wykorzystali model matematyczny, by przeliczyć ekspozycję na światło przy każdej polityce czasowej – w oparciu o lokalne czasy wschodu i zachodu słońca – na obciążenie rytmu dobowego. To w zasadzie miara tego, jak bardzo wewnętrzny zegar danej osoby musi się przestrajać, by nadążyć za 24-godzinnym dniem.</p>
<p>Okazało się, że w ciągu roku większość ludzi doświadczałaby najmniejszego obciążenia rytmu dobowego przy stałym czasie zimowym, który preferuje poranne światło. Korzyści różnią się nieco w zależności od lokalizacji danej osoby w strefie czasowej oraz jej chronotypu – czy preferuje wczesne poranki, późne wieczory, czy coś pomiędzy.</p>
<p>By powiązać obciążenie rytmu dobowego z konkretnymi skutkami zdrowotnymi, naukowcy przeanalizowali dane z Centers for Disease Control and Prevention dotyczące występowania artretyzmu, nowotworów, przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, choroby wieńcowej serca, depresji, cukrzycy, otyłości i udarów w poszczególnych hrabstwach.</p>
<p>Ich modele pokazują, że stały czas zimowy obniżyłby ogólnokrajowe występowanie otyłości o 0,78 procent i występowanie udarów o 0,09 procent – stanów zdrowia, na które wpływa zdrowie rytmu dobowego. Te pozornie małe zmiany procentowe w powszechnych schorzeniach przełożyłyby się na 2,6 miliona mniej osób z otyłością i 300 tysięcy mniej przypadków udaru. Przy stałym czasie letnim występowanie otyłości spadłoby o 0,51 procent, czyli o 1,7 miliona osób, a udarów o 0,04 procent, czyli o 220 tysięcy przypadków.</p>
<p>Zgodnie z przewidywaniami modele nie wykazały znaczącej różnicy w przypadku schorzeń takich jak artretyzm, które nie mają bezpośredniego związku z rytmami dobowymi.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Co to oznacza dla rozwoju dziecka</h2>
<p>Dlaczego to wszystko ma znaczenie dla rodziców małych dzieci? Kiedy rytm dobowy jest rozregulowany, słabnie nasz wewnętrzny zegar biologiczny. Wszystkie procesy zależne od tego zegara – na przykład układ odpornościowy czy poziom energii – nie współgrają ze sobą tak dobrze, jak powinny. U dzieci w okresie intensywnego rozwoju mózgu i nabywania umiejętności komunikacyjnych stabilny rytm dobowy ma szczególne znaczenie.</p>
<p>Badacze w swoich obliczeniach zakładali stosunkowo zdrowe nawyki związane ze światłem: sen od 22:00 do 7:00, ekspozycję na słońce przed i po pracy oraz w weekendy, a także światło w pomieszczeniach od 9:00 do 17:00 i po zachodzie słońca. Ale w rzeczywistości wiele osób ma nieregularny harmonogram snu i spędza więcej czasu w pomieszczeniach. “Nawyki świetlne ludzi są prawdopodobnie znacznie gorsze niż zakładamy w modelach” – mówi Zeitzer. “Nawet w Kalifornii, gdzie pogoda jest świetna, ludzie spędzają na zewnątrz mniej niż 5 procent swojego dnia”.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Wnioski dla świadomych rodziców</h2>
<p>Choć wyniki zdają się faworyzować stały czas zimowy z perspektywy zdrowia rytmu dobowego, nie są na tyle rozstrzygające, by przesłonić inne względy. Zeitzer ma nadzieję, że badanie zachęci do podobnych analiz opartych na dowodach w innych dziedzinach, takich jak ekonomia czy socjologia.</p>
<p>Warto też pamiętać, że polityka czasowa to po prostu wybór, które godziny zegarowe reprezentują wschód i zachód słońca – nie zmienia całkowitej ilości światła. Żadna polityka nie doda światła w ciemnych zimowych miesiącach. “To słońce i położenie Ziemi” – podkreśla Zeitzer. “Nie możemy nic na to poradzić”.</p>
<p>Dla rodziców małych dzieci najważniejszy wniosek jest taki: regularność ma znaczenie. Niezależnie od tego, jaką politykę czasową przyjmie kraj, możemy wspierać zdrowy rytm dobowy naszych dzieci poprzez stałe godziny snu, wystarczającą ekspozycję na naturalne światło w ciągu dnia – zwłaszcza rano – i ograniczanie jasnego światła wieczorem. To fundamenty, na których buduje się zdrowy rozwój, w tym rozwój mowy i zdolności poznawczych.</p>
<blockquote class="wp-block-quote is-layout-flow wp-block-quote-is-layout-flow">
<p><a href="http://dx.doi.org/10.1073/pnas.2508293122">Więcej informacji</a></p>
</blockquote>
<div class="convertkit-form wp-block-convertkit-form" style=""><script async data-uid="67519e85f9" src="https://przystanekrodzinka.kit.com/67519e85f9/index.js" data-jetpack-boost="ignore" data-no-defer="1" nowprocket></script></div>
<div class="wp-block-uagb-post-carousel uagb-post-grid uagb-post__image-position-top uagb-post__image-enabled uagb-block-related-posts uagb-post__arrow-outside uagb-slick-carousel uagb-post__items uagb-post__columns-2 is-carousel uagb-post__columns-tablet-2 uagb-post__columns-mobile-1 uagb-post__carousel_equal-height" data-total="1" style="">
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/czas-zimowy-chroni-zdrowie-badanie-stanford-medicine/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img fetchpriority="high" decoding="async" width="768" height="516" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/czas-zimowy-a-rytm-dobowy-dziecka-badanie-stanford-768x516.jpeg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="czas zimowy a rytm dobowy dziecka badanie stanford" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/czas-zimowy-a-rytm-dobowy-dziecka-badanie-stanford-768x516.jpeg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/czas-zimowy-a-rytm-dobowy-dziecka-badanie-stanford-300x201.jpeg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/czas-zimowy-a-rytm-dobowy-dziecka-badanie-stanford-1024x687.jpeg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/czas-zimowy-a-rytm-dobowy-dziecka-badanie-stanford-1536x1031.jpeg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/czas-zimowy-a-rytm-dobowy-dziecka-badanie-stanford.jpeg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/czas-zimowy-chroni-zdrowie-badanie-stanford-medicine/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Czas zimowy chroni zdrowie: badanie Stanford Medicine</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/czas-zimowy-chroni-zdrowie-badanie-stanford-medicine/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/mikroplastik-w-butelkowanej-wodzie-badanie/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img decoding="async" width="768" height="512" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/lvs1f46s8rs-768x512.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="clear plastic bottle close-up photography" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/lvs1f46s8rs-768x512.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/lvs1f46s8rs-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/lvs1f46s8rs-1024x683.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/lvs1f46s8rs-1536x1024.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/lvs1f46s8rs.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/mikroplastik-w-butelkowanej-wodzie-badanie/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Woda w plastikowych butelkach: co pijemy naprawdę?</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/mikroplastik-w-butelkowanej-wodzie-badanie/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/nudnosci-w-ciazy-chronia-dziecko-przed-toksynami/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img decoding="async" width="768" height="512" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/tnh1bsaigta-768x512.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="Pregnant woman's belly illuminated by sunlight." srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/tnh1bsaigta-768x512.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/tnh1bsaigta-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/tnh1bsaigta-1024x683.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/tnh1bsaigta-1536x1024.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/tnh1bsaigta.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/nudnosci-w-ciazy-chronia-dziecko-przed-toksynami/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Nudności w ciąży chronią dziecko przed toksynami</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/nudnosci-w-ciazy-chronia-dziecko-przed-toksynami/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/adhd-u-malych-dzieci-leki-zamiast-terapii/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="513" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zhys6xn7sue-768x513.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="orange and white medication pill" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zhys6xn7sue-768x513.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zhys6xn7sue-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zhys6xn7sue-1024x684.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zhys6xn7sue-1536x1025.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zhys6xn7sue.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/adhd-u-malych-dzieci-leki-zamiast-terapii/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">ADHD u małych dzieci: większość dostaje leki za wcześnie</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/adhd-u-malych-dzieci-leki-zamiast-terapii/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/dieta-tluszcze-nasycone-pamiec-dziecko-badanie/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="512" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/7clarmn7tcm-768x512.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="burger with lettuce and fries on brown wooden table" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/7clarmn7tcm-768x512.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/7clarmn7tcm-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/7clarmn7tcm-1024x683.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/7clarmn7tcm-1536x1024.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/7clarmn7tcm.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/dieta-tluszcze-nasycone-pamiec-dziecko-badanie/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Fast food zaburza pamięć już po 4 dniach</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/dieta-tluszcze-nasycone-pamiec-dziecko-badanie/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="432" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd-768x432.jpeg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="paracetamol w ciazy a ryzyko autyzmu adhd" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd-768x432.jpeg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd-300x169.jpeg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd-1024x576.jpeg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd-1536x864.jpeg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd.jpeg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Paracetamol w ciąży może zwiększać ryzyko autyzmu</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/smartfon-przed-13-rokiem-zycia-zdrowie-psychiczne/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="512" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1cnx5gffrce-768x512.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="a person lying on a bed with a tablet" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1cnx5gffrce-768x512.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1cnx5gffrce-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1cnx5gffrce-1024x683.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1cnx5gffrce-1536x1024.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1cnx5gffrce.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/smartfon-przed-13-rokiem-zycia-zdrowie-psychiczne/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Smartfon przed 13. rokiem życia a zdrowie psychiczne</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/smartfon-przed-13-rokiem-zycia-zdrowie-psychiczne/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/mozg-dziala-najlepiej-z-siedmioma-zmyslami-nie-piecioma/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="513" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1263323-768x513.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="person, human, child, girl, face, closed eyes, sense, feel, close up, sense, sense, sense, sense, sense, feel" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1263323-768x513.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1263323-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1263323-1024x684.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1263323.jpg 1280w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/mozg-dziala-najlepiej-z-siedmioma-zmyslami-nie-piecioma/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Mózg działa najlepiej z siedmioma zmysłami, nie pięcioma</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/mozg-dziala-najlepiej-z-siedmioma-zmyslami-nie-piecioma/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="432" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu-768x432.webp" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="zywy slimak poza cialem mechanizmy sluchu" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu-768x432.webp 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu-300x169.webp 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu-1024x576.webp 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu-1536x864.webp 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu.webp 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Żywy ślimak poza ciałem pokazuje, jak działa słuch</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/jak-mozg-wybiera-wspomnienia-do-zapamietania/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="512" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/a3hji7dzb58-768x512.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="A wooden block spelling memory on a table" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/a3hji7dzb58-768x512.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/a3hji7dzb58-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/a3hji7dzb58-1024x683.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/a3hji7dzb58-1536x1024.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/a3hji7dzb58.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/jak-mozg-wybiera-wspomnienia-do-zapamietania/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Dlaczego dziecko pamięta jedne chwile, a inne zapomina?</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/jak-mozg-wybiera-wspomnienia-do-zapamietania/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
</div>
<figure class="wp-block-image aligncenter size-large"><a href="https://przystanekrodzinka.pl/dziecieca-ciekawosc/"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="499" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-1024x499.jpg" alt="Dziecieca ciekawosc blok 1" class="wp-image-74388" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-1024x499.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-300x146.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-768x374.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-1536x749.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2.jpg 1680w" sizes="(max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /></a></figure>
<figure class="wp-block-image aligncenter size-large"><a href="https://www.instagram.com/przystanekrodzinka/"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="409" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-1024x409.jpg" alt="obserwuj przystanek rodzinka instagram 2" class="wp-image-74387" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-1024x409.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-300x120.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-768x307.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-1536x613.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2.jpg 1600w" sizes="(max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /></a></figure>
<figure class="wp-block-image aligncenter size-large"><a href="https://www.facebook.com/przystanekrodzinka/" target="_blank" rel="noreferrer noopener"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="449" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-1024x449.jpg" alt="polub przystanek rodzinka facebook" class="wp-image-21763" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-1024x449.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-300x132.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-768x337.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-1536x674.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook.jpg 1600w" sizes="(max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /></a></figure>
<p>Artykuł <a href="https://przystanekrodzinka.pl/czas-zimowy-chroni-zdrowie-badanie-stanford-medicine/">Czas zimowy chroni zdrowie: badanie Stanford Medicine</a> pochodzi z serwisu <a href="https://przystanekrodzinka.pl">Przystanek Rodzinka - blog parentingowy o dzieciach okiem logopedki</a>.</p>
]]></content:encoded>
</item>
<item>
<title>Dlaczego dziecko pamięta jedne chwile, a inne zapomina?</title>
<link>https://przystanekrodzinka.pl/jak-mozg-wybiera-wspomnienia-do-zapamietania/</link>
<dc:creator><![CDATA[Maria Rybak]]></dc:creator>
<pubDate>Thu, 16 Oct 2025 14:45:00 +0000</pubDate>
<category><![CDATA[aktualnosci]]></category>
<guid isPermaLink="false">https://przystanekrodzinka.pl/?p=85930</guid>
<description><![CDATA[<p>Zwykłe chwile – kamyk na ścieżce, zwierzę w krzakach – mogą zostać na zawsze w pamięci, jeśli zaraz potem wydarzy się coś emocjonującego. Naukowcy z Boston University odkryli, że mózg używa „skali priorytetów" do wyboru wspomnień: im silniejsze emocje, tym więcej wcześniejszych i późniejszych momentów zapisze na stałe. Zespół przebadał prawie 650 osób w dziesięciu eksperymentach. Co to znaczy dla uczenia się Twojego dziecka?</p>
<p>Artykuł <a href="https://przystanekrodzinka.pl/jak-mozg-wybiera-wspomnienia-do-zapamietania/">Dlaczego dziecko pamięta jedne chwile, a inne zapomina?</a> pochodzi z serwisu <a href="https://przystanekrodzinka.pl">Przystanek Rodzinka - blog parentingowy o dzieciach okiem logopedki</a>.</p>
]]></description>
<content:encoded><![CDATA[
<p>Niektóre wspomnienia są wyraziste jak zdjęcia – pełne szczegółów, świeże jakby wydarzyły się chwilę temu. Inne są mgliste, rozmyte, a jeszcze inne w ogóle nie chcą się pojawić, choć się staramy. Dlaczego mózg zapisuje jedne chwile na trwałe, a inne pozwala zapomnieć?</p>
<p>Nowe badanie z Boston University ma odpowiedź. Naukowcy sugerują, że zwykłe, prozaiczne momenty zyskują dodatkową moc przechowywania, jeśli połączą się z wydarzeniem niosącym emocjonalny ładunek – czymś zaskakującym, nagradzającym lub wzruszającym. Wyobraź sobie, że Twoje dziecko po raz pierwszy zobaczy prawdziwego jelenia w lesie. Ten magiczny moment nie tylko zostanie w pamięci, ale razem z nim wrócą też wspomnienia wcześniejszych chwil – patyka znalezionego na ścieżce, ptaka obserwowanego minutę wcześniej.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Jak mózg decyduje które wspomnienia zachować</h2>
<p>Większość z nas wie, że wyjątkowe momenty zajmują honorowe miejsce w naszej pamięci. Przez lata badacze spierali się jednak o coś innego – czy mózg wzmacnia również wspomnienia z chwil bezpośrednio przed lub po dużym wydarzeniu. Wcześniejsze badania dawały sprzeczne wyniki. Jedne mówiły, że słabsze wspomnienia stabilizują się dzięki połączeniu z silniejszym, inne temu zaprzeczały.</p>
<p>Robert M.G. Reinhart, profesor nauk psychologicznych i mózgowych z Boston University, kierował zespołem, który postanowił to rozstrzygnąć. Ich projekt objął prawie 650 uczestników, dziesięć oddzielnych eksperymentów i zastosowanie sztucznej inteligencji do analizy danych. Badanie opublikowane w Science Advances jest pierwszym, które definitywnie pokazuje, że wzmocnienie pamięci rzeczywiście zachodzi. Kluczowe odkrycie? Mózg używa ruchomej skali do wyboru wspomnień, które warto zachować.</p>
<p>W jednym z eksperymentów uczestnicy oglądali dziesiątki obrazków połączonych z różnymi poziomami nagród, a następnego dnia dostawali niespodziankę – test pamięci. Okazało się, że to, co wydarzyło się po ważnym momencie, było łatwiejsze do przywołania, jeśli sam moment był emocjonalnie silny. Im bardziej trwałe było kluczowe wydarzenie, tym więcej późniejszych chwil zostało zapamiętanych.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Wspomnienia działają jak sieć połączeń</h2>
<p>Badacze odkryli też coś fascynującego o wspomnieniach sprzed ważnego wydarzenia. Te były bardziej skłonne utrwalić się, jeśli miały podobieństwa do momentu przełomowego – na przykład wizualną wskazówkę jak ten sam kolor albo wspólny element. Reinhart nazywa to „gradacją priorytetów” i podkreśla, że to pierwsze potwierdzenie tej zasady u ludzi.</p>
<p>Chenyang Lin, główny autor badania i doktorant w laboratorium Reinharta, wyjaśnia to prościej. Po raz pierwszy mamy wyraźny dowód, że mózg ratuje słabe wspomnienia w sposób stopniowany, kierując się ich podobieństwem do emocjonalnych wydarzeń. Liczy się nie tylko czas, ale też koncepcyjne powiązanie.</p>
<p>Co więcej, zespół zauważył jeszcze jeden wzorzec. Jeśli drugoplanowe wspomnienia same niosły emocjonalny ciężar, efekt wzmocnienia słabł. Wygląda na to, że mózg priorytetowo traktuje kruche wspomnienia, które w normalnych warunkach po prostu by zniknęły.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Dlaczego to ważne dla rozwoju dziecka</h2>
<p>Reinhart podkreśla, że pamięć nie jest biernym urządzeniem nagrywającym. Nasz mózg podejmuje decyzje o tym, co ma znaczenie, a emocjonalne wydarzenia mogą sięgać wstecz w czasie, by ustabilizować kruche wspomnienia. To odkrycie ma szerokie implikacje zarówno dla teorii, jak i praktyki.</p>
<p>W edukacji łączenie emocjonalnie angażującego materiału z trudnymi koncepcjami mogłoby poprawić zapamiętywanie. W kontekście klinicznym naukowcy widzą potencjał do ratowania wspomnień, które są słabe i cofnięte w głąb umysłu – na przykład z powodu naturalnego starzenia się mózgu. Można też odwrócić to podejście, zwłaszcza u osób z zaburzeniami związanymi z traumą. Czasem lepiej nie wzmacniać trudnych wspomnień.</p>
<p>Dla rodziców małych dzieci to badanie przypomina coś istotnego. Momenty pełne emocji – wspólna radość, zaskoczenie, nawet bezpieczny smutek – pomagają mózgowi dziecka nie tylko zapamiętać samo wydarzenie, ale też otaczające je chwile. Te zwykłe momenty, które mogłyby przepaść, zostają utrwalone dzięki bliskości do czegoś ważnego. Warto o tym pamiętać, kiedy spędzamy czas z dziećmi i tworzymy przestrzeń na emocjonalne przeżycia.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Co dalej z tymi odkryciami</h2>
<p>Chociaż badanie skupiało się na podstawowym mechanizmie kodowania wspomnień, Reinhart i jego zespół wierzą, że może ono otworzyć drogę do przyszłych zastosowań klinicznych i edukacyjnych. Badacz od lat prowadzi projekty związane z pamięcią, publikując wysoko cytowane prace o tym, jak działa pamięć robocza i długotrwała. Część jego badań wykorzystuje nieinwazyjną stymulację mózgu, by poprawić pamięć u starszych osób czy zmniejszyć zachowania obsesyjno-kompulsywne.</p>
<p>Obecne badanie finansowane jest przez National Institutes of Health, International Obsessive-Compulsive Disorder Foundation, AE Research Foundation i darowizny prywatne. Zespół już teraz myśli o kolejnych krokach – jak wykorzystać emocjonalną moc wspomnień do wzmacniania tego, co warto zachować, i osłabiania tego, co przeszkadza w normalnym funkcjonowaniu.</p>
<blockquote class="wp-block-quote is-layout-flow wp-block-quote-is-layout-flow">
<p><a href="http://dx.doi.org/10.1126/sciadv.ady1704">Więcej informacji</a></p>
</blockquote>
<div class="convertkit-form wp-block-convertkit-form" style=""><script async data-uid="67519e85f9" src="https://przystanekrodzinka.kit.com/67519e85f9/index.js" data-jetpack-boost="ignore" data-no-defer="1" nowprocket></script></div>
<div class="wp-block-uagb-post-carousel uagb-post-grid uagb-post__image-position-top uagb-post__image-enabled uagb-block-related-posts uagb-post__arrow-outside uagb-slick-carousel uagb-post__items uagb-post__columns-2 is-carousel uagb-post__columns-tablet-2 uagb-post__columns-mobile-1 uagb-post__carousel_equal-height" data-total="1" style="">
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/smartfon-przed-13-rokiem-zycia-zdrowie-psychiczne/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="512" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1cnx5gffrce-768x512.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="a person lying on a bed with a tablet" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1cnx5gffrce-768x512.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1cnx5gffrce-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1cnx5gffrce-1024x683.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1cnx5gffrce-1536x1024.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1cnx5gffrce.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/smartfon-przed-13-rokiem-zycia-zdrowie-psychiczne/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Smartfon przed 13. rokiem życia a zdrowie psychiczne</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/smartfon-przed-13-rokiem-zycia-zdrowie-psychiczne/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/mozg-dziala-najlepiej-z-siedmioma-zmyslami-nie-piecioma/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="513" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1263323-768x513.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="person, human, child, girl, face, closed eyes, sense, feel, close up, sense, sense, sense, sense, sense, feel" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1263323-768x513.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1263323-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1263323-1024x684.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1263323.jpg 1280w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/mozg-dziala-najlepiej-z-siedmioma-zmyslami-nie-piecioma/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Mózg działa najlepiej z siedmioma zmysłami, nie pięcioma</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/mozg-dziala-najlepiej-z-siedmioma-zmyslami-nie-piecioma/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/nudnosci-w-ciazy-chronia-dziecko-przed-toksynami/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img decoding="async" width="768" height="512" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/tnh1bsaigta-768x512.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="Pregnant woman's belly illuminated by sunlight." srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/tnh1bsaigta-768x512.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/tnh1bsaigta-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/tnh1bsaigta-1024x683.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/tnh1bsaigta-1536x1024.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/tnh1bsaigta.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/nudnosci-w-ciazy-chronia-dziecko-przed-toksynami/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Nudności w ciąży chronią dziecko przed toksynami</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/nudnosci-w-ciazy-chronia-dziecko-przed-toksynami/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/adhd-u-malych-dzieci-leki-zamiast-terapii/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="513" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zhys6xn7sue-768x513.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="orange and white medication pill" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zhys6xn7sue-768x513.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zhys6xn7sue-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zhys6xn7sue-1024x684.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zhys6xn7sue-1536x1025.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zhys6xn7sue.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/adhd-u-malych-dzieci-leki-zamiast-terapii/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">ADHD u małych dzieci: większość dostaje leki za wcześnie</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/adhd-u-malych-dzieci-leki-zamiast-terapii/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/mikroplastik-w-butelkowanej-wodzie-badanie/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img decoding="async" width="768" height="512" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/lvs1f46s8rs-768x512.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="clear plastic bottle close-up photography" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/lvs1f46s8rs-768x512.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/lvs1f46s8rs-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/lvs1f46s8rs-1024x683.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/lvs1f46s8rs-1536x1024.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/lvs1f46s8rs.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/mikroplastik-w-butelkowanej-wodzie-badanie/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Woda w plastikowych butelkach: co pijemy naprawdę?</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/mikroplastik-w-butelkowanej-wodzie-badanie/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="432" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu-768x432.webp" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="zywy slimak poza cialem mechanizmy sluchu" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu-768x432.webp 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu-300x169.webp 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu-1024x576.webp 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu-1536x864.webp 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu.webp 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Żywy ślimak poza ciałem pokazuje, jak działa słuch</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/jak-mozg-wybiera-wspomnienia-do-zapamietania/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="512" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/a3hji7dzb58-768x512.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="A wooden block spelling memory on a table" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/a3hji7dzb58-768x512.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/a3hji7dzb58-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/a3hji7dzb58-1024x683.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/a3hji7dzb58-1536x1024.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/a3hji7dzb58.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/jak-mozg-wybiera-wspomnienia-do-zapamietania/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Dlaczego dziecko pamięta jedne chwile, a inne zapomina?</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/jak-mozg-wybiera-wspomnienia-do-zapamietania/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/czas-zimowy-chroni-zdrowie-badanie-stanford-medicine/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img fetchpriority="high" decoding="async" width="768" height="516" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/czas-zimowy-a-rytm-dobowy-dziecka-badanie-stanford-768x516.jpeg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="czas zimowy a rytm dobowy dziecka badanie stanford" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/czas-zimowy-a-rytm-dobowy-dziecka-badanie-stanford-768x516.jpeg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/czas-zimowy-a-rytm-dobowy-dziecka-badanie-stanford-300x201.jpeg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/czas-zimowy-a-rytm-dobowy-dziecka-badanie-stanford-1024x687.jpeg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/czas-zimowy-a-rytm-dobowy-dziecka-badanie-stanford-1536x1031.jpeg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/czas-zimowy-a-rytm-dobowy-dziecka-badanie-stanford.jpeg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/czas-zimowy-chroni-zdrowie-badanie-stanford-medicine/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Czas zimowy chroni zdrowie: badanie Stanford Medicine</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/czas-zimowy-chroni-zdrowie-badanie-stanford-medicine/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/dieta-tluszcze-nasycone-pamiec-dziecko-badanie/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="512" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/7clarmn7tcm-768x512.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="burger with lettuce and fries on brown wooden table" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/7clarmn7tcm-768x512.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/7clarmn7tcm-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/7clarmn7tcm-1024x683.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/7clarmn7tcm-1536x1024.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/7clarmn7tcm.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/dieta-tluszcze-nasycone-pamiec-dziecko-badanie/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Fast food zaburza pamięć już po 4 dniach</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/dieta-tluszcze-nasycone-pamiec-dziecko-badanie/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="432" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd-768x432.jpeg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="paracetamol w ciazy a ryzyko autyzmu adhd" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd-768x432.jpeg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd-300x169.jpeg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd-1024x576.jpeg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd-1536x864.jpeg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd.jpeg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Paracetamol w ciąży może zwiększać ryzyko autyzmu</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
</div>
<figure class="wp-block-image aligncenter size-large"><a href="https://przystanekrodzinka.pl/dziecieca-ciekawosc/"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="499" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-1024x499.jpg" alt="Dziecieca ciekawosc blok 1" class="wp-image-74388" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-1024x499.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-300x146.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-768x374.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-1536x749.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2.jpg 1680w" sizes="(max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /></a></figure>
<figure class="wp-block-image aligncenter size-large"><a href="https://www.instagram.com/przystanekrodzinka/"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="409" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-1024x409.jpg" alt="obserwuj przystanek rodzinka instagram 2" class="wp-image-74387" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-1024x409.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-300x120.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-768x307.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-1536x613.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2.jpg 1600w" sizes="(max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /></a></figure>
<figure class="wp-block-image aligncenter size-large"><a href="https://www.facebook.com/przystanekrodzinka/" target="_blank" rel="noreferrer noopener"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="449" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-1024x449.jpg" alt="polub przystanek rodzinka facebook" class="wp-image-21763" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-1024x449.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-300x132.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-768x337.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-1536x674.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook.jpg 1600w" sizes="(max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /></a></figure>
<p>Artykuł <a href="https://przystanekrodzinka.pl/jak-mozg-wybiera-wspomnienia-do-zapamietania/">Dlaczego dziecko pamięta jedne chwile, a inne zapomina?</a> pochodzi z serwisu <a href="https://przystanekrodzinka.pl">Przystanek Rodzinka - blog parentingowy o dzieciach okiem logopedki</a>.</p>
]]></content:encoded>
</item>
<item>
<title>Mózg działa najlepiej z siedmioma zmysłami, nie pięcioma</title>
<link>https://przystanekrodzinka.pl/mozg-dziala-najlepiej-z-siedmioma-zmyslami-nie-piecioma/</link>
<dc:creator><![CDATA[Maria Rybak]]></dc:creator>
<pubDate>Wed, 15 Oct 2025 14:45:00 +0000</pubDate>
<category><![CDATA[aktualnosci]]></category>
<guid isPermaLink="false">https://przystanekrodzinka.pl/?p=85889</guid>
<description><![CDATA[<p>Siedem, nie pięć – tyle zmysłów może optymalnie wspierać pracę ludzkiej pamięci. Naukowcy ze Skoltech stworzyli matematyczny model pokazujący, że mózg przechowuje najwięcej różnych pojęć, gdy każde z nich opisane jest przez siedem cech zmysłowych. Banan ma kolor, zapach, smak – ale może to za mało dla maksymalnej wydajności pamięci? Odkrycie może zmienić podejście do sztucznej inteligencji i robotyki. A co z przyszłością naszych dzieci?</p>
<p>Artykuł <a href="https://przystanekrodzinka.pl/mozg-dziala-najlepiej-z-siedmioma-zmyslami-nie-piecioma/">Mózg działa najlepiej z siedmioma zmysłami, nie pięcioma</a> pochodzi z serwisu <a href="https://przystanekrodzinka.pl">Przystanek Rodzinka - blog parentingowy o dzieciach okiem logopedki</a>.</p>
]]></description>
<content:encoded><![CDATA[
<p>Przez lata uczyliśmy dzieci, że człowiek ma pięć zmysłów: wzrok, słuch, węch, smak i dotyk. Tymczasem nowy model matematyczny pamięci sugeruje coś zaskakującego – mózg może działać najefektywniej z siedmioma zmysłami, nie pięcioma. Naukowcy ze Skoltech opublikowali w czasopiśmie Scientific Reports wyniki, które rzucają nowe światło na to, jak przechowujemy informacje i co to może oznaczać dla sztucznej inteligencji, robotyki, a może także dla przyszłości ludzkiego umysłu.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Czym są engramy i jak działają w pamięci</h2>
<p>Zespół badawczy stworzył matematyczny model oparty na koncepcji engramów – podstawowych jednostek pamięci znanych w nauce od początku XX wieku. Engram to rozproszona grupa neuronów w różnych obszarach mózgu, które aktywują się jednocześnie. Każdy engram reprezentuje jedno pojęcie, opisane przez zestaw cech. Dla człowieka te cechy odpowiadają doświadczeniom zmysłowym. Weźmy banan: ma charakterystyczny wygląd, zapach, smak i inne właściwości odbierane przez zmysły. W tym ujęciu banan staje się obiektem pięciowymiarowym w mentalnej przestrzeni zawierającej wszystkie inne wspomnienia przechowywane w mózgu.</p>
<p>Engramy zmieniają się z czasem. Stają się ostrzejsze lub bardziej rozmyte w zależności od tego, jak często są aktywowane przez bodźce zmysłowe z otaczającego świata. Ten proces odzwierciedla sposób, w jaki uczymy się i zapominamy podczas interakcji z środowiskiem. Profesor Nikolay Brilliantov ze Skoltech AI wyjaśnia, że matematycznie udowodnili, iż engramy w przestrzeni pojęciowej ewoluują w kierunku stanu ustalonego. Po okresie przejściowym pojawia się „dojrzały” rozkład engramów, który następnie utrzymuje się w czasie.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Dlaczego siedem wymiarów maksymalizuje pojemność pamięci</h2>
<p>Kiedy badacze analizowali swój model, odkryli coś niespodziewanego. Okazało się, że liczba różnych engramów przechowywanych w pamięci w stanie ustalonym jest największa dla przestrzeni pojęciowej o siedmiu wymiarach. Innymi słowy, jeśli obiekty w świecie zewnętrznym opisane są przez określoną liczbę cech odpowiadających wymiarom przestrzeni pojęciowej, a chcemy zmaksymalizować jej pojemność – wyrażoną jako liczbę różnych pojęć związanych z tymi obiektami – maksimum osiągamy przy siedmiu wymiarach. Im większa pojemność przestrzeni pojęciowej, tym głębsze ogólne rozumienie świata.</p>
<p>Co fascynujące, ta liczba nie zależy od szczegółów modelu – właściwości przestrzeni pojęciowej ani bodźców dostarczających wrażeń zmysłowych. Siódemka wydaje się być odporną i trwałą cechą engramów pamięciowych jako takich. Istnieje jedno zastrzeżenie: wiele engramów różnej wielkości skupionych wokół wspólnego centrum uznaje się za reprezentację podobnych pojęć, traktując je jako jedno przy obliczaniu pojemności pamięci.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Co to znaczy dla ludzi i czy powinniśmy mieć więcej zmysłów</h2>
<p>Profesor Brilliantov podkreśla, że ten wniosek jest oczywiście wysoce spekulatywny w zastosowaniu do ludzkich zmysłów. Nigdy jednak nie wiadomo – może ludzie przyszłości rozwiną zmysł promieniowania lub pola magnetycznego. Niektóre zwierzęta już dziś posiadają zdolności wykraczające poza naszych pięć zmysłów: ptaki orientują się w polu magnetycznym Ziemi, a węże wykrywają promieniowanie podczerwone. Czy człowiek również może ewoluować w tym kierunku?</p>
<p>Niezależnie od spekulacji o ewolucji biologicznej, odkrycia mają praktyczne znaczenie już teraz. Mogą być szczególnie przydatne w robotyce i teorii sztucznej inteligencji. Gdy każde pojęcie przechowywane w pamięci charakteryzowane jest przez siedem cech – w przeciwieństwie do pięciu czy ośmiu – liczba różnych obiektów trzymanych w pamięci osiąga maksimum. Dla projektantów systemów AI i robotów oznacza to wskazówkę, jak konstruować sensory i sposób przetwarzania informacji, by maksymalizować efektywność uczenia maszynowego.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Pamięć jako zagadka świadomości i przyszłość badań</h2>
<p>Pamięć ludzi i innych żywych istot pozostaje zjawiskiem enigmatycznym, związanym między innymi z właściwością świadomości. Rozwijanie teoretycznych modeli pamięci będzie kluczowe dla zdobywania nowych wglądów w ludzki umysł i odtwarzania pamięci podobnej do ludzkiej w agentach sztucznej inteligencji. Model stworzony przez zespół ze Skoltech to krok w kierunku zrozumienia nie tylko tego, jak przechowujemy informacje, ale także jak możemy tę zdolność udoskonalić – zarówno w kontekście technologii, jak i potencjalnej ewolucji biologicznej.</p>
<p>Dla rodziców małych dzieci te odkrycia niosą ciekawą perspektywę. Choć nie możemy dodać dziecku szóstego czy siódmego zmysłu, warto pamiętać, że bogactwo doświadczeń zmysłowych wpływa na rozwój pamięci i pojęciowy obraz świata. Im więcej różnorodnych bodźców – dźwięków, faktur, zapachów, smaków, obrazów – tym bogatsze połączenia neuronalne i głębsze rozumienie otoczenia. Może właśnie dlatego dzieci uczą się najlepiej przez zabawę angażującą wszystkie zmysły jednocześnie.</p>
<blockquote class="wp-block-quote is-layout-flow wp-block-quote-is-layout-flow">
<p><a href="https://www.skoltech.ru/en/news/mathematical-model-memory-suggests-7-senses-are-optimal">Więcej informacji</a></p>
</blockquote>
<div class="convertkit-form wp-block-convertkit-form" style=""><script async data-uid="67519e85f9" src="https://przystanekrodzinka.kit.com/67519e85f9/index.js" data-jetpack-boost="ignore" data-no-defer="1" nowprocket></script></div>
<div class="wp-block-uagb-post-carousel uagb-post-grid uagb-post__image-position-top uagb-post__image-enabled uagb-block-related-posts uagb-post__arrow-outside uagb-slick-carousel uagb-post__items uagb-post__columns-2 is-carousel uagb-post__columns-tablet-2 uagb-post__columns-mobile-1 uagb-post__carousel_equal-height" data-total="1" style="">
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/dieta-tluszcze-nasycone-pamiec-dziecko-badanie/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="512" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/7clarmn7tcm-768x512.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="burger with lettuce and fries on brown wooden table" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/7clarmn7tcm-768x512.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/7clarmn7tcm-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/7clarmn7tcm-1024x683.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/7clarmn7tcm-1536x1024.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/7clarmn7tcm.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/dieta-tluszcze-nasycone-pamiec-dziecko-badanie/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Fast food zaburza pamięć już po 4 dniach</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/dieta-tluszcze-nasycone-pamiec-dziecko-badanie/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/mikroplastik-w-butelkowanej-wodzie-badanie/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img decoding="async" width="768" height="512" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/lvs1f46s8rs-768x512.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="clear plastic bottle close-up photography" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/lvs1f46s8rs-768x512.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/lvs1f46s8rs-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/lvs1f46s8rs-1024x683.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/lvs1f46s8rs-1536x1024.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/lvs1f46s8rs.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/mikroplastik-w-butelkowanej-wodzie-badanie/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Woda w plastikowych butelkach: co pijemy naprawdę?</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/mikroplastik-w-butelkowanej-wodzie-badanie/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/smartfon-przed-13-rokiem-zycia-zdrowie-psychiczne/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="512" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1cnx5gffrce-768x512.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="a person lying on a bed with a tablet" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1cnx5gffrce-768x512.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1cnx5gffrce-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1cnx5gffrce-1024x683.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1cnx5gffrce-1536x1024.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1cnx5gffrce.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/smartfon-przed-13-rokiem-zycia-zdrowie-psychiczne/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Smartfon przed 13. rokiem życia a zdrowie psychiczne</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/smartfon-przed-13-rokiem-zycia-zdrowie-psychiczne/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/mozg-dziala-najlepiej-z-siedmioma-zmyslami-nie-piecioma/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="513" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1263323-768x513.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="person, human, child, girl, face, closed eyes, sense, feel, close up, sense, sense, sense, sense, sense, feel" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1263323-768x513.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1263323-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1263323-1024x684.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1263323.jpg 1280w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/mozg-dziala-najlepiej-z-siedmioma-zmyslami-nie-piecioma/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Mózg działa najlepiej z siedmioma zmysłami, nie pięcioma</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/mozg-dziala-najlepiej-z-siedmioma-zmyslami-nie-piecioma/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="432" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu-768x432.webp" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="zywy slimak poza cialem mechanizmy sluchu" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu-768x432.webp 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu-300x169.webp 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu-1024x576.webp 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu-1536x864.webp 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu.webp 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Żywy ślimak poza ciałem pokazuje, jak działa słuch</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/nudnosci-w-ciazy-chronia-dziecko-przed-toksynami/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img decoding="async" width="768" height="512" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/tnh1bsaigta-768x512.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="Pregnant woman's belly illuminated by sunlight." srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/tnh1bsaigta-768x512.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/tnh1bsaigta-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/tnh1bsaigta-1024x683.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/tnh1bsaigta-1536x1024.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/tnh1bsaigta.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/nudnosci-w-ciazy-chronia-dziecko-przed-toksynami/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Nudności w ciąży chronią dziecko przed toksynami</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/nudnosci-w-ciazy-chronia-dziecko-przed-toksynami/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/czas-zimowy-chroni-zdrowie-badanie-stanford-medicine/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img fetchpriority="high" decoding="async" width="768" height="516" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/czas-zimowy-a-rytm-dobowy-dziecka-badanie-stanford-768x516.jpeg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="czas zimowy a rytm dobowy dziecka badanie stanford" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/czas-zimowy-a-rytm-dobowy-dziecka-badanie-stanford-768x516.jpeg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/czas-zimowy-a-rytm-dobowy-dziecka-badanie-stanford-300x201.jpeg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/czas-zimowy-a-rytm-dobowy-dziecka-badanie-stanford-1024x687.jpeg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/czas-zimowy-a-rytm-dobowy-dziecka-badanie-stanford-1536x1031.jpeg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/czas-zimowy-a-rytm-dobowy-dziecka-badanie-stanford.jpeg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/czas-zimowy-chroni-zdrowie-badanie-stanford-medicine/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Czas zimowy chroni zdrowie: badanie Stanford Medicine</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/czas-zimowy-chroni-zdrowie-badanie-stanford-medicine/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/adhd-u-malych-dzieci-leki-zamiast-terapii/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="513" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zhys6xn7sue-768x513.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="orange and white medication pill" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zhys6xn7sue-768x513.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zhys6xn7sue-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zhys6xn7sue-1024x684.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zhys6xn7sue-1536x1025.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zhys6xn7sue.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/adhd-u-malych-dzieci-leki-zamiast-terapii/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">ADHD u małych dzieci: większość dostaje leki za wcześnie</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/adhd-u-malych-dzieci-leki-zamiast-terapii/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="432" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd-768x432.jpeg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="paracetamol w ciazy a ryzyko autyzmu adhd" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd-768x432.jpeg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd-300x169.jpeg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd-1024x576.jpeg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd-1536x864.jpeg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd.jpeg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Paracetamol w ciąży może zwiększać ryzyko autyzmu</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/jak-mozg-wybiera-wspomnienia-do-zapamietania/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="512" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/a3hji7dzb58-768x512.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="A wooden block spelling memory on a table" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/a3hji7dzb58-768x512.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/a3hji7dzb58-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/a3hji7dzb58-1024x683.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/a3hji7dzb58-1536x1024.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/a3hji7dzb58.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/jak-mozg-wybiera-wspomnienia-do-zapamietania/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Dlaczego dziecko pamięta jedne chwile, a inne zapomina?</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/jak-mozg-wybiera-wspomnienia-do-zapamietania/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
</div>
<figure class="wp-block-image aligncenter size-large"><a href="https://przystanekrodzinka.pl/dziecieca-ciekawosc/"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="499" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-1024x499.jpg" alt="Dziecieca ciekawosc blok 1" class="wp-image-74388" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-1024x499.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-300x146.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-768x374.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-1536x749.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2.jpg 1680w" sizes="(max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /></a></figure>
<figure class="wp-block-image aligncenter size-large"><a href="https://www.instagram.com/przystanekrodzinka/"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="409" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-1024x409.jpg" alt="obserwuj przystanek rodzinka instagram 2" class="wp-image-74387" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-1024x409.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-300x120.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-768x307.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-1536x613.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2.jpg 1600w" sizes="(max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /></a></figure>
<figure class="wp-block-image aligncenter size-large"><a href="https://www.facebook.com/przystanekrodzinka/" target="_blank" rel="noreferrer noopener"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="449" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-1024x449.jpg" alt="polub przystanek rodzinka facebook" class="wp-image-21763" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-1024x449.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-300x132.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-768x337.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-1536x674.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook.jpg 1600w" sizes="(max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /></a></figure>
<p>Artykuł <a href="https://przystanekrodzinka.pl/mozg-dziala-najlepiej-z-siedmioma-zmyslami-nie-piecioma/">Mózg działa najlepiej z siedmioma zmysłami, nie pięcioma</a> pochodzi z serwisu <a href="https://przystanekrodzinka.pl">Przystanek Rodzinka - blog parentingowy o dzieciach okiem logopedki</a>.</p>
]]></content:encoded>
</item>
<item>
<title>Dlaczego “Dawid i Larisa” to najlepsze śledztwa w młodzieżowej literaturze detektywistycznej</title>
<link>https://przystanekrodzinka.pl/dlaczego-dawid-i-larisa-to-najlepsze-sledztwa-w-mlodziezowej-literaturze-detektywistycznej/</link>
<dc:creator><![CDATA[Maria Rybak]]></dc:creator>
<pubDate>Tue, 14 Oct 2025 14:48:56 +0000</pubDate>
<category><![CDATA[Książki]]></category>
<category><![CDATA[Dawid i Larisa]]></category>
<category><![CDATA[Katarina Strömgård]]></category>
<category><![CDATA[Martin Widmark]]></category>
<category><![CDATA[powieść detektywistyczna]]></category>
<guid isPermaLink="false">https://przystanekrodzinka.pl/?p=84023</guid>
<description><![CDATA[<p>W świecie literatury dziecięcej i młodzieżowej trudno o serię, która tak zręcznie łączy elementy klasycznego kryminału z głębokimi przemyśleniami filozoficznymi i naukowymi. Dawid i Larisa - sześciotomowa saga Martina Widmarka - stanowi prawdziwy ewenement na rynku książek dla młodszych nastolatków. To śledztwo, które prowadzi czytelnika przez labirynt zagadek nie tylko kryminalnych, ale także egzystencjalnych.</p>
<p>Artykuł <a href="https://przystanekrodzinka.pl/dlaczego-dawid-i-larisa-to-najlepsze-sledztwa-w-mlodziezowej-literaturze-detektywistycznej/">Dlaczego “Dawid i Larisa” to najlepsze śledztwa w młodzieżowej literaturze detektywistycznej</a> pochodzi z serwisu <a href="https://przystanekrodzinka.pl">Przystanek Rodzinka - blog parentingowy o dzieciach okiem logopedki</a>.</p>
]]></description>
<content:encoded><![CDATA[
<p class="has-ast-global-color-6-background-color has-background">W świecie literatury dziecięcej i młodzieżowej trudno o serię, która tak zręcznie łączy elementy klasycznego kryminału z głębokimi przemyśleniami filozoficznymi i naukowymi. Dawid i Larisa – sześciotomowa saga Martina Widmarka – stanowi prawdziwy ewenement na rynku książek dla młodszych nastolatków. To śledztwo, które prowadzi czytelnika przez labirynt zagadek nie tylko kryminalnych, ale także egzystencjalnych.</p>
<p>Seria ta stanowi naturalną kontynuację dla wszystkich tych, którzy pokochali “<a href="https://przystanekrodzinka.pl/tag/biuro-detektywistyczne-lassego-i-mai/" target="_blank" rel="noreferrer noopener">Biuro Detektywistyczne Lassego i Mai</a>“, ale osiągnęli już wiek, w którym potrzebują bardziej złożonych wyzwań literackich. Dawid i Larisa to dowód na to, że dobra literatura może być jednocześnie rozrywką i edukacją, przygodą i refleksją.</p>
<div class="wp-block-uagb-post-carousel uagb-post-grid uagb-post__image-position-top uagb-post__image-enabled uagb-block-2b0df385 uagb-post__arrow-outside uagb-slick-carousel uagb-post__items uagb-post__columns-2 is-carousel uagb-post__columns-tablet-2 uagb-post__columns-mobile-1 uagb-post__carousel_equal-height" data-total="1" style="">
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/zagadka-swiat-rozwiazana-swieta-w-valleby-niespodziewane-prezenty/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="576" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/11/Swieta-w-Valleby-Niespodziewane-Prezenty-1-768x576.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="Swieta w Valleby Niespodziewane Prezenty (1)" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/11/Swieta-w-Valleby-Niespodziewane-Prezenty-1-768x576.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/11/Swieta-w-Valleby-Niespodziewane-Prezenty-1-300x225.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/11/Swieta-w-Valleby-Niespodziewane-Prezenty-1-1024x768.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/11/Swieta-w-Valleby-Niespodziewane-Prezenty-1-1536x1152.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/11/Swieta-w-Valleby-Niespodziewane-Prezenty-1.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/zagadka-swiat-rozwiazana-swieta-w-valleby-niespodziewane-prezenty/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Zagadka świąt rozwiązana – “Święta w Valleby. Niespodziewane prezenty’”</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/zagadka-swiat-rozwiazana-swieta-w-valleby-niespodziewane-prezenty/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Read More</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/dinozaur-znika-w-valleby-tajemnica-dinozaura-martina-widmarka-z-ilustracjami-heleny-willis/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="486" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/06/tajemnica-dinozaura-768x486.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="tajemnica dinozaura" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/06/tajemnica-dinozaura-768x486.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/06/tajemnica-dinozaura-300x190.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/06/tajemnica-dinozaura-1024x648.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/06/tajemnica-dinozaura-1536x972.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/06/tajemnica-dinozaura.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/dinozaur-znika-w-valleby-tajemnica-dinozaura-martina-widmarka-z-ilustracjami-heleny-willis/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Dinozaur znika w Valleby! “Tajemnica dinozaura” Martina Widmarka z ilustracjami Heleny Willis</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/dinozaur-znika-w-valleby-tajemnica-dinozaura-martina-widmarka-z-ilustracjami-heleny-willis/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Read More</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/tajemnica-detektywa/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="576" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/11/tajemnica-detektywa-10-768x576.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="tajemnica detektywa 10" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/11/tajemnica-detektywa-10-768x576.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/11/tajemnica-detektywa-10-300x225.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/11/tajemnica-detektywa-10-1024x768.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/11/tajemnica-detektywa-10-1536x1152.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/11/tajemnica-detektywa-10.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/tajemnica-detektywa/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">“Tajemnica detektywa” Martina Widmarka i Heleny Willis — pojedynek detektywów</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/tajemnica-detektywa/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Read More</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/wielka-ksiega-lassego-i-mai-poszlaki-podejrzani-i-poscigi-20-lat-tajemnic-lassego-i-mai-pod-lupa/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="609" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/11/Wielka-ksiega-Lassego-i-mai-768x609.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="Wielka ksiega Lassego i mai" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/11/Wielka-ksiega-Lassego-i-mai-768x609.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/11/Wielka-ksiega-Lassego-i-mai-300x238.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/11/Wielka-ksiega-Lassego-i-mai-1024x812.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/11/Wielka-ksiega-Lassego-i-mai-1536x1218.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/11/Wielka-ksiega-Lassego-i-mai.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/wielka-ksiega-lassego-i-mai-poszlaki-podejrzani-i-poscigi-20-lat-tajemnic-lassego-i-mai-pod-lupa/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">“Wielka księga Lassego i Mai” – poszlaki, podejrzani i pościgi – 20 lat tajemnic Lassego i Mai pod lupą</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/wielka-ksiega-lassego-i-mai-poszlaki-podejrzani-i-poscigi-20-lat-tajemnic-lassego-i-mai-pod-lupa/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Read More</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/ksiazki-na-wakacje-dla-dzieci/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="456" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2020/07/ktoredy-do-yellowstone-mizielinscy-3-768x456.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="ktoredy do yellowstone mizielinscy 3" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2020/07/ktoredy-do-yellowstone-mizielinscy-3-768x456.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2020/07/ktoredy-do-yellowstone-mizielinscy-3-300x178.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2020/07/ktoredy-do-yellowstone-mizielinscy-3-1024x608.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2020/07/ktoredy-do-yellowstone-mizielinscy-3-1536x912.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2020/07/ktoredy-do-yellowstone-mizielinscy-3-1320x783.jpg 1320w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2020/07/ktoredy-do-yellowstone-mizielinscy-3.jpg 1599w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/ksiazki-na-wakacje-dla-dzieci/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Książki na wakacje dla dzieci, czyli co czytać latem</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/ksiazki-na-wakacje-dla-dzieci/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Read More</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/tajemnica-dancingu/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="576" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2022/11/tajemnica-dancingu-1-768x576.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="tajemnica dancingu 1" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2022/11/tajemnica-dancingu-1-768x576.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2022/11/tajemnica-dancingu-1-300x225.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2022/11/tajemnica-dancingu-1-1024x767.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2022/11/tajemnica-dancingu-1-1536x1151.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2022/11/tajemnica-dancingu-1.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/tajemnica-dancingu/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">„Tajemnica dancingu” – nowe śledztwo Biura Detektywistycznego Lassego i Mai</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/tajemnica-dancingu/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Read More</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/tajemnica-maskarady/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="580" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/11/Tajemnica-maskarady-1-768x580.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="Tajemnica maskarady (1)" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/11/Tajemnica-maskarady-1-768x580.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/11/Tajemnica-maskarady-1-300x227.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/11/Tajemnica-maskarady-1-1024x773.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/11/Tajemnica-maskarady-1-1536x1160.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/11/Tajemnica-maskarady-1.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/tajemnica-maskarady/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">“Tajemnica maskarady” – gdy bal zamienia się w kryminalną zagadkę</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/tajemnica-maskarady/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Read More</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/komiksy-dla-dzieci/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="594" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2022/05/komiksy-dla-dzieci-1-768x594.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="komiksy dla dzieci 1" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2022/05/komiksy-dla-dzieci-1-768x594.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2022/05/komiksy-dla-dzieci-1-300x232.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2022/05/komiksy-dla-dzieci-1-1024x792.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2022/05/komiksy-dla-dzieci-1-1536x1188.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2022/05/komiksy-dla-dzieci-1.jpg 1599w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/komiksy-dla-dzieci/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Komiksy dla dzieci, czyli jak zacząć przygodę z komiksami – TOP 15</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/komiksy-dla-dzieci/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Read More</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/ksiazki-o-swietach-dla-dzieci/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="497" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/10/ksiazki-o-swietach-dla-dzieci-768x497.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="ksiazki o swietach dla dzieci" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/10/ksiazki-o-swietach-dla-dzieci-768x497.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/10/ksiazki-o-swietach-dla-dzieci-300x194.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/10/ksiazki-o-swietach-dla-dzieci-1024x662.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/10/ksiazki-o-swietach-dla-dzieci-1536x994.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/10/ksiazki-o-swietach-dla-dzieci.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/ksiazki-o-swietach-dla-dzieci/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Książki o świętach dla dzieci — lista tytułów, które wprawiają w świąteczny i zimowy nastrój</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/ksiazki-o-swietach-dla-dzieci/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Read More</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/lasse-i-maja-i-komiksy/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="537" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/06/komiksy-lasse-maja-15-768x537.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="komiksy lasse maja 15" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/06/komiksy-lasse-maja-15-768x537.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/06/komiksy-lasse-maja-15-300x210.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/06/komiksy-lasse-maja-15-1024x716.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/06/komiksy-lasse-maja-15-1536x1073.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/06/komiksy-lasse-maja-15-1320x922.jpg 1320w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/06/komiksy-lasse-maja-15.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/lasse-i-maja-i-komiksy/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Lasse i Maja i … komiksy, czyli nowa odsłona przygód Biura Detektywistycznego Lassego i Mai – recenzja</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/lasse-i-maja-i-komiksy/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Read More</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/tajemnica-filmu-martin-widmark/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="588" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2020/09/tajemnica-filmu-lasse-i-maja-1-768x588.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="tajemnica filmu lasse i maja 1" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2020/09/tajemnica-filmu-lasse-i-maja-1-768x588.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2020/09/tajemnica-filmu-lasse-i-maja-1-300x230.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2020/09/tajemnica-filmu-lasse-i-maja-1-1024x783.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2020/09/tajemnica-filmu-lasse-i-maja-1-1536x1175.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2020/09/tajemnica-filmu-lasse-i-maja-1-1320x1010.jpg 1320w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2020/09/tajemnica-filmu-lasse-i-maja-1.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/tajemnica-filmu-martin-widmark/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Martin Widmark “Tajemnica filmu” – czyli, jak kręcony romans ustępuje miejsca sensacyjno-detektywistycznemu śledztwu</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/tajemnica-filmu-martin-widmark/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Read More</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/zielona-dywersja-i-inne-komiksy/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="576" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2022/05/komiksy-lasse-maja-zielona-dywersja-i-inne-komiksy-1-768x576.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="komiksy lasse maja zielona dywersja i inne komiksy 1" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2022/05/komiksy-lasse-maja-zielona-dywersja-i-inne-komiksy-1-768x576.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2022/05/komiksy-lasse-maja-zielona-dywersja-i-inne-komiksy-1-300x225.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2022/05/komiksy-lasse-maja-zielona-dywersja-i-inne-komiksy-1-1024x768.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2022/05/komiksy-lasse-maja-zielona-dywersja-i-inne-komiksy-1-1536x1152.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2022/05/komiksy-lasse-maja-zielona-dywersja-i-inne-komiksy-1.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/zielona-dywersja-i-inne-komiksy/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">„Zielona dywersja i inne komiksy” – nowe śledztwa Biura Detektywistycznego Lassego i Mai</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/zielona-dywersja-i-inne-komiksy/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Read More</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/skradzione-muffinki-i-inne-komiksy/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="576" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/07/Skradzione-muffinki-i-inne-komiksy-1-768x576.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="Skradzione muffinki i inne komiksy (1)" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/07/Skradzione-muffinki-i-inne-komiksy-1-768x576.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/07/Skradzione-muffinki-i-inne-komiksy-1-300x225.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/07/Skradzione-muffinki-i-inne-komiksy-1-1024x768.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/07/Skradzione-muffinki-i-inne-komiksy-1-1536x1152.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/07/Skradzione-muffinki-i-inne-komiksy-1.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/skradzione-muffinki-i-inne-komiksy/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">„Skradzione muffinki i inne komiksy” – recenzja kolejnego zbioru komiksów z serii Biuro Detektywistyczne Lassego i Mai”</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/skradzione-muffinki-i-inne-komiksy/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Read More</a>
</div>
</article>
</div>
<p></p>
<h2 class="wp-block-heading">O autorze i ilustratorce – mistrzowie swojego fachu</h2>
<p><a href="https://przystanekrodzinka.pl/tag/martin-widmark/" target="_blank" rel="noreferrer noopener">Martin Widmark,</a> szwedzki autor, udowodnił już swoją pozycję w świecie literatury dziecięcej poprzez fenomenalny sukces serii o Lassem i Mai. W przypadku Dawida i Larisy poszedł krok dalej, tworząc bardziej dojrzałe i wielowarstwowe historie. Widmark ma dar łączenia elementów rozrywkowych z edukacyjnymi, nie rezygnując przy tym z wysokiej jakości literackiej.</p>
<p>Katarina Strömgård, odpowiedzialna za ilustracje, doskonale dopełnia narrację Widmarka. Jej czarno-białe ilustracje nie tylko wzbogacają atmosferę książek, ale także pomagają w budowaniu napięcia i oddawaniu emocji bohaterów. Strömgård z lekkością porusza się w różnych stylach, od historycznych po futurystyczne, co idealnie pasuje do różnorodności tematycznej serii.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Tom I: “Antykwariat pod Błękitnym Lustrem” – fundamenty wielkiej przyjaźni</h2>
<figure data-wp-context="{"imageId":"68f44e3cef931"}" data-wp-interactive="core/image" class="wp-block-image aligncenter size-large wp-lightbox-container"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="768" data-wp-class--hide="state.isContentHidden" data-wp-class--show="state.isContentVisible" data-wp-init="callbacks.setButtonStyles" data-wp-on-async--click="actions.showLightbox" data-wp-on-async--load="callbacks.setButtonStyles" data-wp-on-async-window--resize="callbacks.setButtonStyles" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/08/Dawid-i-Larisa-2-1024x768.jpg" alt="Dawid i Larisa (2)" class="wp-image-84465" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/08/Dawid-i-Larisa-2-1024x768.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/08/Dawid-i-Larisa-2-300x225.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/08/Dawid-i-Larisa-2-768x576.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/08/Dawid-i-Larisa-2-1536x1152.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/08/Dawid-i-Larisa-2.jpg 1600w" sizes="(max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /><button
class="lightbox-trigger"
type="button"
aria-haspopup="dialog"
aria-label="Powiększ"
data-wp-init="callbacks.initTriggerButton"
data-wp-on-async--click="actions.showLightbox"
data-wp-style--right="state.imageButtonRight"
data-wp-style--top="state.imageButtonTop"
>
<svg xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" width="12" height="12" fill="none" viewBox="0 0 12 12">
<path fill="#fff" d="M2 0a2 2 0 0 0-2 2v2h1.5V2a.5.5 0 0 1 .5-.5h2V0H2Zm2 10.5H2a.5.5 0 0 1-.5-.5V8H0v2a2 2 0 0 0 2 2h2v-1.5ZM8 12v-1.5h2a.5.5 0 0 0 .5-.5V8H12v2a2 2 0 0 1-2 2H8Zm2-12a2 2 0 0 1 2 2v2h-1.5V2a.5.5 0 0 0-.5-.5H8V0h2Z" />
</svg>
</button></figure>
<p>Pierwszy tom wprowadza nas w świat trzynastoletnich Dawida i Larisy – pary, która pozornie nie ma ze sobą nic wspólnego. Dawid, introwertyczny chłopiec mieszkający u antykwariusza Melchiora, poznaje Larisę, córkę rosyjskich wykładowców uniwersyteckich, w pierwszy dzień gimnazjum. Gdy Melchior tajemniczo znika, pozostawiając jedynie zaszyfrowaną wiadomość opartą na tablicy Mendelejewa, rozpoczyna się ich pierwsza wspólna przygoda.</p>
<p>Widmark mistrzowsko buduje fundamenty serii – przedstawia bohaterów, ich charaktery i dynamikę relacji. Historia dotyka tematów genetyki i teorii ewolucji, wprowadzając młodych czytelników w fascynujący świat nauki. Książka stawia również pierwsze ważne pytania etyczne dotyczące granic badań naukowych.</p>
<script src="https://buybox.click/js/widget.min.js"></script>
<span class="bb-widget" id="buybox-dj68" data-bb-id="21402" data-bb-oid="2913311"></span>
<p></p>
<h2 class="wp-block-heading">Tom II: “Trzynasty gość” – spotkanie z wielkimi umysłami</h2>
<figure data-wp-context="{"imageId":"68f44e3cefd63"}" data-wp-interactive="core/image" class="wp-block-image aligncenter size-large is-resized wp-lightbox-container"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="768" data-wp-class--hide="state.isContentHidden" data-wp-class--show="state.isContentVisible" data-wp-init="callbacks.setButtonStyles" data-wp-on-async--click="actions.showLightbox" data-wp-on-async--load="callbacks.setButtonStyles" data-wp-on-async-window--resize="callbacks.setButtonStyles" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/08/Dawid-i-Larisa-4-1024x768.jpg" alt="Dawid i Larisa (4)" class="wp-image-84467" style="width:1024px;height:auto" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/08/Dawid-i-Larisa-4-1024x768.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/08/Dawid-i-Larisa-4-300x225.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/08/Dawid-i-Larisa-4-768x576.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/08/Dawid-i-Larisa-4-1536x1152.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/08/Dawid-i-Larisa-4.jpg 1600w" sizes="(max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /><button
class="lightbox-trigger"
type="button"
aria-haspopup="dialog"
aria-label="Powiększ"
data-wp-init="callbacks.initTriggerButton"
data-wp-on-async--click="actions.showLightbox"
data-wp-style--right="state.imageButtonRight"
data-wp-style--top="state.imageButtonTop"
>
<svg xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" width="12" height="12" fill="none" viewBox="0 0 12 12">
<path fill="#fff" d="M2 0a2 2 0 0 0-2 2v2h1.5V2a.5.5 0 0 1 .5-.5h2V0H2Zm2 10.5H2a.5.5 0 0 1-.5-.5V8H0v2a2 2 0 0 0 2 2h2v-1.5ZM8 12v-1.5h2a.5.5 0 0 0 .5-.5V8H12v2a2 2 0 0 1-2 2H8Zm2-12a2 2 0 0 1 2 2v2h-1.5V2a.5.5 0 0 0-.5-.5H8V0h2Z" />
</svg>
</button></figure>
<p>Drugi tom przenosi Dawida i Larisę na zieloną szkołę, gdzie mają badać florę śladem Linneusza. Odkrywają jednak tajemniczą kopalnię, w której głęboko pod ziemią dzieją się niewyobrażalne rzeczy. To tutaj spotykają tak wybitne postacie jak Leonardo da Vinci czy Albert Einstein – wszystko za sprawą pozaziemskich istot planujących zagładę ludzkości.</p>
<p>Ten tom wprowadza wyraźnie fantastyczne elementy, jednocześnie poruszając tematy ekologii i zagrożeń dla środowiska naturalnego. Widmark śmiało eksperymentuje z gatunkiem science fiction, nie tracąc przy tym realizmu w relacjach międzyludzkich.</p>
<script src="https://buybox.click/js/widget.min.js"></script>
<span class="bb-widget" id="buybox-gev5" data-bb-id="21402" data-bb-oid="2957800"></span>
<p></p>
<h2 class="wp-block-heading">Tom III: “Wyspa Obłąkanych” – etyka badań naukowych</h2>
<figure data-wp-context="{"imageId":"68f44e3cf0201"}" data-wp-interactive="core/image" class="wp-block-image aligncenter size-large wp-lightbox-container"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="768" data-wp-class--hide="state.isContentHidden" data-wp-class--show="state.isContentVisible" data-wp-init="callbacks.setButtonStyles" data-wp-on-async--click="actions.showLightbox" data-wp-on-async--load="callbacks.setButtonStyles" data-wp-on-async-window--resize="callbacks.setButtonStyles" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/08/Dawid-i-Larisa-5-1024x768.jpg" alt="Dawid i Larisa (5)" class="wp-image-84468" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/08/Dawid-i-Larisa-5-1024x768.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/08/Dawid-i-Larisa-5-300x225.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/08/Dawid-i-Larisa-5-768x576.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/08/Dawid-i-Larisa-5-1536x1152.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/08/Dawid-i-Larisa-5.jpg 1600w" sizes="(max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /><button
class="lightbox-trigger"
type="button"
aria-haspopup="dialog"
aria-label="Powiększ"
data-wp-init="callbacks.initTriggerButton"
data-wp-on-async--click="actions.showLightbox"
data-wp-style--right="state.imageButtonRight"
data-wp-style--top="state.imageButtonTop"
>
<svg xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" width="12" height="12" fill="none" viewBox="0 0 12 12">
<path fill="#fff" d="M2 0a2 2 0 0 0-2 2v2h1.5V2a.5.5 0 0 1 .5-.5h2V0H2Zm2 10.5H2a.5.5 0 0 1-.5-.5V8H0v2a2 2 0 0 0 2 2h2v-1.5ZM8 12v-1.5h2a.5.5 0 0 0 .5-.5V8H12v2a2 2 0 0 1-2 2H8Zm2-12a2 2 0 0 1 2 2v2h-1.5V2a.5.5 0 0 0-.5-.5H8V0h2Z" />
</svg>
</button></figure>
<p>Trzeci tom zabiera bohaterów na tajemniczą wyspę, gdzie odkrywają groby młodych dziewcząt zmarłych w latach czterdziestych oraz ruiny starego szpitala psychiatrycznego. Historia łączy przeszłość z teraźniejszością poprzez niezwykłe przedstawienie lalkowe w warsztacie zegarmistrzowskim.</p>
<p>Ten tom porusza niezwykle trudne i ważne tematy dotyczące etyki badań medycznych i praw człowieka. Widmark nie unika trudnych pytań o to, co nauka ma prawo robić z ludźmi w imię postępu. To książka, która zmusza do głębokiej refleksji nad granicami dopuszczalnych eksperymentów.</p>
<script src="https://buybox.click/js/widget.min.js"></script>
<span class="bb-widget" id="buybox-gicc" data-bb-id="21402" data-bb-oid="3013549"></span>
<p></p>
<h2 class="wp-block-heading">Tom IV: “Pieśń szamana” – harmonia z naturą</h2>
<figure data-wp-context="{"imageId":"68f44e3cf0575"}" data-wp-interactive="core/image" class="wp-block-image aligncenter size-large wp-lightbox-container"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="768" data-wp-class--hide="state.isContentHidden" data-wp-class--show="state.isContentVisible" data-wp-init="callbacks.setButtonStyles" data-wp-on-async--click="actions.showLightbox" data-wp-on-async--load="callbacks.setButtonStyles" data-wp-on-async-window--resize="callbacks.setButtonStyles" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/08/Dawid-i-Larisa-3-1024x768.jpg" alt="Dawid i Larisa (3)" class="wp-image-84466" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/08/Dawid-i-Larisa-3-1024x768.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/08/Dawid-i-Larisa-3-300x225.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/08/Dawid-i-Larisa-3-768x576.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/08/Dawid-i-Larisa-3-1536x1152.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/08/Dawid-i-Larisa-3.jpg 1600w" sizes="(max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /><button
class="lightbox-trigger"
type="button"
aria-haspopup="dialog"
aria-label="Powiększ"
data-wp-init="callbacks.initTriggerButton"
data-wp-on-async--click="actions.showLightbox"
data-wp-style--right="state.imageButtonRight"
data-wp-style--top="state.imageButtonTop"
>
<svg xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" width="12" height="12" fill="none" viewBox="0 0 12 12">
<path fill="#fff" d="M2 0a2 2 0 0 0-2 2v2h1.5V2a.5.5 0 0 1 .5-.5h2V0H2Zm2 10.5H2a.5.5 0 0 1-.5-.5V8H0v2a2 2 0 0 0 2 2h2v-1.5ZM8 12v-1.5h2a.5.5 0 0 0 .5-.5V8H12v2a2 2 0 0 1-2 2H8Zm2-12a2 2 0 0 1 2 2v2h-1.5V2a.5.5 0 0 0-.5-.5H8V0h2Z" />
</svg>
</button></figure>
<p>Czwarty tom przenosi akcję na północ Szwecji, gdzie Dawid i Larisa spędzają wakacje w drewnianej chatce. Spotykają tam tajemniczego szamana i muszą stawić czoła niebezpieczeństwom związanym z niszczeniem środowiska naturalnego oraz konfliktem między tradycyjnym sposobem życia a współczesną cywilizacją.</p>
<p>Historia podkreśla znaczenie szacunku dla natury i tradycyjnych kultur. Widmark pokazuje, jak ważne jest zachowanie równowagi między postępem technologicznym a ochroną środowiska naturalnego.</p>
<script src="https://buybox.click/js/widget.min.js"></script>
<span class="bb-widget" id="buybox-zulm" data-bb-id="15458" data-bb-oid="18039796"></span>
<p></p>
<h2 class="wp-block-heading">Tom V: “Pod szklanym niebem” – tajemnice głębin</h2>
<figure data-wp-context="{"imageId":"68f44e3cf0944"}" data-wp-interactive="core/image" class="wp-block-image aligncenter size-large wp-lightbox-container"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="769" data-wp-class--hide="state.isContentHidden" data-wp-class--show="state.isContentVisible" data-wp-init="callbacks.setButtonStyles" data-wp-on-async--click="actions.showLightbox" data-wp-on-async--load="callbacks.setButtonStyles" data-wp-on-async-window--resize="callbacks.setButtonStyles" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/08/Dawid-i-Larisa-6-1024x769.jpg" alt="Dawid i Larisa (6)" class="wp-image-84469" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/08/Dawid-i-Larisa-6-1024x769.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/08/Dawid-i-Larisa-6-300x225.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/08/Dawid-i-Larisa-6-768x577.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/08/Dawid-i-Larisa-6-1536x1154.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/08/Dawid-i-Larisa-6.jpg 1600w" sizes="(max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /><button
class="lightbox-trigger"
type="button"
aria-haspopup="dialog"
aria-label="Powiększ"
data-wp-init="callbacks.initTriggerButton"
data-wp-on-async--click="actions.showLightbox"
data-wp-style--right="state.imageButtonRight"
data-wp-style--top="state.imageButtonTop"
>
<svg xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" width="12" height="12" fill="none" viewBox="0 0 12 12">
<path fill="#fff" d="M2 0a2 2 0 0 0-2 2v2h1.5V2a.5.5 0 0 1 .5-.5h2V0H2Zm2 10.5H2a.5.5 0 0 1-.5-.5V8H0v2a2 2 0 0 0 2 2h2v-1.5ZM8 12v-1.5h2a.5.5 0 0 0 .5-.5V8H12v2a2 2 0 0 1-2 2H8Zm2-12a2 2 0 0 1 2 2v2h-1.5V2a.5.5 0 0 0-.5-.5H8V0h2Z" />
</svg>
</button></figure>
<p>Piąty tom zabiera bohaterów do nowoczesnej stacji oceanograficznej, gdzie dzięki stypendium mogą obserwować pracę naukowców. Przypadkowo wsiadają do łodzi podwodnej i na głębokości czterystu siedmiu metrów stają się świadkami niezwykłych wydarzeń.</p>
<p>Ten tom eksploruje tajemnice oceanów i porusza kwestie badań podwodnych. Widmark po raz kolejny łączy elementy science fiction z rzeczywistością naukową, tworząc fascynującą opowieść o odkryciach i niebezpieczeństwach czyhających w głębinach.</p>
<script src="https://buybox.click/js/widget.min.js"></script>
<span class="bb-widget" id="buybox-7hst" data-bb-id="21402" data-bb-oid="41178458"></span>
<p></p>
<h2 class="wp-block-heading">Tom VI: “Ogród Kleopatry” – dziedzictwo przeszłości</h2>
<figure data-wp-context="{"imageId":"68f44e3cf0dc2"}" data-wp-interactive="core/image" class="wp-block-image aligncenter size-large wp-lightbox-container"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="790" data-wp-class--hide="state.isContentHidden" data-wp-class--show="state.isContentVisible" data-wp-init="callbacks.setButtonStyles" data-wp-on-async--click="actions.showLightbox" data-wp-on-async--load="callbacks.setButtonStyles" data-wp-on-async-window--resize="callbacks.setButtonStyles" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/08/Dawid-i-Larisa-7-1024x790.jpg" alt="Dawid i Larisa (7)" class="wp-image-84470" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/08/Dawid-i-Larisa-7-1024x790.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/08/Dawid-i-Larisa-7-300x232.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/08/Dawid-i-Larisa-7-768x593.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/08/Dawid-i-Larisa-7-1536x1186.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/08/Dawid-i-Larisa-7.jpg 1600w" sizes="(max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /><button
class="lightbox-trigger"
type="button"
aria-haspopup="dialog"
aria-label="Powiększ"
data-wp-init="callbacks.initTriggerButton"
data-wp-on-async--click="actions.showLightbox"
data-wp-style--right="state.imageButtonRight"
data-wp-style--top="state.imageButtonTop"
>
<svg xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" width="12" height="12" fill="none" viewBox="0 0 12 12">
<path fill="#fff" d="M2 0a2 2 0 0 0-2 2v2h1.5V2a.5.5 0 0 1 .5-.5h2V0H2Zm2 10.5H2a.5.5 0 0 1-.5-.5V8H0v2a2 2 0 0 0 2 2h2v-1.5ZM8 12v-1.5h2a.5.5 0 0 0 .5-.5V8H12v2a2 2 0 0 1-2 2H8Zm2-12a2 2 0 0 1 2 2v2h-1.5V2a.5.5 0 0 0-.5-.5H8V0h2Z" />
</svg>
</button></figure>
<p>Szósty i ostatni tom przenosi Dawida i Larisę do Rzymu, gdzie wraz z antykwariuszem Melchiorem zwiedzają Katakumby Świętego Kaliksta. Historia dotyka tematów religijnych, społecznych nierówności i dziedzictwa starożytnego Rzymu, prowadząc do poszukiwań skarbu ukrytego przez Kleopatrę.</p>
<p>Finałowy tom serii doskonale podsumowuje wszystkie wątki, poruszając fundamentalne pytania o sprawiedliwość społeczną, rolę religii w kształtowaniu świata i wpływ przeszłości na teraźniejszość.</p>
<script src="https://buybox.click/js/widget.min.js"></script>
<span class="bb-widget" id="buybox-d699" data-bb-id="21402" data-bb-oid="175562814"></span>
<p></p>
<h2 class="wp-block-heading">Warstwa graficzna – elegancja w prostocie</h2>
<p>Ilustracje Katariny Strömgård stanowią nieodłączny element serii. Czarno-białe rysunki, choć pojawiają się tylko po jednym na rozdział, doskonale oddają atmosferę każdej historii. Strömgård ma talent do uchwycenia kluczowych momentów narracji i emocji bohaterów. Jej styl jest jednocześnie realistyczny i artystyczny, co sprawia, że ilustracje wzbogacają lekturę, nie dominując nad tekstem.</p>
<p>Oprawa wydawnicza książek wydawnictwa <a href="https://przystanekrodzinka.pl/tag/zakamarki/">Zakamarki </a>w tłumaczeniu Barbary Gawryluk zasługuje na pochwałę. Czytelny druk, dobrej jakości papier i starannie dobrane czcionki sprawiają, że czytanie jest prawdziwą przyjemnością.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Podsumowanie – seria, która wyrasta ponad przeciętność</h2>
<p>Dawid i Larisa to seria, która śmiało można nazwać fenomenem w polskiej literaturze dla młodzieży. Martin Widmark stworzył dzieło, które nie tylko bawi i trzyma w napięciu, ale także edukuje i skłania do refleksji nad najważniejszymi pytaniami współczesnego świata.</p>
<p>Seria ta stanowi idealne przejście dla młodych czytelników, którzy przyrośli do przygód Lassego i Mai, ale potrzebują już bardziej złożonych wyzwań literackich. Dawid i Larisa to książki dla nastolatków, którzy nie boją się trudnych tematów i chcą, aby literatura nie tylko ich bawiła, ale także inspirowała do myślenia.</p>
<p>Choć niektóre wątki mogą wydawać się zbyt dojrzałe dla młodszych czytelników, właśnie ta głębia tematyczna czyni serię wyjątkową. To literatura, która rośnie razem z czytelnikiem, oferując nowe warstwy znaczeniowe przy każdym ponownym spotkaniu.</p>
<p>Dawid i Larisa to dowód na to, że dobra literatura młodzieżowa może być jednocześnie rozrywką najwyższej jakości i poważnym głosem w dyskusji o współczesnym świecie. To seria, która zasługuje na miejsce w biblioteczce każdego młodego miłośnika książek – i nie tylko młodego.</p>
<div class="wp-block-uagb-post-carousel uagb-post-grid uagb-post__image-position-top uagb-post__image-enabled uagb-block-8842264e uagb-post__arrow-outside uagb-slick-carousel uagb-post__items uagb-post__columns-2 is-carousel uagb-post__columns-tablet-2 uagb-post__columns-mobile-1 uagb-post__carousel_equal-height" data-total="2" style="">
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/zagadka-morderstwa-w-krolestwie-zwierzat-recenzja-jefferson-detektyw-mimo-woli/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="504" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/07/Jefferson-768x504.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="Jefferson" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/07/Jefferson-768x504.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/07/Jefferson-300x197.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/07/Jefferson-1024x673.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/07/Jefferson-1536x1009.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/07/Jefferson.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/zagadka-morderstwa-w-krolestwie-zwierzat-recenzja-jefferson-detektyw-mimo-woli/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Zagadka morderstwa w królestwie zwierząt – recenzja “Jefferson. Detektyw mimo woli”</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/zagadka-morderstwa-w-krolestwie-zwierzat-recenzja-jefferson-detektyw-mimo-woli/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Read More</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/wielka-ksiega-lassego-i-mai-poszlaki-podejrzani-i-poscigi-20-lat-tajemnic-lassego-i-mai-pod-lupa/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="609" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/11/Wielka-ksiega-Lassego-i-mai-768x609.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="Wielka ksiega Lassego i mai" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/11/Wielka-ksiega-Lassego-i-mai-768x609.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/11/Wielka-ksiega-Lassego-i-mai-300x238.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/11/Wielka-ksiega-Lassego-i-mai-1024x812.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/11/Wielka-ksiega-Lassego-i-mai-1536x1218.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/11/Wielka-ksiega-Lassego-i-mai.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/wielka-ksiega-lassego-i-mai-poszlaki-podejrzani-i-poscigi-20-lat-tajemnic-lassego-i-mai-pod-lupa/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">“Wielka księga Lassego i Mai” – poszlaki, podejrzani i pościgi – 20 lat tajemnic Lassego i Mai pod lupą</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/wielka-ksiega-lassego-i-mai-poszlaki-podejrzani-i-poscigi-20-lat-tajemnic-lassego-i-mai-pod-lupa/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Read More</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/inwestygatory/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="576" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2022/08/inwestygatory-26-768x576.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="inwestygatory 26" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2022/08/inwestygatory-26-768x576.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2022/08/inwestygatory-26-300x225.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2022/08/inwestygatory-26-1024x768.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2022/08/inwestygatory-26-1536x1152.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2022/08/inwestygatory-26.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/inwestygatory/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">“InwestyGatory” – nowa seria komiksów dla fanów absurdalnych zwrotów akcji i “brudnego” humoru</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/inwestygatory/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Read More</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/mysz-tymoteusz-i-jez-fryderyk-tajemna-kryjowka/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="564" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2022/07/mysz-tymotusz-i-jez-fryderyk-tajemna-kryjowka-1-768x564.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="mysz tymotusz i jez fryderyk tajemna kryjowka 1" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2022/07/mysz-tymotusz-i-jez-fryderyk-tajemna-kryjowka-1-768x564.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2022/07/mysz-tymotusz-i-jez-fryderyk-tajemna-kryjowka-1-300x220.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2022/07/mysz-tymotusz-i-jez-fryderyk-tajemna-kryjowka-1-1024x751.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2022/07/mysz-tymotusz-i-jez-fryderyk-tajemna-kryjowka-1-1536x1127.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2022/07/mysz-tymotusz-i-jez-fryderyk-tajemna-kryjowka-1.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/mysz-tymoteusz-i-jez-fryderyk-tajemna-kryjowka/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">“Mysz Tymoteusz i jeż Fryderyk. Tajemna kryjówka” – detektywistyczna opowieść ze sztuką w tle</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/mysz-tymoteusz-i-jez-fryderyk-tajemna-kryjowka/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Read More</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/batpig/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="576" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/02/batpig-komiks-dla-dzieci-3-768x576.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="batpig komiks dla dzieci 3" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/02/batpig-komiks-dla-dzieci-3-768x576.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/02/batpig-komiks-dla-dzieci-3-300x225.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/02/batpig-komiks-dla-dzieci-3-1024x768.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/02/batpig-komiks-dla-dzieci-3-1536x1152.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/02/batpig-komiks-dla-dzieci-3.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/batpig/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">“Batpig” – odlotowa seria komiksów, przy której nie da się nie kwiczeć ze śmiechu</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/batpig/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Read More</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/oryginalne-zabawki-dla-dzieci/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="576" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/01/oryginalne-zabawki-dla-dzieci-6-768x576.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="oryginalne zabawki dla dzieci (6)" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/01/oryginalne-zabawki-dla-dzieci-6-768x576.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/01/oryginalne-zabawki-dla-dzieci-6-300x225.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/01/oryginalne-zabawki-dla-dzieci-6-1024x768.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/01/oryginalne-zabawki-dla-dzieci-6-1536x1152.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/01/oryginalne-zabawki-dla-dzieci-6.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/oryginalne-zabawki-dla-dzieci/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Oryginalne zabawki dla dzieci, czyli młody Sherlock w akcji</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/oryginalne-zabawki-dla-dzieci/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Read More</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/ture-sventon/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="576" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2022/06/ture-sventon-kryminal-dla-dzieci-768x576.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="ture sventon kryminal dla dzieci" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2022/06/ture-sventon-kryminal-dla-dzieci-768x576.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2022/06/ture-sventon-kryminal-dla-dzieci-300x225.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2022/06/ture-sventon-kryminal-dla-dzieci-1024x768.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2022/06/ture-sventon-kryminal-dla-dzieci-1536x1152.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2022/06/ture-sventon-kryminal-dla-dzieci.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/ture-sventon/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Ture Sventon – cykl dowcipnych kryminałów o nietuzinkowym szwedzkim detektywie</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/ture-sventon/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Read More</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/mistrzowski-skok-do-swiata-sztuki-nowa-sprawa-rodziny-obrabkow-rodzina-obrabkow-i-dama-w-boa/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="503" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/01/Rodzina-obrabkow-i-dama-w-boa-768x503.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="Rodzina obrabkow i dama w boa" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/01/Rodzina-obrabkow-i-dama-w-boa-768x503.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/01/Rodzina-obrabkow-i-dama-w-boa-300x196.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/01/Rodzina-obrabkow-i-dama-w-boa-1024x670.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/01/Rodzina-obrabkow-i-dama-w-boa-1536x1005.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/01/Rodzina-obrabkow-i-dama-w-boa.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/mistrzowski-skok-do-swiata-sztuki-nowa-sprawa-rodziny-obrabkow-rodzina-obrabkow-i-dama-w-boa/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Mistrzowski skok do świata sztuki – nowa sprawa rodziny Obrabków! “Rodzina Obrabków i dama w boa”</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/mistrzowski-skok-do-swiata-sztuki-nowa-sprawa-rodziny-obrabkow-rodzina-obrabkow-i-dama-w-boa/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Read More</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/lasse-i-maja-i-komiksy/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="537" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/06/komiksy-lasse-maja-15-768x537.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="komiksy lasse maja 15" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/06/komiksy-lasse-maja-15-768x537.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/06/komiksy-lasse-maja-15-300x210.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/06/komiksy-lasse-maja-15-1024x716.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/06/komiksy-lasse-maja-15-1536x1073.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/06/komiksy-lasse-maja-15-1320x922.jpg 1320w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/06/komiksy-lasse-maja-15.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/lasse-i-maja-i-komiksy/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Lasse i Maja i … komiksy, czyli nowa odsłona przygód Biura Detektywistycznego Lassego i Mai – recenzja</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/lasse-i-maja-i-komiksy/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Read More</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/tajemnica-detektywa/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="576" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/11/tajemnica-detektywa-10-768x576.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="tajemnica detektywa 10" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/11/tajemnica-detektywa-10-768x576.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/11/tajemnica-detektywa-10-300x225.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/11/tajemnica-detektywa-10-1024x768.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/11/tajemnica-detektywa-10-1536x1152.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/11/tajemnica-detektywa-10.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/tajemnica-detektywa/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">“Tajemnica detektywa” Martina Widmarka i Heleny Willis — pojedynek detektywów</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/tajemnica-detektywa/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Read More</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/dinozaur-znika-w-valleby-tajemnica-dinozaura-martina-widmarka-z-ilustracjami-heleny-willis/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="486" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/06/tajemnica-dinozaura-768x486.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="tajemnica dinozaura" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/06/tajemnica-dinozaura-768x486.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/06/tajemnica-dinozaura-300x190.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/06/tajemnica-dinozaura-1024x648.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/06/tajemnica-dinozaura-1536x972.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/06/tajemnica-dinozaura.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/dinozaur-znika-w-valleby-tajemnica-dinozaura-martina-widmarka-z-ilustracjami-heleny-willis/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Dinozaur znika w Valleby! “Tajemnica dinozaura” Martina Widmarka z ilustracjami Heleny Willis</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/dinozaur-znika-w-valleby-tajemnica-dinozaura-martina-widmarka-z-ilustracjami-heleny-willis/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Read More</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/rodzina-obrabkow-i-psia-sprawa/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="576" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/02/rodzina-obrabkow-i-psia-sprawa-7-768x576.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="rodzina obrabkow i psia sprawa 7" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/02/rodzina-obrabkow-i-psia-sprawa-7-768x576.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/02/rodzina-obrabkow-i-psia-sprawa-7-300x225.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/02/rodzina-obrabkow-i-psia-sprawa-7-1024x768.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/02/rodzina-obrabkow-i-psia-sprawa-7-1536x1152.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/02/rodzina-obrabkow-i-psia-sprawa-7.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/rodzina-obrabkow-i-psia-sprawa/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">“Rodzina Obrabków i psia sprawa” – recenzja</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/rodzina-obrabkow-i-psia-sprawa/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Read More</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/szkola-szpiegow-i-nowy-tom-serii-szkola-szpiegow-podbija-europe/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="512" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/02/szkola-szpiegow-podbija-europe-9-768x512.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="szkola szpiegow podbija europe (9)" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/02/szkola-szpiegow-podbija-europe-9-768x512.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/02/szkola-szpiegow-podbija-europe-9-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/02/szkola-szpiegow-podbija-europe-9-1024x683.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/02/szkola-szpiegow-podbija-europe-9-1536x1024.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/02/szkola-szpiegow-podbija-europe-9.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/szkola-szpiegow-i-nowy-tom-serii-szkola-szpiegow-podbija-europe/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Gdy dziecko nie chce czytać, wkracza “Szkoła Szpiegów” i nowy tom serii “Szkoła Szpiegów podbija Europę”</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/szkola-szpiegow-i-nowy-tom-serii-szkola-szpiegow-podbija-europe/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Read More</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/rodzina-obrabkow-i-sekret-icjanta-recenzja/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="576" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/05/rodzina-obrabkow-i-sekret-icjanta-12-768x576.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="rodzina obrabkow i sekret icjanta (12)" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/05/rodzina-obrabkow-i-sekret-icjanta-12-768x576.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/05/rodzina-obrabkow-i-sekret-icjanta-12-300x225.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/05/rodzina-obrabkow-i-sekret-icjanta-12-1024x768.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/05/rodzina-obrabkow-i-sekret-icjanta-12-1536x1152.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/05/rodzina-obrabkow-i-sekret-icjanta-12.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/rodzina-obrabkow-i-sekret-icjanta-recenzja/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">“Rodzina Obrabków i sekret Icjanta” – recenzja</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/rodzina-obrabkow-i-sekret-icjanta-recenzja/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Read More</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/rodzina-obrabkow-i-urodzinowy-skok/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="554" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/12/rodzina-obrabkow-i-urodzinowy-skok-7-768x554.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="rodzina obrabkow i urodzinowy skok 7" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/12/rodzina-obrabkow-i-urodzinowy-skok-7-768x554.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/12/rodzina-obrabkow-i-urodzinowy-skok-7-300x217.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/12/rodzina-obrabkow-i-urodzinowy-skok-7-1024x739.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/12/rodzina-obrabkow-i-urodzinowy-skok-7-1536x1109.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/12/rodzina-obrabkow-i-urodzinowy-skok-7.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/rodzina-obrabkow-i-urodzinowy-skok/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">“Rodzina Obrabków i urodzinowy skok” – pierwszy tom rewolucyjnej serii czytelniczej dla dzieci</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/rodzina-obrabkow-i-urodzinowy-skok/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Read More</a>
</div>
</article>
</div>
<figure class="wp-block-image aligncenter size-large"><a href="https://przystanekrodzinka.pl/dziecieca-ciekawosc/"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="499" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-1024x499.jpg" alt="Dziecieca ciekawosc blok 1" class="wp-image-74388" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-1024x499.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-300x146.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-768x374.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-1536x749.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2.jpg 1680w" sizes="(max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /></a></figure>
<figure class="wp-block-image aligncenter size-large"><a href="https://www.instagram.com/przystanekrodzinka/"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="409" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-1024x409.jpg" alt="obserwuj przystanek rodzinka instagram 2" class="wp-image-74387" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-1024x409.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-300x120.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-768x307.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-1536x613.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2.jpg 1600w" sizes="(max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /></a></figure>
<figure class="wp-block-image aligncenter size-large"><a href="https://www.facebook.com/przystanekrodzinka/" target="_blank" rel="noreferrer noopener"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="449" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-1024x449.jpg" alt="polub przystanek rodzinka facebook" class="wp-image-21763" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-1024x449.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-300x132.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-768x337.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-1536x674.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook.jpg 1600w" sizes="(max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /></a></figure>
<p>Artykuł <a href="https://przystanekrodzinka.pl/dlaczego-dawid-i-larisa-to-najlepsze-sledztwa-w-mlodziezowej-literaturze-detektywistycznej/">Dlaczego “Dawid i Larisa” to najlepsze śledztwa w młodzieżowej literaturze detektywistycznej</a> pochodzi z serwisu <a href="https://przystanekrodzinka.pl">Przystanek Rodzinka - blog parentingowy o dzieciach okiem logopedki</a>.</p>
]]></content:encoded>
</item>
<item>
<title>Nudności w ciąży chronią dziecko przed toksynami</title>
<link>https://przystanekrodzinka.pl/nudnosci-w-ciazy-chronia-dziecko-przed-toksynami/</link>
<dc:creator><![CDATA[Maria Rybak]]></dc:creator>
<pubDate>Tue, 14 Oct 2025 14:45:00 +0000</pubDate>
<category><![CDATA[aktualnosci]]></category>
<guid isPermaLink="false">https://przystanekrodzinka.pl/?p=85854</guid>
<description><![CDATA[<p>Aż 80% kobiet w pierwszych miesiącach ciąży odczuwa nudności, wymioty i niechęć do pewnych zapachów czy potraw. Naukowcy z UCLA odkryli, że to nie przypadłość – to złożona odpowiedź immunologiczna chroniąca dziecko przed szkodliwymi substancjami. Badanie ujawniło fascynujący związek między zmianami w cytokynach zapalnych a awersją do mięsa czy dymu papierosowego. Dlaczego ewolucja wyposażyła kobiety w ten niewygodny, ale skuteczny mechanizm obronny?</p>
<p>Artykuł <a href="https://przystanekrodzinka.pl/nudnosci-w-ciazy-chronia-dziecko-przed-toksynami/">Nudności w ciąży chronią dziecko przed toksynami</a> pochodzi z serwisu <a href="https://przystanekrodzinka.pl">Przystanek Rodzinka - blog parentingowy o dzieciach okiem logopedki</a>.</p>
]]></description>
<content:encoded><![CDATA[
<p>Nudności, wymioty i niechęć do niektórych zapachów w pierwszym trymestrze ciąży to doświadczenie, które zna większość przyszłych mam. Według National Institutes of Health aż 80% kobiet w ciąży zmaga się z tymi objawami. Przez lata traktowano je jako nieuniknioną niedogodność, coś w rodzaju efektu ubocznego przemian hormonalnych. Tymczasem naukowcy z University of California Los Angeles odkryli coś zaskakującego: te nieprzyjemne dolegliwości mogą być świadectwem prawidłowo działającego mechanizmu obronnego.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Delikatna równowaga układu odpornościowego w ciąży</h2>
<p>Podczas ciąży układ odpornościowy kobiety staje przed niezwykłym wyzwaniem. Musi chronić zarówno matkę, jak i rozwijające się dziecko przed infekcjami, ale jednocześnie nie może zaatakować płodu – który genetycznie jest w połowie obcy, bo pochodzi częściowo od ojca. W normalnych warunkach układ immunologiczny natychmiast reaguje na wszystko, co rozpoznaje jako obce. W ciąży musi delikatnie dostroić swoją aktywność, by zapewnić bezpieczeństwo dziecku i jednocześnie nie stracić czujności wobec rzeczywistych zagrożeń.</p>
<p>Profesor Molly Fox z UCLA, główna autorka badania opublikowanego w Evolution, Medicine and Public Health, wyjaśnia, że ta równowaga osiągana jest przez unikalną mieszankę odpowiedzi zapalnych. Pracują one na dwóch poziomach: biologicznym, zapobiegając odrzuceniu płodu przez organizm matki, oraz behawioralnym, wywołując nudności, które skłaniają kobietę do unikania pokarmów potencjalnie szkodliwych. Ten drugi mechanizm jest szczególnie ważny w pierwszym i drugim trymestrze, gdy rozwijające się dziecko jest najbardziej wrażliwe na działanie toksyn.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Co pokazało badanie z udziałem kobiet w ciąży</h2>
<p>Zespół antropologów i epidemiologów z UCLA przeanalizował próbki krwi oraz ankiety od 58 kobiet latynoskich z południowej Kalifornii. Uczestniczki były obserwowane od wczesnych etapów ciąży aż po okres poporodowy. Naukowcy mierzyli poziom cytokin – białek, które wysyłają sygnały pomagające organizmowi szybko zareagować na chorobę i regulować stany zapalne. Badacze analizowali zarówno cytokiny prozapalne (te, które nasilają stan zapalny), jak i przeciwzapalne (te, które go tłumią).</p>
<p>Wyniki okazały się zaskakujące. Sześćdziesiąt cztery procent uczestniczek doświadczało awersji do określonych zapachów lub pokarmów, głównie do dymu tytoniowego i mięsa. Sześćdziesiąt siedem procent zgłaszało nudności, a 66% – wymioty. Co więcej, kobiety, które odczuwały niechęć do dymu papierosowego, wykazywały wyraźne przesunięcie w kierunku bardziej zapalnej odpowiedzi immunologicznej. Podobny wzorzec zaobserwowano u kobiet z awersją do jedzenia, nudnościami i wymiotami – wszystkie te objawy wiązały się z bardziej prozapalną równowagą immunologiczną.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Ewolucyjny mechanizm ochronny przed toksynami</h2>
<p>Odkryty związek jest zgodny z teorią naukowców, że nudności i awersje mogą być częścią ewolucyjnej adaptacji. Mechanizm ten pomagałby organizmowi przyszłej matki minimalizować ekspozycję na szkodliwe substancje. Autorzy badania podkreślają jednak, że dowody nie są jeszcze ostateczne i potrzebne są dalsze analizy. Niemniej sama możliwość przyjrzenia się zarówno biologicznym, jak i behawioralnym reakcjom podczas ciąży otwiera fascynujące perspektywy.</p>
<p>Profesor Fox zwraca uwagę na wyjątkowość ludzkiej ciąży w porównaniu z innymi ssakami. U większości zwierząt komora płodowa jest oddzielona barierami od krwioobiegu matki, gdzie krążą jej komórki odpornościowe. U ludzi jednak komórki płodu są zanurzone bezpośrednio w krwi matczynej. Ludzie mają najbardziej inwazyjne łożysko ze wszystkich gatunków – wgryza się ono głęboko w tkankę macicy. Dlatego potrzebujemy unikalnych strategii, by zapobiec atakowi układu odpornościowego matki na dziecko.</p>
<p>Te immunologiczne zmiany mogą wywoływać nudności, które z kolei skłaniają do unikania jedzenia. To dodatkowa warstwa ochrony. Profesor Daniel Fessler, współautor badania, porównuje ten mechanizm do współczesnych ostrzeżeń na opakowaniach mięsa mielonego czy miękkich serów, które zalecają ostrożność kobietom w ciąży ze względu na ryzyko zatruć pokarmowych. Awersje do określonych zapachów i pokarmów, nudności, a nawet wymioty wydają się sposobem ewolucji na osiągnięcie tego samego celu – ochrony rozwijającego się dziecka.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Normalne objawy zdrowej ciąży, a nie powód do niepokoju</h2>
<p>Profesor Fessler podkreśla kluczową rzecz dla wszystkich przyszłych mam: nudności, wymioty czy awersje do pokarmów lub zapachów nie są oznaką, że coś się dzieje źle. Przeciwnie – to prawdopodobnie sygnał, że wszystko przebiega normalnie i odzwierciedla zdrową, pomocną odpowiedź immunologiczną organizmu.</p>
<p>Badacze, w tym pierwsza autorka Dayoon Kwon, która właśnie ukończyła doktorat z epidemiologii na UCLA i obecnie jest stypendystką podoktorską na Stanford, mają nadzieję, że wyniki ich pracy pomogą w większym uznaniu nudności i wymiotów jako normalnych objawów z biologicznym podłożem, charakterystycznych dla zdrowych ciąż. Mogłoby to ułatwić wprowadzenie rozsądnych udogodnień w miejscu pracy – bardziej efektywne wykorzystanie świadczeń zdrowotnych i innych pomocnych zasobów, by zmniejszyć stygmatyzację, nadmierne absencje i utratę produktywności.</p>
<p>Naukowcy zachęcają również innych badaczy do kontynuowania pracy nad pytaniami, które pojawiły się w trakcie ich analizy. Chodzi nie tylko o eksplorację ewolucyjnych zagadnień, ale też o wypracowanie nieinwazyjnych lub małoinwazyjnych metod oceny rokowania dla lekarzy prowadzących ciąże.</p>
<p>Badanie zostało sfinansowane przez National Institute of Health.</p>
<blockquote class="wp-block-quote is-layout-flow wp-block-quote-is-layout-flow">
<p><a href="https://newsroom.ucla.edu/stories/morning-sickness-pregnancy-why-it-happens">Więcej informacji</a></p>
</blockquote>
<div class="convertkit-form wp-block-convertkit-form" style=""><script async data-uid="67519e85f9" src="https://przystanekrodzinka.kit.com/67519e85f9/index.js" data-jetpack-boost="ignore" data-no-defer="1" nowprocket></script></div>
<div class="wp-block-uagb-post-carousel uagb-post-grid uagb-post__image-position-top uagb-post__image-enabled uagb-block-related-posts uagb-post__arrow-outside uagb-slick-carousel uagb-post__items uagb-post__columns-2 is-carousel uagb-post__columns-tablet-2 uagb-post__columns-mobile-1 uagb-post__carousel_equal-height" data-total="1" style="">
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/mozg-dziala-najlepiej-z-siedmioma-zmyslami-nie-piecioma/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="513" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1263323-768x513.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="person, human, child, girl, face, closed eyes, sense, feel, close up, sense, sense, sense, sense, sense, feel" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1263323-768x513.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1263323-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1263323-1024x684.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1263323.jpg 1280w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/mozg-dziala-najlepiej-z-siedmioma-zmyslami-nie-piecioma/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Mózg działa najlepiej z siedmioma zmysłami, nie pięcioma</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/mozg-dziala-najlepiej-z-siedmioma-zmyslami-nie-piecioma/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/jak-mozg-wybiera-wspomnienia-do-zapamietania/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="512" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/a3hji7dzb58-768x512.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="A wooden block spelling memory on a table" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/a3hji7dzb58-768x512.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/a3hji7dzb58-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/a3hji7dzb58-1024x683.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/a3hji7dzb58-1536x1024.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/a3hji7dzb58.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/jak-mozg-wybiera-wspomnienia-do-zapamietania/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Dlaczego dziecko pamięta jedne chwile, a inne zapomina?</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/jak-mozg-wybiera-wspomnienia-do-zapamietania/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/adhd-u-malych-dzieci-leki-zamiast-terapii/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="513" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zhys6xn7sue-768x513.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="orange and white medication pill" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zhys6xn7sue-768x513.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zhys6xn7sue-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zhys6xn7sue-1024x684.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zhys6xn7sue-1536x1025.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zhys6xn7sue.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/adhd-u-malych-dzieci-leki-zamiast-terapii/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">ADHD u małych dzieci: większość dostaje leki za wcześnie</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/adhd-u-malych-dzieci-leki-zamiast-terapii/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="432" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu-768x432.webp" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="zywy slimak poza cialem mechanizmy sluchu" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu-768x432.webp 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu-300x169.webp 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu-1024x576.webp 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu-1536x864.webp 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu.webp 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Żywy ślimak poza ciałem pokazuje, jak działa słuch</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/czas-zimowy-chroni-zdrowie-badanie-stanford-medicine/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img fetchpriority="high" decoding="async" width="768" height="516" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/czas-zimowy-a-rytm-dobowy-dziecka-badanie-stanford-768x516.jpeg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="czas zimowy a rytm dobowy dziecka badanie stanford" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/czas-zimowy-a-rytm-dobowy-dziecka-badanie-stanford-768x516.jpeg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/czas-zimowy-a-rytm-dobowy-dziecka-badanie-stanford-300x201.jpeg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/czas-zimowy-a-rytm-dobowy-dziecka-badanie-stanford-1024x687.jpeg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/czas-zimowy-a-rytm-dobowy-dziecka-badanie-stanford-1536x1031.jpeg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/czas-zimowy-a-rytm-dobowy-dziecka-badanie-stanford.jpeg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/czas-zimowy-chroni-zdrowie-badanie-stanford-medicine/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Czas zimowy chroni zdrowie: badanie Stanford Medicine</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/czas-zimowy-chroni-zdrowie-badanie-stanford-medicine/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/smartfon-przed-13-rokiem-zycia-zdrowie-psychiczne/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="512" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1cnx5gffrce-768x512.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="a person lying on a bed with a tablet" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1cnx5gffrce-768x512.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1cnx5gffrce-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1cnx5gffrce-1024x683.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1cnx5gffrce-1536x1024.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1cnx5gffrce.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/smartfon-przed-13-rokiem-zycia-zdrowie-psychiczne/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Smartfon przed 13. rokiem życia a zdrowie psychiczne</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/smartfon-przed-13-rokiem-zycia-zdrowie-psychiczne/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/mikroplastik-w-butelkowanej-wodzie-badanie/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img decoding="async" width="768" height="512" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/lvs1f46s8rs-768x512.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="clear plastic bottle close-up photography" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/lvs1f46s8rs-768x512.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/lvs1f46s8rs-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/lvs1f46s8rs-1024x683.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/lvs1f46s8rs-1536x1024.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/lvs1f46s8rs.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/mikroplastik-w-butelkowanej-wodzie-badanie/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Woda w plastikowych butelkach: co pijemy naprawdę?</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/mikroplastik-w-butelkowanej-wodzie-badanie/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/nudnosci-w-ciazy-chronia-dziecko-przed-toksynami/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img decoding="async" width="768" height="512" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/tnh1bsaigta-768x512.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="Pregnant woman's belly illuminated by sunlight." srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/tnh1bsaigta-768x512.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/tnh1bsaigta-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/tnh1bsaigta-1024x683.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/tnh1bsaigta-1536x1024.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/tnh1bsaigta.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/nudnosci-w-ciazy-chronia-dziecko-przed-toksynami/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Nudności w ciąży chronią dziecko przed toksynami</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/nudnosci-w-ciazy-chronia-dziecko-przed-toksynami/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/dieta-tluszcze-nasycone-pamiec-dziecko-badanie/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="512" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/7clarmn7tcm-768x512.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="burger with lettuce and fries on brown wooden table" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/7clarmn7tcm-768x512.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/7clarmn7tcm-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/7clarmn7tcm-1024x683.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/7clarmn7tcm-1536x1024.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/7clarmn7tcm.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/dieta-tluszcze-nasycone-pamiec-dziecko-badanie/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Fast food zaburza pamięć już po 4 dniach</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/dieta-tluszcze-nasycone-pamiec-dziecko-badanie/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="432" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd-768x432.jpeg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="paracetamol w ciazy a ryzyko autyzmu adhd" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd-768x432.jpeg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd-300x169.jpeg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd-1024x576.jpeg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd-1536x864.jpeg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd.jpeg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Paracetamol w ciąży może zwiększać ryzyko autyzmu</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
</div>
<figure class="wp-block-image aligncenter size-large"><a href="https://przystanekrodzinka.pl/dziecieca-ciekawosc/"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="499" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-1024x499.jpg" alt="Dziecieca ciekawosc blok 1" class="wp-image-74388" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-1024x499.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-300x146.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-768x374.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-1536x749.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2.jpg 1680w" sizes="(max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /></a></figure>
<figure class="wp-block-image aligncenter size-large"><a href="https://www.instagram.com/przystanekrodzinka/"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="409" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-1024x409.jpg" alt="obserwuj przystanek rodzinka instagram 2" class="wp-image-74387" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-1024x409.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-300x120.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-768x307.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-1536x613.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2.jpg 1600w" sizes="(max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /></a></figure>
<figure class="wp-block-image aligncenter size-large"><a href="https://www.facebook.com/przystanekrodzinka/" target="_blank" rel="noreferrer noopener"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="449" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-1024x449.jpg" alt="polub przystanek rodzinka facebook" class="wp-image-21763" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-1024x449.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-300x132.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-768x337.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-1536x674.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook.jpg 1600w" sizes="(max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /></a></figure>
<p>Artykuł <a href="https://przystanekrodzinka.pl/nudnosci-w-ciazy-chronia-dziecko-przed-toksynami/">Nudności w ciąży chronią dziecko przed toksynami</a> pochodzi z serwisu <a href="https://przystanekrodzinka.pl">Przystanek Rodzinka - blog parentingowy o dzieciach okiem logopedki</a>.</p>
]]></content:encoded>
</item>
<item>
<title>Katar i zatkany nos u dziecka: jak wpływają na rozwój mowy?</title>
<link>https://przystanekrodzinka.pl/katar-i-zatkany-nos-u-dziecka-jak-wplywaja-na-rozwoj-mowy/</link>
<dc:creator><![CDATA[adm1n]]></dc:creator>
<pubDate>Tue, 14 Oct 2025 12:57:49 +0000</pubDate>
<category><![CDATA[Promocja]]></category>
<guid isPermaLink="false">https://przystanekrodzinka.pl/?p=86035</guid>
<description><![CDATA[<p>Prawidłowe oddychanie nosem to fundament zdrowego rozwoju mowy u dziecka. […]</p>
<p>Artykuł <a href="https://przystanekrodzinka.pl/katar-i-zatkany-nos-u-dziecka-jak-wplywaja-na-rozwoj-mowy/">Katar i zatkany nos u dziecka: jak wpływają na rozwój mowy?</a> pochodzi z serwisu <a href="https://przystanekrodzinka.pl">Przystanek Rodzinka - blog parentingowy o dzieciach okiem logopedki</a>.</p>
]]></description>
<content:encoded><![CDATA[
<p>Prawidłowe oddychanie nosem to fundament zdrowego rozwoju mowy u dziecka. Gdy nos jest niedrożny, maluch szybko przechodzi na oddychanie ustami, co natychmiastowo zaburza pracę całego aparatu mowy. Artykuł wyjaśnia, jak niedrożność nosa prowadzi do opóźnień w rozwoju mowy, wad wymowy, problemów ze słuchem i zgryzem. Dowiedz się, jak rozpoznać objawy i kiedy konieczna jest konsultacja ze specjalistami.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Jak niedrożność nosa wpływa na rozwój mowy dziecka?</h2>
<p>Prawidłowe oddychanie nosem to fundament skutecznego rozwoju mowy u dziecka. Kiedy nos jest zatkany, maluch naturalnie przechodzi na oddychanie ustami. Ten nieprawidłowy wzorzec szybko zakłóca pracę całego aparatu mowy, negatywnie wpływając na język i mięśnie twarzy. Co więcej, chroniczny katar czy długotrwałe zablokowanie dróg oddechowych stanowią poważne ryzyko opóźnienia mowy i wad wymowy. Nieleczone stany zapalne mogą prowadzić nawet do trwałych zaburzeń. Dlatego dbanie o swobodną drożność nosa jest absolutnie konieczne – to warunek kształtowania się wszystkich kluczowych funkcji językowych.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Jak oddychanie przez usta zaburza rozwój aparatu mowy?</h2>
<p>Oddychanie przez usta natychmiastowo rozluźnia mięśnie warg i języka, co zaburza naturalną mechanikę mowy. Utrata napięcia (tonusu) prowadzi do kluczowego problemu: nieprawidłowej spoczynkowej pozycji języka. Zamiast spoczywać na podniebieniu, język leży płasko na dnie jamy ustnej. Ten nieprawidłowy układ uniemożliwia prawidłowe wykonywanie podstawowych czynności, takich jak ssanie, żucie czy połykanie. Co gorsza, utrwalony nieprawidłowy wzorzec oddechowy staje się główną przyczyną późniejszych zaburzeń artykulacji oraz wad zgryzu.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Jak przewlekły katar prowadzi do problemów ze słuchem?</h2>
<p>Przewlekły nieżyt nosa (katar) stanowi poważne zagrożenie nie tylko dla mowy, ale i dla słuchu. Obrzęk śluzówki lub nadmierna wydzielina potrafią zablokować trąbkę słuchową, która wentyluje ucho środkowe. Brak tej wentylacji prowadzi do gromadzenia się płynu, co skutkuje rozwojem zapalenia i w konsekwencji niedosłuchem. Ten utrudniony odbiór dźwięków zaburza kluczową autokontrolę słuchową – mechanizm niezbędny do prawidłowej nauki mówienia.</p>
<p>Dlatego osłabienie słuchu u dzieci może znacząco spowolnić ich rozwój językowy.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Jakie wady wymowy i zgryzu powoduje ustny tor oddechowy?</h2>
<p>Nawykowe oddychanie ustami jest główną przyczyną poważnych zaburzeń artykulacyjnych i ortodontycznych. Wynika to z nieprawidłowego ułożenia języka, który jest często wypychany do przodu, prowadząc do charakterystycznego seplenienia międzyzębowego. W przypadku niedrożności nosa, konsekwencją jest nosowanie (rynolalia), czyli mowa nosowa. Wadliwe rezonowanie zmienia barwę głosu, znacząco osłabiając jego ogólną wyrazistość. Długotrwałe utrzymywanie się nieprawidłowego wzorca oddechowego i niskie ułożenie języka mają poważne reperkusje. Najczęściej diagnozowaną konsekwencją są znaczące wady zgryzu, w tym przede wszystkim zgryz otwarty.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Co jest przyczyną przewlekłego zatkania nosa u dzieci?</h2>
<p>Długotrwała niedrożność nosa u najmłodszych wynika ze złożonego połączenia czynników zapalnych i mechanicznych. Często obserwowane przyczyny zapalne obejmują nawracające infekcje dróg oddechowych, alergiczny nieżyt (katar sienny) oraz przewlekłe zapalenie zatok. Kluczowym elementem długotrwałej blokady mechanicznej jest przerost tkanki limfatycznej, zwłaszcza migdałka gardłowego (tzw. trzeciego migdała). Jego powiększenie stanowi fizyczną przeszkodę w nosogardzieli, znacząco utrudniając swobodne oddychanie. Taka stała niedrożność wymusza oddychanie przez usta, co jest bezpośrednim czynnikiem ryzyka dla rozwoju charakterystycznej twarzy adenoidalnej.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Jak prawidłowo dbać o higienę nosa dziecka?</h2>
<p>Prawidłowa pielęgnacja nosa jest kluczowa, aby zapobiec poważnym powikłaniom, takim jak problemy ze słuchem lub wady wymowy. Regularne usuwanie zalegającej wydzieliny jest niezbędne dla zdrowia. W tym celu stosuje się preparaty soli fizjologicznej lub wody morskiej dostępne na <a href="https://www.drmax.pl/">https://www.drmax.pl/</a>. Płukanie nie tylko nawilża delikatną błonę śluzową, ale również wzmacnia jej naturalne mechanizmy obronne. U niemowląt i małych dzieci zaleca się użycie aspiratora. To specjalistyczne urządzenie umożliwia skuteczne, mechaniczne usunięcie kataru, natychmiastowo przywracając swobodę oddechu. Ulgi przynoszą także inhalacje. Nawilżają one górne drogi oddechowe, co jest kluczowe zwłaszcza przy przewlekłym katarze, ułatwiając oddychanie i udrożnienie nosa.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Kiedy należy skonsultować się z laryngologiem lub logopedą?</h2>
<p>Jeśli nos jest stale zablokowany, mimo dbałości o prawidłową higienę, niezbędna jest wizyta u laryngologa. Specjalista musi zlokalizować i usunąć fizyczną przyczynę niedrożności, by przywrócić swobodne oddychanie. Nie można zwlekać z konsultacją logopedyczną, zwłaszcza gdy mowa dziecka jest opóźniona lub występują wady artykulacyjne (np. seplenienie). Również utrwalone oddychanie ustami wymaga natychmiastowej terapii, której celem jest przywrócenie właściwej pozycji języka oraz nosowego toru oddechowego. Poważne problemy z głosem lub rezonansem, określane jako nosowanie, oceni foniatra. Natomiast wady zgryzu, takie jak zgryz otwarty – często będące konsekwencją długotrwałego oddychania ustami – wymagają pilnej pomocy ortodonty.</p>
<div class="schema-faq wp-block-yoast-faq-block"><div class="schema-faq-section" id="faq-question-1760446550127"><strong class="schema-faq-question"><strong>Jak katar i zatkany nos wpływają na rozwój mowy?</strong></strong> <p class="schema-faq-answer">Utrudnione oddychanie nosem sprzyja oddychaniu ustami, co zaburza pracę języka i mięśni orofacjalnych. Skutkiem mogą być opóźnienia mowy, wady artykulacyjne i nosowanie (mowa nosowa).</p> </div> <div class="schema-faq-section" id="faq-question-1760446563363"><strong class="schema-faq-question"><strong>Dlaczego oddychanie przez usta jest problemem dla aparatu mowy?</strong></strong> <p class="schema-faq-answer">Obniża napięcie warg i języka, zmienia spoczynkową pozycję języka (z podniebienia na dno jamy ustnej), co zaburza ssanie, żucie, połykanie i artykulację.</p> </div> <div class="schema-faq-section" id="faq-question-1760446575359"><strong class="schema-faq-question"><strong>Jak dbać o higienę nosa u dziecka?</strong></strong> <p class="schema-faq-answer">Regularne płukanie/nawilżanie (sól fizjologiczna, woda morska), odsysanie wydzieliny aspiratorem u maluchów, inhalacje; preparaty znajdziesz np. w ofercie Dr.Max.<br/><em>Uwaga:</em> delikatna technika, częstotliwość dostosowana do nasilenia objawów.</p> </div> <div class="schema-faq-section" id="faq-question-1760446602353"><strong class="schema-faq-question"><strong>Kiedy iść do laryngologa (LOR)?</strong></strong> <p class="schema-faq-answer">Gdy niedrożność nosa trwa >2–3 tygodni, nawracają zapalenia ucha, głośne chrapanie/bezdechy, podejrzenie przerostu migdałka lub osłabienia słuchu.</p> </div> </div>
<h2 class="wp-block-heading"></h2>
<ol start="1" class="wp-block-list"></ol>
<p><em>Artykuł sponsorowany</em></p>
<p></p>
<p>Artykuł <a href="https://przystanekrodzinka.pl/katar-i-zatkany-nos-u-dziecka-jak-wplywaja-na-rozwoj-mowy/">Katar i zatkany nos u dziecka: jak wpływają na rozwój mowy?</a> pochodzi z serwisu <a href="https://przystanekrodzinka.pl">Przystanek Rodzinka - blog parentingowy o dzieciach okiem logopedki</a>.</p>
]]></content:encoded>
</item>
<item>
<title>Paracetamol w ciąży może zwiększać ryzyko autyzmu</title>
<link>https://przystanekrodzinka.pl/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd/</link>
<dc:creator><![CDATA[Maria Rybak]]></dc:creator>
<pubDate>Mon, 13 Oct 2025 19:34:31 +0000</pubDate>
<category><![CDATA[aktualnosci]]></category>
<guid isPermaLink="false">https://przystanekrodzinka.pl/?p=85913</guid>
<description><![CDATA[<p>Gdy kobieta w ciąży przyjmuje paracetamol przez cztery tygodnie lub dłużej, ryzyko zaburzeń neurorozwojowych u dziecka – w tym autyzmu i ADHD – może wzrastać. Naukowcy z Harvard T.H. Chan School of Public Health przeanalizowali 46 badań z całego świata i potwierdzili istnienie takiego związku. Dlaczego akurat ten popularny lek wpływa na rozwój mózgu dziecka? I jak postępować, gdy w ciąży potrzebujesz ulgi w bólu lub gorączce?</p>
<p>Artykuł <a href="https://przystanekrodzinka.pl/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd/">Paracetamol w ciąży może zwiększać ryzyko autyzmu</a> pochodzi z serwisu <a href="https://przystanekrodzinka.pl">Przystanek Rodzinka - blog parentingowy o dzieciach okiem logopedki</a>.</p>
]]></description>
<content:encoded><![CDATA[
<p>Paracetamol to jeden z najczęściej stosowanych leków podczas ciąży. Sięgamy po niego przy bólu głowy, gorączce, stanach zapalnych. Wydaje się bezpieczny, dostępny bez recepty, zalecany przez lekarzy. Tymczasem nowe badanie naukowców z Harvard T.H. Chan School of Public Health wskazuje na niepokojący związek: dzieci narażone na paracetamol w okresie prenatalnym mogą mieć wyższe ryzyko rozwoju zaburzeń neurorozwojowych, w tym autyzmu i ADHD.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Co odkryli naukowcy z Harvardu</h2>
<p>Zespół badaczy z Harvard T.H. Chan School of Public Health, Icahn School of Medicine at Mount Sinai oraz innych instytucji przeprowadził kompleksową analizę 46 wcześniejszych badań z całego świata. Wszystkie te prace eksplorowały potencjalny związek między przyjmowaniem paracetamolu w ciąży a późniejszymi zaburzeniami neurorozwojowymi u dzieci. Badanie opublikowano w czasopiśmie BMC Environmental Health, a jego głównym autorem był Andrea Baccarelli, dziekan wydziału w Harvard T.H. Chan School of Public Health i profesor zdrowia środowiskowego.</p>
<p>Naukowcy zastosowali Navigation Guide Systematic Review methodology – uznawany za złoty standard w dziedzinie syntezy i oceny danych dotyczących zdrowia środowiskowego. Ta rygorystyczna metodologia pozwoliła im przeprowadzić wnikliwą analizę, która potwierdziła istnienie związku między prenatalnym narażeniem na paracetamol a zwiększoną częstością występowania zaburzeń neurorozwojowych. Co istotne, związek ten jest najsilniejszy, gdy paracetamol przyjmowany jest przez cztery tygodnie lub dłużej.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Dlaczego paracetamol może wpływać na rozwój mózgu dziecka</h2>
<p>Zaburzenia neurorozwojowe obejmują szeroki zakres trudności, które wpływają na funkcjonowanie układu nerwowego. W kontekście logopedycznym szczególnie istotny jest fakt, że we wczesnych etapach ciąży – kiedy najczęściej sięgamy po leki przeciwbólowe – rozwija się układ nerwowy odpowiedzialny za późniejszą zdolność do mowy, komunikacji i interakcji społecznych. Jakiekolwiek zakłócenia w tym kluczowym okresie mogą mieć długofalowe konsekwencje dla rozwoju poznawczego i językowego dziecka.</p>
<p>Warto podkreślić, że badacze odkryli związek, a nie prostą zależność przyczynowo-skutkową. Oznacza to, że przyjmowanie paracetamolu w ciąży współwystępuje z wyższym ryzykiem zaburzeń neurorozwojowych, ale potrzebne są dalsze badania, by w pełni zrozumieć mechanizm tego zjawiska. Baccarelli w swoim oświadczeniu dla władz federalnych podkreślił: potrzebujemy więcej badań, by potwierdzić tę zależność i ustalić przyczynowość, ale na podstawie dostępnych dowodów ostrożność w stosowaniu paracetamolu podczas ciąży – szczególnie przy intensywnym lub długotrwałym użyciu – jest uzasadniona.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Co to oznacza dla ciebie jako rodzica</h2>
<p>Badacze podkreślają niezwykle ważny niuans: paracetamol pozostaje istotnym lekiem w leczeniu bólu i gorączki podczas ciąży. Wysoka gorączka może bowiem zwiększać ryzyko wad cewy nerwowej i porodu przedwczesnego, a te zagrożenia są realne i udokumentowane. Nie chodzi więc o całkowite unikanie tego leku, ale o rozważne jego stosowanie.</p>
<p>Autorzy badania zalecają ostrożne podejście do paracetamolu: najniższa skuteczna dawka przez najkrótszy możliwy czas, pod kontrolą lekarską i z uwzględnieniem indywidualnej oceny stosunku ryzyka do korzyści. Każda sytuacja wymaga osobistej konsultacji z lekarzem, który zna twoją historię medyczną i może pomóc podjąć najlepszą decyzję dla ciebie i twojego dziecka.</p>
<p>Pod koniec września Food and Drug Administration ogłosiła, że wystosuje pismo do klinicystów, zachęcając ich do ostrożności w przepisywaniu paracetamolu w ciąży. Baccarelli przyznał, że w tygodniach poprzedzających to ogłoszenie rozmawiał z sekretarzem Health and Human Services Robertem F. Kennedym Jr. i przekazał zespołowi Białego Domu oświadczenie na temat swoich ustaleń.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Kontekst badania i jego ograniczenia</h2>
<p>Warto wiedzieć, że Baccarelli ujawnił w sekcji dotyczącej potencjalnych konfliktów interesów, że pełnił rolę biegłego dla strony powodowej w sprawie dotyczącej potencjalnych związków między stosowaniem paracetamolu w ciąży a zaburzeniami neurorozwojowymi. Ta transparentność jest ważna dla pełnego zrozumienia kontekstu badania.</p>
<p>Badanie zostało przeprowadzone we współpracy z University of California w Los Angeles, University of Massachusetts Lowell oraz Harvard T.H. Chan School of Public Health. Finansowanie zapewnił National Cancer Institute, National Institute of Environmental Health Sciences oraz National Institute on Aging.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Co dalej z tą wiedzą</h2>
<p>Jako logopedka i mama wiem, jak przerażające mogą być takie informacje. Czytając je w trakcie ciąży lub po fakcie, łatwo o poczucie winy lub niepokój. Pamiętaj jednak, że nauka działa krok po kroku. To badanie to jeden z wielu elementów układanki, który pomaga nam lepiej rozumieć czynniki wpływające na rozwój dzieci.</p>
<p>Jeśli jesteś w ciąży i zastanawiasz się nad przyjęciem paracetamolu, porozmawiaj z lekarzem o swojej konkretnej sytuacji. Jeśli już przyjmowałaś ten lek w przeszłości, wiedz, że jedno badanie nie determinuje przyszłości twojego dziecka. Rozwój mowy i umiejętności społecznych zależy od wielu czynników, a wczesna interwencja – jeśli w ogóle okaże się potrzebna – może zdziałać cuda.</p>
<p>To badanie przypomina nam o czymś fundamentalnym: każda decyzja w ciąży wymaga wyważenia ryzyka i korzyści. Czasem większym zagrożeniem dla dziecka jest nieleczona gorączka czy silny ból matki. Klucz leży w świadomym wyborze, opartym na najlepszej dostępnej wiedzy i wsparciu medycznym.</p>
<blockquote class="wp-block-quote is-layout-flow wp-block-quote-is-layout-flow">
<p><a href="https://hsph.harvard.edu/news/using-acetaminophen-during-pregnancy-may-increase-childrens-autism-and-adhd-risk/">Więcej informacji</a></p>
</blockquote>
<div class="convertkit-form wp-block-convertkit-form" style=""><script async data-uid="67519e85f9" src="https://przystanekrodzinka.kit.com/67519e85f9/index.js" data-jetpack-boost="ignore" data-no-defer="1" nowprocket></script></div>
<div class="wp-block-uagb-post-carousel uagb-post-grid uagb-post__image-position-top uagb-post__image-enabled uagb-block-related-posts uagb-post__arrow-outside uagb-slick-carousel uagb-post__items uagb-post__columns-2 is-carousel uagb-post__columns-tablet-2 uagb-post__columns-mobile-1 uagb-post__carousel_equal-height" data-total="1" style="">
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/nudnosci-w-ciazy-chronia-dziecko-przed-toksynami/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img decoding="async" width="768" height="512" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/tnh1bsaigta-768x512.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="Pregnant woman's belly illuminated by sunlight." srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/tnh1bsaigta-768x512.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/tnh1bsaigta-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/tnh1bsaigta-1024x683.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/tnh1bsaigta-1536x1024.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/tnh1bsaigta.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/nudnosci-w-ciazy-chronia-dziecko-przed-toksynami/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Nudności w ciąży chronią dziecko przed toksynami</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/nudnosci-w-ciazy-chronia-dziecko-przed-toksynami/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/adhd-u-malych-dzieci-leki-zamiast-terapii/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="513" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zhys6xn7sue-768x513.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="orange and white medication pill" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zhys6xn7sue-768x513.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zhys6xn7sue-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zhys6xn7sue-1024x684.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zhys6xn7sue-1536x1025.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zhys6xn7sue.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/adhd-u-malych-dzieci-leki-zamiast-terapii/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">ADHD u małych dzieci: większość dostaje leki za wcześnie</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/adhd-u-malych-dzieci-leki-zamiast-terapii/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="432" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd-768x432.jpeg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="paracetamol w ciazy a ryzyko autyzmu adhd" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd-768x432.jpeg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd-300x169.jpeg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd-1024x576.jpeg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd-1536x864.jpeg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd.jpeg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Paracetamol w ciąży może zwiększać ryzyko autyzmu</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/dieta-tluszcze-nasycone-pamiec-dziecko-badanie/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="512" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/7clarmn7tcm-768x512.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="burger with lettuce and fries on brown wooden table" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/7clarmn7tcm-768x512.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/7clarmn7tcm-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/7clarmn7tcm-1024x683.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/7clarmn7tcm-1536x1024.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/7clarmn7tcm.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/dieta-tluszcze-nasycone-pamiec-dziecko-badanie/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Fast food zaburza pamięć już po 4 dniach</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/dieta-tluszcze-nasycone-pamiec-dziecko-badanie/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/mozg-dziala-najlepiej-z-siedmioma-zmyslami-nie-piecioma/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="513" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1263323-768x513.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="person, human, child, girl, face, closed eyes, sense, feel, close up, sense, sense, sense, sense, sense, feel" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1263323-768x513.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1263323-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1263323-1024x684.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1263323.jpg 1280w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/mozg-dziala-najlepiej-z-siedmioma-zmyslami-nie-piecioma/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Mózg działa najlepiej z siedmioma zmysłami, nie pięcioma</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/mozg-dziala-najlepiej-z-siedmioma-zmyslami-nie-piecioma/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/jak-mozg-wybiera-wspomnienia-do-zapamietania/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="512" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/a3hji7dzb58-768x512.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="A wooden block spelling memory on a table" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/a3hji7dzb58-768x512.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/a3hji7dzb58-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/a3hji7dzb58-1024x683.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/a3hji7dzb58-1536x1024.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/a3hji7dzb58.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/jak-mozg-wybiera-wspomnienia-do-zapamietania/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Dlaczego dziecko pamięta jedne chwile, a inne zapomina?</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/jak-mozg-wybiera-wspomnienia-do-zapamietania/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/smartfon-przed-13-rokiem-zycia-zdrowie-psychiczne/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="512" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1cnx5gffrce-768x512.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="a person lying on a bed with a tablet" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1cnx5gffrce-768x512.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1cnx5gffrce-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1cnx5gffrce-1024x683.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1cnx5gffrce-1536x1024.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1cnx5gffrce.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/smartfon-przed-13-rokiem-zycia-zdrowie-psychiczne/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Smartfon przed 13. rokiem życia a zdrowie psychiczne</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/smartfon-przed-13-rokiem-zycia-zdrowie-psychiczne/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/mikroplastik-w-butelkowanej-wodzie-badanie/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img decoding="async" width="768" height="512" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/lvs1f46s8rs-768x512.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="clear plastic bottle close-up photography" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/lvs1f46s8rs-768x512.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/lvs1f46s8rs-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/lvs1f46s8rs-1024x683.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/lvs1f46s8rs-1536x1024.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/lvs1f46s8rs.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/mikroplastik-w-butelkowanej-wodzie-badanie/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Woda w plastikowych butelkach: co pijemy naprawdę?</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/mikroplastik-w-butelkowanej-wodzie-badanie/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/czas-zimowy-chroni-zdrowie-badanie-stanford-medicine/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img fetchpriority="high" decoding="async" width="768" height="516" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/czas-zimowy-a-rytm-dobowy-dziecka-badanie-stanford-768x516.jpeg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="czas zimowy a rytm dobowy dziecka badanie stanford" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/czas-zimowy-a-rytm-dobowy-dziecka-badanie-stanford-768x516.jpeg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/czas-zimowy-a-rytm-dobowy-dziecka-badanie-stanford-300x201.jpeg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/czas-zimowy-a-rytm-dobowy-dziecka-badanie-stanford-1024x687.jpeg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/czas-zimowy-a-rytm-dobowy-dziecka-badanie-stanford-1536x1031.jpeg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/czas-zimowy-a-rytm-dobowy-dziecka-badanie-stanford.jpeg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/czas-zimowy-chroni-zdrowie-badanie-stanford-medicine/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Czas zimowy chroni zdrowie: badanie Stanford Medicine</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/czas-zimowy-chroni-zdrowie-badanie-stanford-medicine/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="432" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu-768x432.webp" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="zywy slimak poza cialem mechanizmy sluchu" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu-768x432.webp 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu-300x169.webp 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu-1024x576.webp 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu-1536x864.webp 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu.webp 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Żywy ślimak poza ciałem pokazuje, jak działa słuch</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
</div>
<figure class="wp-block-image aligncenter size-large"><a href="https://przystanekrodzinka.pl/dziecieca-ciekawosc/"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="499" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-1024x499.jpg" alt="Dziecieca ciekawosc blok 1" class="wp-image-74388" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-1024x499.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-300x146.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-768x374.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-1536x749.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2.jpg 1680w" sizes="(max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /></a></figure>
<figure class="wp-block-image aligncenter size-large"><a href="https://www.instagram.com/przystanekrodzinka/"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="409" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-1024x409.jpg" alt="obserwuj przystanek rodzinka instagram 2" class="wp-image-74387" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-1024x409.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-300x120.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-768x307.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-1536x613.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2.jpg 1600w" sizes="(max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /></a></figure>
<figure class="wp-block-image aligncenter size-large"><a href="https://www.facebook.com/przystanekrodzinka/" target="_blank" rel="noreferrer noopener"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="449" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-1024x449.jpg" alt="polub przystanek rodzinka facebook" class="wp-image-21763" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-1024x449.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-300x132.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-768x337.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-1536x674.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook.jpg 1600w" sizes="(max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /></a></figure>
<p>Artykuł <a href="https://przystanekrodzinka.pl/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd/">Paracetamol w ciąży może zwiększać ryzyko autyzmu</a> pochodzi z serwisu <a href="https://przystanekrodzinka.pl">Przystanek Rodzinka - blog parentingowy o dzieciach okiem logopedki</a>.</p>
]]></content:encoded>
</item>
<item>
<title>Kolorowa paleta ludzkiej historii – czyli jak “Do twarzy. Dlaczego się malujemy” odkrywa tajemnice makijażu świata</title>
<link>https://przystanekrodzinka.pl/kolorowa-paleta-ludzkiej-historii/</link>
<dc:creator><![CDATA[adm1n]]></dc:creator>
<pubDate>Mon, 13 Oct 2025 07:43:46 +0000</pubDate>
<category><![CDATA[Książki]]></category>
<category><![CDATA[Anna Skowrońska]]></category>
<category><![CDATA[Do twarzy]]></category>
<category><![CDATA[do twarzy. Dlaczego się malujemy]]></category>
<category><![CDATA[historia]]></category>
<category><![CDATA[Historia dla dzieci]]></category>
<category><![CDATA[ilustracja dla dzieci]]></category>
<category><![CDATA[Książki dla dzieci]]></category>
<category><![CDATA[literatura dla dzieci]]></category>
<category><![CDATA[Małgorzata Cichocka-Stelmaska]]></category>
<guid isPermaLink="false">https://przystanekrodzinka.pl/?p=84667</guid>
<description><![CDATA[<p>Czy zastanawiałeś się kiedyś, dlaczego już Neandertalczycy malowali swoje twarze? Książka "Do twarzy. Dlaczego się malujemy" to prawdziwa kolorowa podróż przez wieki, kultury i kontynenty, która odkrywa przed młodymi czytelnikami fascynujące tajemnice makijażu</p>
<p>Artykuł <a href="https://przystanekrodzinka.pl/kolorowa-paleta-ludzkiej-historii/">Kolorowa paleta ludzkiej historii – czyli jak “Do twarzy. Dlaczego się malujemy” odkrywa tajemnice makijażu świata</a> pochodzi z serwisu <a href="https://przystanekrodzinka.pl">Przystanek Rodzinka - blog parentingowy o dzieciach okiem logopedki</a>.</p>
]]></description>
<content:encoded><![CDATA[
<p class="has-ast-global-color-6-background-color has-background">Regały drogerii uginają się pod ciężarem kolorowych kosmetyków, ale czy kiedykolwiek zastanawialiście się nad tym, dlaczego jako gatunek ludzki od tysięcy lat malujemy nasze twarze? To fascynująca podróż przez wieki, kultury i kontynenty, która ukazuje, że makijaż od zawsze miał wiele funkcji – od praktycznych po symboliczne, od rytualnych po polityczne.</p>
<p><a href="https://przystanekrodzinka.pl/tag/muchomor/" target="_blank" rel="noreferrer noopener">Wydawnictwo Muchomor</a> po raz kolejny zaskoczyło nas niezwykłą publikacją, która jak kolorowy pędzel maluje przed nami obraz ludzkiej historii. “Do twarzy. Dlaczego się malujemy” to książka, która nie tylko zachwyca swoją szatą graficzną, ale przede wszystkim otwiera młode umysły na różnorodność i piękno kultur świata.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Autorski duet pełen pasji i doświadczenia</h2>
<p>Anna Skowrońska to postać, która od ponad dwóch dekad kształtuje krajobraz polskiej literatury dziecięcej. Jest wydawczynią i autorką książek dla dzieci. Od ponad 20 lat współtworzy wydawnictwo Muchomor, z którym wprowadziła na polski rynek doskonałą serię „Bajek filozoficznych” Michela Piquemala. W swoim dorobku ma już uznaną międzynarodowo serię o czterech żywiołach (WODA, WIATR, OGIEŃ I ZIEMIA), która ukazała się we Francji, Hiszpanii i Chinach. Skowrońska ma wyjątkowy talent do przekładania skomplikowanych zagadnień na język zrozumiały dla dzieci, nie tracąc przy tym głębi i wartości edukacyjnych.</p>
<div class="wp-block-uagb-post-carousel uagb-post-grid uagb-post__image-position-top uagb-post__image-enabled uagb-block-2b0df385 uagb-post__arrow-outside uagb-slick-carousel uagb-post__items uagb-post__columns-2 is-carousel uagb-post__columns-tablet-2 uagb-post__columns-mobile-1 uagb-post__carousel_equal-height" data-total="1" style="">
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/przygoda-czeka-za-rogiem-ulice-przewodnik-po-skrzyzowaniach-historii-i-kultury/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="576" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/05/ulice-768x576.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="ulice" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/05/ulice-768x576.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/05/ulice-300x225.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/05/ulice-1024x768.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/05/ulice-1536x1152.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/05/ulice.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/przygoda-czeka-za-rogiem-ulice-przewodnik-po-skrzyzowaniach-historii-i-kultury/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Przygoda czeka za rogiem: “Ulice” – przewodnik po skrzyżowaniach historii i kultury</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/przygoda-czeka-za-rogiem-ulice-przewodnik-po-skrzyzowaniach-historii-i-kultury/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Read More</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/energia-anny-skowronskiej-elektryzuje-mlodych-odkrywcow/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="576" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/05/energia-anna-skowronska-recenzja-768x576.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="energia anna skowronska recenzja" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/05/energia-anna-skowronska-recenzja-768x576.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/05/energia-anna-skowronska-recenzja-300x225.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/05/energia-anna-skowronska-recenzja-1024x768.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/05/energia-anna-skowronska-recenzja-1536x1152.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/05/energia-anna-skowronska-recenzja.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/energia-anny-skowronskiej-elektryzuje-mlodych-odkrywcow/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">“Energia” Anny Skowrońskiej elektryzuje młodych odkrywców!</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/energia-anny-skowronskiej-elektryzuje-mlodych-odkrywcow/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Read More</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/ziemia-seria-zywioly/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="576" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/11/ziemia-ksiazka-dla-dzieci-1-768x576.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="ziemia ksiazka dla dzieci (1)" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/11/ziemia-ksiazka-dla-dzieci-1-768x576.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/11/ziemia-ksiazka-dla-dzieci-1-300x225.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/11/ziemia-ksiazka-dla-dzieci-1-1024x768.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/11/ziemia-ksiazka-dla-dzieci-1-1536x1152.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/11/ziemia-ksiazka-dla-dzieci-1.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/ziemia-seria-zywioly/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">“Ziemia” – ostatnia część serii Żywioły</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/ziemia-seria-zywioly/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Read More</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/kolorowa-paleta-ludzkiej-historii/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="576" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/Copy-of-Copy-of-zjawka-szkic-768x576.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="Copy of Copy of zjawka szkic" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/Copy-of-Copy-of-zjawka-szkic-768x576.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/Copy-of-Copy-of-zjawka-szkic-300x225.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/Copy-of-Copy-of-zjawka-szkic-1024x768.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/Copy-of-Copy-of-zjawka-szkic-1536x1152.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/Copy-of-Copy-of-zjawka-szkic.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/kolorowa-paleta-ludzkiej-historii/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Kolorowa paleta ludzkiej historii – czyli jak “Do twarzy. Dlaczego się malujemy” odkrywa tajemnice makijażu świata</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/kolorowa-paleta-ludzkiej-historii/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Read More</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/ogien-iskra-ciekawosci-plomien-wiedzy-recenzja-ksiazki-dla-dzieci-z-serii-zywioly/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="512" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/11/ogien-recenzja-ksiazki-2-768x512.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="ogień recenzja ksiazki (2)" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/11/ogien-recenzja-ksiazki-2-768x512.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/11/ogien-recenzja-ksiazki-2-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/11/ogien-recenzja-ksiazki-2-1024x683.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/11/ogien-recenzja-ksiazki-2-1536x1024.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2023/11/ogien-recenzja-ksiazki-2.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/ogien-iskra-ciekawosci-plomien-wiedzy-recenzja-ksiazki-dla-dzieci-z-serii-zywioly/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">“Ogień” – iskra ciekawości, płomień wiedzy. Recenzja książki dla dzieci z serii Żywioły</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/ogien-iskra-ciekawosci-plomien-wiedzy-recenzja-ksiazki-dla-dzieci-z-serii-zywioly/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Read More</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/woda-recenzja/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="633" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/08/woda-album-przyrodniczy-2-768x633.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="woda album przyrodniczy 2" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/08/woda-album-przyrodniczy-2-768x633.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/08/woda-album-przyrodniczy-2-300x247.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/08/woda-album-przyrodniczy-2-1024x843.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/08/woda-album-przyrodniczy-2-1536x1265.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/08/woda-album-przyrodniczy-2.jpg 1599w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/woda-recenzja/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">“Woda” – wielkoformatowy i popularnonaukowy album o wodzie – recenzja</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/woda-recenzja/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Read More</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/wiatr-wielkoformatowy-i-popularnonaukowy-album-o-wietrze-recenzja/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="664" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/08/wiatr-album-przyrodniczy-15-768x664.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="wiatr album przyrodniczy 15" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/08/wiatr-album-przyrodniczy-15-768x664.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/08/wiatr-album-przyrodniczy-15-300x260.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/08/wiatr-album-przyrodniczy-15-1024x886.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/08/wiatr-album-przyrodniczy-15-1536x1329.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/08/wiatr-album-przyrodniczy-15.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/wiatr-wielkoformatowy-i-popularnonaukowy-album-o-wietrze-recenzja/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">“Wiatr” – wielkoformatowy i popularnonaukowy album o wietrze – recenzja</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/wiatr-wielkoformatowy-i-popularnonaukowy-album-o-wietrze-recenzja/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Read More</a>
</div>
</article>
</div>
<p>Małgorzata Cichocka-Stelmaska, absolwentka Warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, to ilustratorka, która w swoich działaniach twórczych skupia się przede wszystkim na tematach związanych z różnymi grupami kulturowymi i etnicznością. Jej różnorodne techniki – od kredek, przez farby, ołówek, aż po haft – idealnie komponują się z tematyką książki o różnorodności kulturowej makijażu.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Podróż przez części twarzy, epoki i kontynenty – gdy twarz staje się płótnem</h2>
<p>Rozdziały nie mają numeracji, a są podzielone na kolejne… części twarzy – oczy, usta, nos policzki itd – co nie tylko wyróżnia książkę, ale też nadaje jej lekkości i humoru, który przemówi do młodszych czytelników. Ten pomysłowy zabieg sprawia, że młodzi czytelnicy w naturalny sposób poznają nie tylko anatomię twarzy, ale przede wszystkim bogactwo znaczeń, jakie różne kultury przypisywały poszczególnym jej częściom.</p>
<p>Wraz z autorką przeniesiemy się do starożytnego Egiptu, wiktoriańskiej Anglii, na dwór Króla Słońce i pierwszej cesarzowej chińskiej, do amazońskiej puszczy i afrykańskiej sawanny, na australijskie pustynie i plan najnowszego filmu „Barbie” z Margot Robie w roli głównej.</p>
<p>Książka pokazuje, że malowanie twarzy nigdy nie było wyłącznie kwestią estetyki. Dzięki “Do twarzy” młody człowiek pozna zarówno praktyczne aspekty dawnych kosmetyków (np. czerwony barwnik chroniący przed chorobami oczu), jak i ich znaczenie społeczne – jak biały puder (ze szkodliwym ołowiem w składzie!) stosowany w epoce Elżbiety I jako symbol statusu społecznego.</p>
<figure data-wp-context="{"imageId":"68f44e3d0c56a"}" data-wp-interactive="core/image" class="wp-block-image aligncenter size-large wp-lightbox-container"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="768" data-wp-class--hide="state.isContentHidden" data-wp-class--show="state.isContentVisible" data-wp-init="callbacks.setButtonStyles" data-wp-on-async--click="actions.showLightbox" data-wp-on-async--load="callbacks.setButtonStyles" data-wp-on-async-window--resize="callbacks.setButtonStyles" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/do-twarzy-dlaczego-sie-malujemy-1-1024x768.jpg" alt="do twarzy dlaczego sie malujemy (1)" class="wp-image-85946" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/do-twarzy-dlaczego-sie-malujemy-1-1024x768.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/do-twarzy-dlaczego-sie-malujemy-1-300x225.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/do-twarzy-dlaczego-sie-malujemy-1-768x576.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/do-twarzy-dlaczego-sie-malujemy-1-1536x1152.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/do-twarzy-dlaczego-sie-malujemy-1.jpg 1600w" sizes="(max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /><button
class="lightbox-trigger"
type="button"
aria-haspopup="dialog"
aria-label="Powiększ"
data-wp-init="callbacks.initTriggerButton"
data-wp-on-async--click="actions.showLightbox"
data-wp-style--right="state.imageButtonRight"
data-wp-style--top="state.imageButtonTop"
>
<svg xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" width="12" height="12" fill="none" viewBox="0 0 12 12">
<path fill="#fff" d="M2 0a2 2 0 0 0-2 2v2h1.5V2a.5.5 0 0 1 .5-.5h2V0H2Zm2 10.5H2a.5.5 0 0 1-.5-.5V8H0v2a2 2 0 0 0 2 2h2v-1.5ZM8 12v-1.5h2a.5.5 0 0 0 .5-.5V8H12v2a2 2 0 0 1-2 2H8Zm2-12a2 2 0 0 1 2 2v2h-1.5V2a.5.5 0 0 0-.5-.5H8V0h2Z" />
</svg>
</button></figure>
<figure data-wp-context="{"imageId":"68f44e3d0c881"}" data-wp-interactive="core/image" class="wp-block-image aligncenter size-large wp-lightbox-container"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="768" data-wp-class--hide="state.isContentHidden" data-wp-class--show="state.isContentVisible" data-wp-init="callbacks.setButtonStyles" data-wp-on-async--click="actions.showLightbox" data-wp-on-async--load="callbacks.setButtonStyles" data-wp-on-async-window--resize="callbacks.setButtonStyles" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/do-twarzy-dlaczego-sie-malujemy-2-1024x768.jpg" alt="do twarzy dlaczego sie malujemy (2)" class="wp-image-85947" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/do-twarzy-dlaczego-sie-malujemy-2-1024x768.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/do-twarzy-dlaczego-sie-malujemy-2-300x225.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/do-twarzy-dlaczego-sie-malujemy-2-768x576.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/do-twarzy-dlaczego-sie-malujemy-2-1536x1152.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/do-twarzy-dlaczego-sie-malujemy-2.jpg 1600w" sizes="(max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /><button
class="lightbox-trigger"
type="button"
aria-haspopup="dialog"
aria-label="Powiększ"
data-wp-init="callbacks.initTriggerButton"
data-wp-on-async--click="actions.showLightbox"
data-wp-style--right="state.imageButtonRight"
data-wp-style--top="state.imageButtonTop"
>
<svg xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" width="12" height="12" fill="none" viewBox="0 0 12 12">
<path fill="#fff" d="M2 0a2 2 0 0 0-2 2v2h1.5V2a.5.5 0 0 1 .5-.5h2V0H2Zm2 10.5H2a.5.5 0 0 1-.5-.5V8H0v2a2 2 0 0 0 2 2h2v-1.5ZM8 12v-1.5h2a.5.5 0 0 0 .5-.5V8H12v2a2 2 0 0 1-2 2H8Zm2-12a2 2 0 0 1 2 2v2h-1.5V2a.5.5 0 0 0-.5-.5H8V0h2Z" />
</svg>
</button></figure>
<figure data-wp-context="{"imageId":"68f44e3d0cb27"}" data-wp-interactive="core/image" class="wp-block-image aligncenter size-large wp-lightbox-container"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="768" data-wp-class--hide="state.isContentHidden" data-wp-class--show="state.isContentVisible" data-wp-init="callbacks.setButtonStyles" data-wp-on-async--click="actions.showLightbox" data-wp-on-async--load="callbacks.setButtonStyles" data-wp-on-async-window--resize="callbacks.setButtonStyles" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/do-twarzy-dlaczego-sie-malujemy-3-1024x768.jpg" alt="do twarzy dlaczego sie malujemy (3)" class="wp-image-85948" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/do-twarzy-dlaczego-sie-malujemy-3-1024x768.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/do-twarzy-dlaczego-sie-malujemy-3-300x225.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/do-twarzy-dlaczego-sie-malujemy-3-768x576.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/do-twarzy-dlaczego-sie-malujemy-3-1536x1152.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/do-twarzy-dlaczego-sie-malujemy-3.jpg 1600w" sizes="(max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /><button
class="lightbox-trigger"
type="button"
aria-haspopup="dialog"
aria-label="Powiększ"
data-wp-init="callbacks.initTriggerButton"
data-wp-on-async--click="actions.showLightbox"
data-wp-style--right="state.imageButtonRight"
data-wp-style--top="state.imageButtonTop"
>
<svg xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" width="12" height="12" fill="none" viewBox="0 0 12 12">
<path fill="#fff" d="M2 0a2 2 0 0 0-2 2v2h1.5V2a.5.5 0 0 1 .5-.5h2V0H2Zm2 10.5H2a.5.5 0 0 1-.5-.5V8H0v2a2 2 0 0 0 2 2h2v-1.5ZM8 12v-1.5h2a.5.5 0 0 0 .5-.5V8H12v2a2 2 0 0 1-2 2H8Zm2-12a2 2 0 0 1 2 2v2h-1.5V2a.5.5 0 0 0-.5-.5H8V0h2Z" />
</svg>
</button></figure>
<figure data-wp-context="{"imageId":"68f44e3d0cd58"}" data-wp-interactive="core/image" class="wp-block-image aligncenter size-large wp-lightbox-container"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="768" data-wp-class--hide="state.isContentHidden" data-wp-class--show="state.isContentVisible" data-wp-init="callbacks.setButtonStyles" data-wp-on-async--click="actions.showLightbox" data-wp-on-async--load="callbacks.setButtonStyles" data-wp-on-async-window--resize="callbacks.setButtonStyles" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/do-twarzy-dlaczego-sie-malujemy-4-1024x768.jpg" alt="do twarzy dlaczego sie malujemy (4)" class="wp-image-85949" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/do-twarzy-dlaczego-sie-malujemy-4-1024x768.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/do-twarzy-dlaczego-sie-malujemy-4-300x225.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/do-twarzy-dlaczego-sie-malujemy-4-768x576.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/do-twarzy-dlaczego-sie-malujemy-4-1536x1152.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/do-twarzy-dlaczego-sie-malujemy-4.jpg 1600w" sizes="(max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /><button
class="lightbox-trigger"
type="button"
aria-haspopup="dialog"
aria-label="Powiększ"
data-wp-init="callbacks.initTriggerButton"
data-wp-on-async--click="actions.showLightbox"
data-wp-style--right="state.imageButtonRight"
data-wp-style--top="state.imageButtonTop"
>
<svg xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" width="12" height="12" fill="none" viewBox="0 0 12 12">
<path fill="#fff" d="M2 0a2 2 0 0 0-2 2v2h1.5V2a.5.5 0 0 1 .5-.5h2V0H2Zm2 10.5H2a.5.5 0 0 1-.5-.5V8H0v2a2 2 0 0 0 2 2h2v-1.5ZM8 12v-1.5h2a.5.5 0 0 0 .5-.5V8H12v2a2 2 0 0 1-2 2H8Zm2-12a2 2 0 0 1 2 2v2h-1.5V2a.5.5 0 0 0-.5-.5H8V0h2Z" />
</svg>
</button></figure>
<figure data-wp-context="{"imageId":"68f44e3d0d04e"}" data-wp-interactive="core/image" class="wp-block-image aligncenter size-large wp-lightbox-container"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="768" data-wp-class--hide="state.isContentHidden" data-wp-class--show="state.isContentVisible" data-wp-init="callbacks.setButtonStyles" data-wp-on-async--click="actions.showLightbox" data-wp-on-async--load="callbacks.setButtonStyles" data-wp-on-async-window--resize="callbacks.setButtonStyles" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/do-twarzy-dlaczego-sie-malujemy-6-1024x768.jpg" alt="do twarzy dlaczego sie malujemy (6)" class="wp-image-85951" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/do-twarzy-dlaczego-sie-malujemy-6-1024x768.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/do-twarzy-dlaczego-sie-malujemy-6-300x225.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/do-twarzy-dlaczego-sie-malujemy-6-768x576.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/do-twarzy-dlaczego-sie-malujemy-6-1536x1152.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/do-twarzy-dlaczego-sie-malujemy-6.jpg 1600w" sizes="(max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /><button
class="lightbox-trigger"
type="button"
aria-haspopup="dialog"
aria-label="Powiększ"
data-wp-init="callbacks.initTriggerButton"
data-wp-on-async--click="actions.showLightbox"
data-wp-style--right="state.imageButtonRight"
data-wp-style--top="state.imageButtonTop"
>
<svg xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" width="12" height="12" fill="none" viewBox="0 0 12 12">
<path fill="#fff" d="M2 0a2 2 0 0 0-2 2v2h1.5V2a.5.5 0 0 1 .5-.5h2V0H2Zm2 10.5H2a.5.5 0 0 1-.5-.5V8H0v2a2 2 0 0 0 2 2h2v-1.5ZM8 12v-1.5h2a.5.5 0 0 0 .5-.5V8H12v2a2 2 0 0 1-2 2H8Zm2-12a2 2 0 0 1 2 2v2h-1.5V2a.5.5 0 0 0-.5-.5H8V0h2Z" />
</svg>
</button></figure>
<figure data-wp-context="{"imageId":"68f44e3d0d37c"}" data-wp-interactive="core/image" class="wp-block-image aligncenter size-large wp-lightbox-container"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="769" data-wp-class--hide="state.isContentHidden" data-wp-class--show="state.isContentVisible" data-wp-init="callbacks.setButtonStyles" data-wp-on-async--click="actions.showLightbox" data-wp-on-async--load="callbacks.setButtonStyles" data-wp-on-async-window--resize="callbacks.setButtonStyles" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/do-twarzy-dlaczego-sie-malujemy-7-1024x769.jpg" alt="do twarzy dlaczego sie malujemy (7)" class="wp-image-85952" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/do-twarzy-dlaczego-sie-malujemy-7-1024x769.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/do-twarzy-dlaczego-sie-malujemy-7-300x225.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/do-twarzy-dlaczego-sie-malujemy-7-768x576.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/do-twarzy-dlaczego-sie-malujemy-7-1536x1153.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/do-twarzy-dlaczego-sie-malujemy-7.jpg 1600w" sizes="(max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /><button
class="lightbox-trigger"
type="button"
aria-haspopup="dialog"
aria-label="Powiększ"
data-wp-init="callbacks.initTriggerButton"
data-wp-on-async--click="actions.showLightbox"
data-wp-style--right="state.imageButtonRight"
data-wp-style--top="state.imageButtonTop"
>
<svg xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" width="12" height="12" fill="none" viewBox="0 0 12 12">
<path fill="#fff" d="M2 0a2 2 0 0 0-2 2v2h1.5V2a.5.5 0 0 1 .5-.5h2V0H2Zm2 10.5H2a.5.5 0 0 1-.5-.5V8H0v2a2 2 0 0 0 2 2h2v-1.5ZM8 12v-1.5h2a.5.5 0 0 0 .5-.5V8H12v2a2 2 0 0 1-2 2H8Zm2-12a2 2 0 0 1 2 2v2h-1.5V2a.5.5 0 0 0-.5-.5H8V0h2Z" />
</svg>
</button></figure>
<figure data-wp-context="{"imageId":"68f44e3d0d85e"}" data-wp-interactive="core/image" class="wp-block-image aligncenter size-large wp-lightbox-container"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="768" data-wp-class--hide="state.isContentHidden" data-wp-class--show="state.isContentVisible" data-wp-init="callbacks.setButtonStyles" data-wp-on-async--click="actions.showLightbox" data-wp-on-async--load="callbacks.setButtonStyles" data-wp-on-async-window--resize="callbacks.setButtonStyles" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/do-twarzy-dlaczego-sie-malujemy-8-1024x768.jpg" alt="do twarzy dlaczego sie malujemy (8)" class="wp-image-85953" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/do-twarzy-dlaczego-sie-malujemy-8-1024x768.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/do-twarzy-dlaczego-sie-malujemy-8-300x225.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/do-twarzy-dlaczego-sie-malujemy-8-768x576.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/do-twarzy-dlaczego-sie-malujemy-8-1536x1152.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/do-twarzy-dlaczego-sie-malujemy-8.jpg 1600w" sizes="(max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /><button
class="lightbox-trigger"
type="button"
aria-haspopup="dialog"
aria-label="Powiększ"
data-wp-init="callbacks.initTriggerButton"
data-wp-on-async--click="actions.showLightbox"
data-wp-style--right="state.imageButtonRight"
data-wp-style--top="state.imageButtonTop"
>
<svg xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" width="12" height="12" fill="none" viewBox="0 0 12 12">
<path fill="#fff" d="M2 0a2 2 0 0 0-2 2v2h1.5V2a.5.5 0 0 1 .5-.5h2V0H2Zm2 10.5H2a.5.5 0 0 1-.5-.5V8H0v2a2 2 0 0 0 2 2h2v-1.5ZM8 12v-1.5h2a.5.5 0 0 0 .5-.5V8H12v2a2 2 0 0 1-2 2H8Zm2-12a2 2 0 0 1 2 2v2h-1.5V2a.5.5 0 0 0-.5-.5H8V0h2Z" />
</svg>
</button></figure>
<p></p>
<h2 class="wp-block-heading">Wartości i przesłanie – lekcja tolerancji ukryta w kolorach</h2>
<p>Największą siłą tej publikacji jest jej przesłanie o różnorodności kulturowej i szacunku dla odmienności. „Do twarzy” nie tylko zachęca do poznawania świata, ale także uczy szacunku dla różnorodności kulturowej. Pokazuje, że każdy sposób malowania twarzy, niesie za sobą ciekawą historię i wartość.</p>
<p>Szczególnie ciekawe są fragmenty, w których autorka ukazuje makijaż jako formę protestu społecznego. Zaś czerwona szminka Elisabeth Arden wśród protestujących kobiet XX wieku stała się symbolem walki o prawa kobiet, równości wobec mężczyzn. Czerwone usta stały się znakiem walki także czasu protestów w 2018 roku w Nikaragui.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Warstwa graficzna – wizualna uczta dla oczu</h2>
<p>Wyjątkowe ilustracje autorstwa Małgorzaty Cichockiej-Stelmaskiej doskonale uzupełniają tekst, nadając książce charakter wizualnej przygody. Ilustracje nie są jedynie dodatkiem – wspierają przekaz treści, pozwalając młodszym czytelnikom lepiej zrozumieć przedstawione tematy. Barwne, nasycone kolory oddają różnorodność kultur i epok, a wielokulturowe postacie pokazują piękno różnorodności ludzkiej.</p>
<p>Oprawa twarda i wysokiej jakości papier sprawiają, że książka będzie służyć wielu pokoleniom czytelników. Format 48 stron jest idealny dla dzieci w wieku 7+ – wystarczająco obszerny, by przedstawić bogate treści, ale nie przytłaczający dla młodych odbiorców.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Podsumowanie</h2>
<p>“Do twarzy. Dlaczego się malujemy” zachwyca pod każdym względem – od koncepcji, przez treść, aż po wykonanie. Jest to pozycja, która nie tylko dostarcza wiedzy, ale także inspiruje i otwiera młode umysły na różnorodność świata.</p>
<p>Ta książka to znacznie więcej niż wprowadzenie do historii kosmetyków – to lekcja antropologii, historii, sztuki i przede wszystkim szacunku dla różnorodności kulturowej. Idealna na zajęcia z plastyki lub historii! Polecana zarówno do domowej biblioteczki, jak i jako narzędzie edukacyjne w przedszkolach i szkołach podstawowych.</p>
<p>Książka dofinansowana ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.</p>
<p>Ocena: 9/10 – Must-have dla każdego młodego odkrywcy świata!</p>
<script src="https://buybox.click/js/widget.min.js"></script>
<span class="bb-widget" id="buybox-rdkm" data-bb-id="21402" data-bb-oid="197602526"></span>
<div class="wp-block-uagb-post-carousel uagb-post-grid uagb-post__image-position-top uagb-post__image-enabled uagb-block-b14627fe uagb-post__arrow-outside uagb-slick-carousel uagb-post__items uagb-post__columns-2 is-carousel uagb-post__columns-tablet-2 uagb-post__columns-mobile-1 uagb-post__carousel_equal-height" data-total="1" style="">
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/kolorowa-paleta-ludzkiej-historii/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="576" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/Copy-of-Copy-of-zjawka-szkic-768x576.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="Copy of Copy of zjawka szkic" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/Copy-of-Copy-of-zjawka-szkic-768x576.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/Copy-of-Copy-of-zjawka-szkic-300x225.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/Copy-of-Copy-of-zjawka-szkic-1024x768.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/Copy-of-Copy-of-zjawka-szkic-1536x1152.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/Copy-of-Copy-of-zjawka-szkic.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/kolorowa-paleta-ludzkiej-historii/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Kolorowa paleta ludzkiej historii – czyli jak “Do twarzy. Dlaczego się malujemy” odkrywa tajemnice makijażu świata</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/kolorowa-paleta-ludzkiej-historii/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Read More</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/40-slow-o-demokracji-demokracja-dla-najmlodszych-40-kluczy-do-zrozumienia-swiata-polityki/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="528" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/08/40-hasel-o-demokracji-768x528.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="40 hasel o demokracji" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/08/40-hasel-o-demokracji-768x528.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/08/40-hasel-o-demokracji-300x206.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/08/40-hasel-o-demokracji-1024x705.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/08/40-hasel-o-demokracji-1536x1057.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/08/40-hasel-o-demokracji.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/40-slow-o-demokracji-demokracja-dla-najmlodszych-40-kluczy-do-zrozumienia-swiata-polityki/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">“40 słów o demokracji” – demokracja dla najmłodszych – 40 kluczy do zrozumienia świata polityki</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/40-slow-o-demokracji-demokracja-dla-najmlodszych-40-kluczy-do-zrozumienia-swiata-polityki/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Read More</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/zwierzeta-w-godlach/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="646" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/02/zwierzeta-w-godlach-dwie-siostry-45-768x646.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="zwierzeta w godlach dwie siostry 45" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/02/zwierzeta-w-godlach-dwie-siostry-45-768x646.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/02/zwierzeta-w-godlach-dwie-siostry-45-300x252.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/02/zwierzeta-w-godlach-dwie-siostry-45-1024x861.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/02/zwierzeta-w-godlach-dwie-siostry-45-1536x1291.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/02/zwierzeta-w-godlach-dwie-siostry-45-1320x1110.jpg 1320w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/02/zwierzeta-w-godlach-dwie-siostry-45.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/zwierzeta-w-godlach/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">“Zwierzęta w godłach” – wędrówka przez historię po tropach godłowych stworzeń – recenzja</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/zwierzeta-w-godlach/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Read More</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/skad-sie-wziela-polska-historia-polski-na-luzie-jak-sprawic-by-dzieci-pokochaly-dzieje-swojego-kraju/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="597" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/02/skad-sie-wziela-polska-7-768x597.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="skad sie wziela polska (7)" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/02/skad-sie-wziela-polska-7-768x597.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/02/skad-sie-wziela-polska-7-300x233.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/02/skad-sie-wziela-polska-7-1024x796.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/02/skad-sie-wziela-polska-7-1536x1194.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/02/skad-sie-wziela-polska-7.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/skad-sie-wziela-polska-historia-polski-na-luzie-jak-sprawic-by-dzieci-pokochaly-dzieje-swojego-kraju/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">“Skąd się wzięła Polska?” – historia Polski na luzie. Jak sprawić, by dzieci pokochały dzieje swojego kraju?</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/skad-sie-wziela-polska-historia-polski-na-luzie-jak-sprawic-by-dzieci-pokochaly-dzieje-swojego-kraju/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Read More</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/bibula-w-tapczanie-rozbija-zelazna-kurtyne-dzieciecej-wyobrazni/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="384" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/08/bibula-w-tapczanie-ksiazka-o-prl-dla-dzieci-14-768x384.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="bibula w tapczanie ksiazka o prl dla dzieci (14)" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/08/bibula-w-tapczanie-ksiazka-o-prl-dla-dzieci-14-768x384.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/08/bibula-w-tapczanie-ksiazka-o-prl-dla-dzieci-14-300x150.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/08/bibula-w-tapczanie-ksiazka-o-prl-dla-dzieci-14-1024x512.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/08/bibula-w-tapczanie-ksiazka-o-prl-dla-dzieci-14-1536x768.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/08/bibula-w-tapczanie-ksiazka-o-prl-dla-dzieci-14.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/bibula-w-tapczanie-rozbija-zelazna-kurtyne-dzieciecej-wyobrazni/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">“Bibuła w tapczanie” rozbija żelazną kurtynę dziecięcej wyobraźni</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/bibula-w-tapczanie-rozbija-zelazna-kurtyne-dzieciecej-wyobrazni/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Read More</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/my-i-nasza-historia/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="768" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2020/09/my-i-nasza-historia-1-768x768.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="my i nasza historia 1" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2020/09/my-i-nasza-historia-1-768x768.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2020/09/my-i-nasza-historia-1-300x300.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2020/09/my-i-nasza-historia-1-1024x1024.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2020/09/my-i-nasza-historia-1-150x150.jpg 150w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2020/09/my-i-nasza-historia-1-1536x1536.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2020/09/my-i-nasza-historia-1-1320x1320.jpg 1320w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2020/09/my-i-nasza-historia-1.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/my-i-nasza-historia/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">“My i nasza historia” – przeszłość, która jest w nas, teraźniejszość, którą przeżywamy, przyszłość, której dajemy początek</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/my-i-nasza-historia/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Read More</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/w-czym-chrobry-byl-dobry-jak-ksiazka-historyczna-dla-dzieci-buduje-krolestwo-edukacyjnej-zabawy/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="576" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/06/ksiazka-historyczna-dla-dzieci-768x576.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="ksiazka historyczna dla dzieci" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/06/ksiazka-historyczna-dla-dzieci-768x576.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/06/ksiazka-historyczna-dla-dzieci-300x225.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/06/ksiazka-historyczna-dla-dzieci-1024x768.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/06/ksiazka-historyczna-dla-dzieci-1536x1152.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/06/ksiazka-historyczna-dla-dzieci.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/w-czym-chrobry-byl-dobry-jak-ksiazka-historyczna-dla-dzieci-buduje-krolestwo-edukacyjnej-zabawy/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">“W czym Chrobry był dobry?” Jak książka historyczna dla dzieci buduje królestwo edukacyjnej zabawy</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/w-czym-chrobry-byl-dobry-jak-ksiazka-historyczna-dla-dzieci-buduje-krolestwo-edukacyjnej-zabawy/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Read More</a>
</div>
</article>
</div>
<figure class="wp-block-image aligncenter size-large"><a href="https://przystanekrodzinka.pl/dziecieca-ciekawosc/"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="499" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-1024x499.jpg" alt="Dziecieca ciekawosc blok 1" class="wp-image-74388" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-1024x499.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-300x146.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-768x374.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-1536x749.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2.jpg 1680w" sizes="(max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /></a></figure>
<figure class="wp-block-image aligncenter size-large"><a href="https://www.instagram.com/przystanekrodzinka/"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="409" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-1024x409.jpg" alt="obserwuj przystanek rodzinka instagram 2" class="wp-image-74387" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-1024x409.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-300x120.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-768x307.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-1536x613.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2.jpg 1600w" sizes="(max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /></a></figure>
<figure class="wp-block-image aligncenter size-large"><a href="https://www.facebook.com/przystanekrodzinka/" target="_blank" rel="noreferrer noopener"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="449" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-1024x449.jpg" alt="polub przystanek rodzinka facebook" class="wp-image-21763" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-1024x449.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-300x132.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-768x337.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-1536x674.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook.jpg 1600w" sizes="(max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /></a></figure>
<p></p>
<p>Artykuł <a href="https://przystanekrodzinka.pl/kolorowa-paleta-ludzkiej-historii/">Kolorowa paleta ludzkiej historii – czyli jak “Do twarzy. Dlaczego się malujemy” odkrywa tajemnice makijażu świata</a> pochodzi z serwisu <a href="https://przystanekrodzinka.pl">Przystanek Rodzinka - blog parentingowy o dzieciach okiem logopedki</a>.</p>
]]></content:encoded>
</item>
<item>
<title>Smartfon przed 13. rokiem życia a zdrowie psychiczne</title>
<link>https://przystanekrodzinka.pl/smartfon-przed-13-rokiem-zycia-zdrowie-psychiczne/</link>
<dc:creator><![CDATA[Maria Rybak]]></dc:creator>
<pubDate>Fri, 10 Oct 2025 11:30:11 +0000</pubDate>
<category><![CDATA[aktualnosci]]></category>
<guid isPermaLink="false">https://przystanekrodzinka.pl/?p=85742</guid>
<description><![CDATA[<p>Młodzi dorośli, którzy dostali swój pierwszy smartfon przed ukończeniem 13 lat, częściej zgłaszają myśli samobójcze, agresję i problemy z regulacją emocji. Globalne badanie ponad 100 000 osób w wieku 18-24 lat ujawnia, że im wcześniej dziecko otrzymało smartfon, tym gorsze wyniki w zakresie zdrowia psychicznego – spadek był szczególnie widoczny u dzieci, które dostały telefon przed 10. rokiem życia. Co ciekawe, naukowcy wskazują na konkretne mechanizmy tego zjawiska. Czy wiesz, które z nich możesz kontrolować jako rodzic?</p>
<p>Artykuł <a href="https://przystanekrodzinka.pl/smartfon-przed-13-rokiem-zycia-zdrowie-psychiczne/">Smartfon przed 13. rokiem życia a zdrowie psychiczne</a> pochodzi z serwisu <a href="https://przystanekrodzinka.pl">Przystanek Rodzinka - blog parentingowy o dzieciach okiem logopedki</a>.</p>
]]></description>
<content:encoded><![CDATA[
<p>Młodzi dorośli, którzy otrzymali swój pierwszy smartfon przed ukończeniem 13 lat, wykazują gorsze zdrowie psychiczne i niższy poziom dobrostanu w wieku 18-24 lat. Takie wnioski płyną z globalnego badania przeprowadzonego przez zespół naukowców z Sapien Labs na grupie ponad 100 000 młodych ludzi z różnych regionów świata.</p>
<p>Wyniki opublikowane niedawno w recenzowanym czasopiśmie Journal of Human Development and Capabilities pokazują, że osoby, które miały smartfon w wieku 12 lat lub wcześniej, częściej zgłaszają myśli samobójcze, zachowania agresywne, poczucie oderwania od rzeczywistości, problemy z regulacją emocji oraz niską samoocenę. Co istotne, te skutki utrzymują się przez lata i są widoczne w młodej dorosłości.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Jak przeprowadzono badanie i co mierzono</h2>
<p>Zespół badawczy wykorzystał dane z Global Mind Project – największej na świecie bazy danych dotyczącej zdrowia psychicznego. Do oceny kondycji psychicznej zastosowano narzędzie Mind Health Quotient (MHQ), które mierzy funkcjonowanie społeczne, emocjonalne, poznawcze i fizyczne, generując ogólny wynik zdrowia psychicznego.</p>
<p>Badanie objęło młodych ludzi z różnych kultur, języków i regionów świata, co pozwoliło na uchwycenie globalnych trendów. Pytano ich między innymi o wiek, w którym otrzymali pierwszy smartfon, dostęp do mediów społecznościowych, jakość snu, relacje rodzinne oraz doświadczenia związane z cyberprzestrzenią.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Im młodsze dziecko dostaje smartfon tym gorsze skutki</h2>
<p>Wyniki pokazały wyraźny wzorzec – im wcześniej dziecko otrzymało smartfon, tym niższe wyniki w zakresie zdrowia psychicznego osiągało w wieku 18-24 lat. Osoby, które miały swój pierwszy telefon w wieku 13 lat, uzyskały średni wynik 30 punktów w skali MHQ. Ten sam wskaźnik spadał dramatycznie dla tych, którzy otrzymali smartfon w młodszym wieku – do zaledwie 1 punktu u osób, które miały telefon już w wieku pięciu lat.</p>
<p>Odsetek osób uznanych za znajdujące się w stanie kryzysu psychicznego – czyli zgłaszających pięć lub więcej poważnych objawów – wzrósł o 9,5% wśród kobiet i 7% wśród mężczyzn, którzy otrzymali smartfon przed 13. rokiem życia. Ten wzorzec był konsekwentny we wszystkich badanych regionach, co wskazuje na istnienie krytycznego okresu szczególnej wrażliwości w rozwoju dziecka.</p>
<p>Dodatkowo naukowcy odkryli, że wczesne posiadanie smartfona wiąże się u dziewcząt z obniżonym poczuciem własnej wartości, niższą odpornością emocjonalną i gorszym obrazem siebie. U chłopców zaobserwowano spadek stabilności emocjonalnej, poczucia spokoju oraz poziomu empatii.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Dlaczego smartfon przed 13 rokiem życia szkodzi</h2>
<p>Kluczowe pytanie brzmi – co konkretnie w smartfonie tak bardzo wpływa na zdrowie psychiczne młodych ludzi? Badacze przeanalizowali różne czynniki pośredniczące i odkryli, że wczesny dostęp do mediów społecznościowych wyjaśnia około 40% związku między wczesnym posiadaniem smartfona a późniejszymi problemami ze zdrowiem psychicznym.</p>
<p>Pozostałe czynniki odgrywające znaczącą rolę to złe relacje rodzinne (odpowiadające za 13% związku), doświadczenia związane z cyberprzemocą (10%) oraz zaburzenia snu (12%). Te mechanizmy działają jak efekt domina – wczesny dostęp do smartfona otwiera drzwi do mediów społecznościowych, co z kolei prowadzi do problemów ze snem, pogorszenia relacji w rodzinie i narażenia na cyberprzemoc.</p>
<p>Co szczególnie niepokojące, objawy najsilniej powiązane z wczesnym posiadaniem smartfona to myśli samobójcze, agresja, poczucie oderwania od rzeczywistości i halucynacje. To nie są typowe objawy depresji czy lęku, które zazwyczaj mierzy się w standardowych badaniach przesiewowych – dlatego wcześniejsze badania mogły przeoczyć pełen obraz problemu.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Co to znaczy dla rozwoju dziecka</h2>
<p>Doktor Tara Thiagarajan, neurobiolożka i główna autorka badania, podkreśla że młodszy rozwijający się umysł jest bardziej podatny na szkodliwe działanie środowiska online ze względu na swoją wrażliwość i brak życiowego doświadczenia. Wczesna adolescencja to okres intensywnych zmian rozwojowych – kształtują się wtedy umiejętności społeczne, tożsamość oraz mechanizmy regulacji emocji.</p>
<p>Gdy w tym krytycznym okresie dziecko spędza godziny dziennie w środowisku sterowanym przez algorytmy sztucznej inteligencji, które wzmacniają szkodliwe treści i zachęcają do porównywania się z innymi, naturalne procesy rozwojowe mogą zostać zakłócone. Media społecznościowe konkurują również z innymi ważnymi aktywnościami – bezpośrednimi kontaktami z rówieśnikami, rozmowami z rodzicami, odpowiednią ilością snu.</p>
<p>Badacze zauważają, że pandemia COVID-19 mogła wzmocnić te wzorce, jednak konsekwentność wyników we wszystkich regionach świata sugeruje szerszy wpływ rozwojowy wczesnego dostępu do smartfonów, niezależny od konkretnych okoliczności społecznych.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Czy można mówić o związku przyczynowym</h2>
<p>Naukowcy uczciwie przyznają, że obecne badanie nie dowodzi bezpośredniego związku przyczynowo-skutkowego między wczesnym posiadaniem smartfona a późniejszymi problemami ze zdrowiem psychicznym – to jedno z ograniczeń tego typu analiz. Możliwe są różne interpretacje. Na przykład, dzieci z już istniejącymi problemami emocjonalnymi mogą wcześniej otrzymywać smartfony jako formę wsparcia lub rozrywki.</p>
<p>Jednak autorzy argumentują, że skala potencjalnego zagrożenia jest zbyt duża, by je ignorować, i uzasadnia podejście oparte na zasadzie ostrożności. Podobnie jak w przypadku regulacji dotyczących alkoholu czy tytoniu, działania prewencyjne powinny być wprowadzane zanim uzyskamy stuprocentową pewność wszystkich mechanizmów działania – szczególnie gdy w grę wchodzi zdrowie rozwojowe dzieci.</p>
<p>Doktor Thiagarajan podkreśla, że choć potrzebne są dalsze badania wyjaśniające dokładne mechanizmy przyczynowe, czekanie na niezbite dowody wobec tak wyraźnych wyników na poziomie populacyjnym oznaczałoby ryzyko utraty okna na działania prewencyjne. Zwłaszcza że średni wiek otrzymania pierwszego smartfona na całym świecie jest obecnie znacznie poniżej 13 lat i wciąż spada.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Co z tego wynika dla rodzin i polityki społecznej</h2>
<p>Na podstawie swoich ustaleń zespół badawczy formułuje cztery kluczowe zalecenia dla decydentów politycznych. Pierwszym jest wprowadzenie obowiązkowej edukacji na temat kompetencji cyfrowych i zdrowia psychicznego. Drugim – wzmocnienie mechanizmów weryfikacji wieku na platformach społecznościowych i wprowadzenie realnych konsekwencji dla firm technologicznych, które nie egzekwują ograniczeń wiekowych.</p>
<p>Kolejne rekomendacje dotyczą ograniczenia dostępu do platform społecznościowych oraz wprowadzenia stopniowanego dostępu do smartfonów w zależności od wieku. Naukowcy argumentują, że te działania mają na celu ochronę zdrowia psychicznego w krytycznych okresach rozwojowych. Ich wdrożenie wymaga znacznej woli politycznej i społecznej oraz skutecznego egzekwowania przepisów, ale istnieją już sprawdzone precedensy – na przykład w Stanach Zjednoczonych dostęp nieletnich do alkoholu jest regulowany przez kombinację odpowiedzialności rodzicielskiej, handlowej i korporacyjnej.</p>
<p>W ostatnich latach kilka krajów już wprowadzało zakazy lub ograniczenia używania telefonów komórkowych w szkołach, między innymi Francja, Holandia, Włochy i Nowa Zelandia. Chociaż wyniki tych działań są jeszcze ograniczone, badanie zlecone przez rząd holenderski wykazało poprawę koncentracji wśród uczniów. W tym miesiącu decydenci w stanie Nowy Jork ogłosili, że będzie to największy jak dotąd stan w USA zakazujący smartfonów w szkołach.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Szerszy kontekst kryzysu zdrowia psychicznego</h2>
<p>Doktor Thiagarajan zaznacza, że smartfony i media społecznościowe nie są jedynym zagrożeniem dla zdrowia psychicznego młodych dorosłych. Te czynniki wyjaśniają część ogólnego spadku dobrostanu w tej grupie wiekowej, ale nie wszystko. Młodzi ludzie borykają się również z innymi wyzwaniami – od niepewności ekonomicznej po kryzys klimatyczny i zmieniające się wzorce życia społecznego.</p>
<p>Niemniej, skala zjawiska związanego ze smartfonami jest znacząca właśnie dlatego, że dotyczy niemal wszystkich dzieci w krajach rozwiniętych. Podczas gdy wiele platform społecznościowych ustala minimalny wiek użytkownika na 13 lat, egzekwowanie tych zasad jest niespójne. Tymczasem średni wiek otrzymania pierwszego smartfona wciąż spada, a wiele dzieci spędza na swoich urządzeniach po kilka godzin dziennie.</p>
<p>Wcześniejsze badania dotyczące czasu ekranowego, mediów społecznościowych i dostępu do smartfonów pokazywały negatywne efekty, ale również mieszane, często sprzeczne wyniki – co utrudniało decydentom, szkołom i rodzinom poruszanie się w tej kwestii. Możliwe, że część tych niespójności wynikała z używania narzędzi przesiewowych, które pomijały kluczowe objawy identyfikowane w obecnym badaniu.</p>
<p>Badanie Sapien Labs wyróżnia się na tym tle zarówno skalą – ponad 100 000 uczestników z całego świata – jak i narzędziem pomiaru, które wykrywa szerszy zakres objawów niż standardowe kwestionariusze depresji i lęku. To pozwoliło uchwycić pełniejszy obraz wpływu wczesnego dostępu do smartfonów na rozwój psychiczny młodych ludzi.</p>
<p>Autorka badania podsumowuje: „Nasze dane sugerują, że posiadanie smartfona w dzieciństwie – wczesna brama do cyfrowych środowisk sterowanych sztuczną inteligencją – głęboko osłabia zdrowie psychiczne i dobrostan w wieku dorosłym, z poważnymi konsekwencjami dla sprawczości jednostki i rozkwitu społeczeństwa”. To mocne stwierdzenie, ale oparte na danych z największego jak dotąd badania tej kwestii.</p>
<blockquote class="wp-block-quote is-layout-flow wp-block-quote-is-layout-flow">
<p><a href="http://dx.doi.org/10.1080/19452829.2025.2518313">Więcej informacji</a></p>
</blockquote>
<div class="convertkit-form wp-block-convertkit-form" style=""><script async data-uid="67519e85f9" src="https://przystanekrodzinka.kit.com/67519e85f9/index.js" data-jetpack-boost="ignore" data-no-defer="1" nowprocket></script></div>
<div class="wp-block-uagb-post-carousel uagb-post-grid uagb-post__image-position-top uagb-post__image-enabled uagb-block-related-posts uagb-post__arrow-outside uagb-slick-carousel uagb-post__items uagb-post__columns-2 is-carousel uagb-post__columns-tablet-2 uagb-post__columns-mobile-1 uagb-post__carousel_equal-height" data-total="1" style="">
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/czas-zimowy-chroni-zdrowie-badanie-stanford-medicine/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img fetchpriority="high" decoding="async" width="768" height="516" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/czas-zimowy-a-rytm-dobowy-dziecka-badanie-stanford-768x516.jpeg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="czas zimowy a rytm dobowy dziecka badanie stanford" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/czas-zimowy-a-rytm-dobowy-dziecka-badanie-stanford-768x516.jpeg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/czas-zimowy-a-rytm-dobowy-dziecka-badanie-stanford-300x201.jpeg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/czas-zimowy-a-rytm-dobowy-dziecka-badanie-stanford-1024x687.jpeg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/czas-zimowy-a-rytm-dobowy-dziecka-badanie-stanford-1536x1031.jpeg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/czas-zimowy-a-rytm-dobowy-dziecka-badanie-stanford.jpeg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/czas-zimowy-chroni-zdrowie-badanie-stanford-medicine/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Czas zimowy chroni zdrowie: badanie Stanford Medicine</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/czas-zimowy-chroni-zdrowie-badanie-stanford-medicine/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/mikroplastik-w-butelkowanej-wodzie-badanie/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img decoding="async" width="768" height="512" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/lvs1f46s8rs-768x512.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="clear plastic bottle close-up photography" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/lvs1f46s8rs-768x512.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/lvs1f46s8rs-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/lvs1f46s8rs-1024x683.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/lvs1f46s8rs-1536x1024.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/lvs1f46s8rs.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/mikroplastik-w-butelkowanej-wodzie-badanie/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Woda w plastikowych butelkach: co pijemy naprawdę?</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/mikroplastik-w-butelkowanej-wodzie-badanie/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="432" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd-768x432.jpeg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="paracetamol w ciazy a ryzyko autyzmu adhd" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd-768x432.jpeg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd-300x169.jpeg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd-1024x576.jpeg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd-1536x864.jpeg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd.jpeg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Paracetamol w ciąży może zwiększać ryzyko autyzmu</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/adhd-u-malych-dzieci-leki-zamiast-terapii/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="513" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zhys6xn7sue-768x513.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="orange and white medication pill" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zhys6xn7sue-768x513.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zhys6xn7sue-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zhys6xn7sue-1024x684.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zhys6xn7sue-1536x1025.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zhys6xn7sue.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/adhd-u-malych-dzieci-leki-zamiast-terapii/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">ADHD u małych dzieci: większość dostaje leki za wcześnie</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/adhd-u-malych-dzieci-leki-zamiast-terapii/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/jak-mozg-wybiera-wspomnienia-do-zapamietania/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="512" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/a3hji7dzb58-768x512.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="A wooden block spelling memory on a table" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/a3hji7dzb58-768x512.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/a3hji7dzb58-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/a3hji7dzb58-1024x683.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/a3hji7dzb58-1536x1024.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/a3hji7dzb58.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/jak-mozg-wybiera-wspomnienia-do-zapamietania/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Dlaczego dziecko pamięta jedne chwile, a inne zapomina?</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/jak-mozg-wybiera-wspomnienia-do-zapamietania/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/nudnosci-w-ciazy-chronia-dziecko-przed-toksynami/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img decoding="async" width="768" height="512" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/tnh1bsaigta-768x512.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="Pregnant woman's belly illuminated by sunlight." srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/tnh1bsaigta-768x512.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/tnh1bsaigta-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/tnh1bsaigta-1024x683.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/tnh1bsaigta-1536x1024.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/tnh1bsaigta.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/nudnosci-w-ciazy-chronia-dziecko-przed-toksynami/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Nudności w ciąży chronią dziecko przed toksynami</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/nudnosci-w-ciazy-chronia-dziecko-przed-toksynami/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="432" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu-768x432.webp" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="zywy slimak poza cialem mechanizmy sluchu" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu-768x432.webp 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu-300x169.webp 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu-1024x576.webp 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu-1536x864.webp 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu.webp 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Żywy ślimak poza ciałem pokazuje, jak działa słuch</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/mozg-dziala-najlepiej-z-siedmioma-zmyslami-nie-piecioma/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="513" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1263323-768x513.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="person, human, child, girl, face, closed eyes, sense, feel, close up, sense, sense, sense, sense, sense, feel" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1263323-768x513.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1263323-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1263323-1024x684.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1263323.jpg 1280w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/mozg-dziala-najlepiej-z-siedmioma-zmyslami-nie-piecioma/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Mózg działa najlepiej z siedmioma zmysłami, nie pięcioma</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/mozg-dziala-najlepiej-z-siedmioma-zmyslami-nie-piecioma/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/dieta-tluszcze-nasycone-pamiec-dziecko-badanie/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="512" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/7clarmn7tcm-768x512.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="burger with lettuce and fries on brown wooden table" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/7clarmn7tcm-768x512.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/7clarmn7tcm-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/7clarmn7tcm-1024x683.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/7clarmn7tcm-1536x1024.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/7clarmn7tcm.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/dieta-tluszcze-nasycone-pamiec-dziecko-badanie/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Fast food zaburza pamięć już po 4 dniach</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/dieta-tluszcze-nasycone-pamiec-dziecko-badanie/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/smartfon-przed-13-rokiem-zycia-zdrowie-psychiczne/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="512" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1cnx5gffrce-768x512.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="a person lying on a bed with a tablet" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1cnx5gffrce-768x512.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1cnx5gffrce-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1cnx5gffrce-1024x683.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1cnx5gffrce-1536x1024.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1cnx5gffrce.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/smartfon-przed-13-rokiem-zycia-zdrowie-psychiczne/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Smartfon przed 13. rokiem życia a zdrowie psychiczne</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/smartfon-przed-13-rokiem-zycia-zdrowie-psychiczne/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
</div>
<figure class="wp-block-image aligncenter size-large"><a href="https://przystanekrodzinka.pl/dziecieca-ciekawosc/"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="499" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-1024x499.jpg" alt="Dziecieca ciekawosc blok 1" class="wp-image-74388" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-1024x499.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-300x146.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-768x374.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-1536x749.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2.jpg 1680w" sizes="(max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /></a></figure>
<figure class="wp-block-image aligncenter size-large"><a href="https://www.instagram.com/przystanekrodzinka/"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="409" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-1024x409.jpg" alt="obserwuj przystanek rodzinka instagram 2" class="wp-image-74387" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-1024x409.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-300x120.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-768x307.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-1536x613.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2.jpg 1600w" sizes="(max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /></a></figure>
<figure class="wp-block-image aligncenter size-large"><a href="https://www.facebook.com/przystanekrodzinka/" target="_blank" rel="noreferrer noopener"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="449" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-1024x449.jpg" alt="polub przystanek rodzinka facebook" class="wp-image-21763" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-1024x449.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-300x132.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-768x337.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-1536x674.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook.jpg 1600w" sizes="(max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /></a></figure>
<p>Artykuł <a href="https://przystanekrodzinka.pl/smartfon-przed-13-rokiem-zycia-zdrowie-psychiczne/">Smartfon przed 13. rokiem życia a zdrowie psychiczne</a> pochodzi z serwisu <a href="https://przystanekrodzinka.pl">Przystanek Rodzinka - blog parentingowy o dzieciach okiem logopedki</a>.</p>
]]></content:encoded>
</item>
<item>
<title>Żywy ślimak poza ciałem pokazuje, jak działa słuch</title>
<link>https://przystanekrodzinka.pl/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu/</link>
<dc:creator><![CDATA[Maria Rybak]]></dc:creator>
<pubDate>Fri, 10 Oct 2025 11:28:16 +0000</pubDate>
<category><![CDATA[aktualnosci]]></category>
<guid isPermaLink="false">https://przystanekrodzinka.pl/?p=85754</guid>
<description><![CDATA[<p>Fragment ślimaka utrzymany przy życiu poza ciałem po raz pierwszy w historii – to przełom zespołu z The Rockefeller University. Udało im się zobaczyć w czasie rzeczywistym, jak 16 000 komórek rzęsatych zamienia dźwięk w sygnały elektryczne dla mózgu. Odkryli też wspólny mechanizm słuchu łączący ssaki z resztą królestwa zwierząt. Dlaczego to ważne dla Twojego dziecka i czy pomoże leczyć niedosłuch?</p>
<p>Artykuł <a href="https://przystanekrodzinka.pl/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu/">Żywy ślimak poza ciałem pokazuje, jak działa słuch</a> pochodzi z serwisu <a href="https://przystanekrodzinka.pl">Przystanek Rodzinka - blog parentingowy o dzieciach okiem logopedki</a>.</p>
]]></description>
<content:encoded><![CDATA[
<p>Krótko przed śmiercią w sierpniu 2025 roku A. James Hudspeth i jego zespół z Laboratory of Sensory Neuroscience w The Rockefeller University dokonali przełomu, o którym marzyli od dekad. Po raz pierwszy w historii udało im się utrzymać fragment ślimaka – narządu odpowiedzialnego za słuch – przy życiu i w pełni funkcjonalny poza ciałem. To osiągnięcie pozwoliło naukowcom obserwować na żywo mechanizmy, które sprawiają, że słyszymy szept, rozmowę i muzykę.</p>
<p>Francesco Gianoli, pierwszy autor badania i stypendysta w laboratorium Hudspetha, mówi wprost: “Możemy teraz obserwować pierwsze kroki procesu słyszenia w kontrolowany sposób, który wcześniej był niemożliwy”. Wyniki zespołu opisano w dwóch artykułach naukowych opublikowanych w czasopismach PNAS i Hearing Research. To efekt pięciu dekad pracy Hudspetha nad molekularnymi i neurologicznymi podstawami słuchu – badań, które otworzyły nowe drogi do zapobiegania i odwracania ubytków słuchu.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Dlaczego ślimak był tak trudny do zbadania</h2>
<p>Ślimak to niewielki narząd ukryty w najgęstszej kości ludzkiego ciała – kości skroniowej. Ta lokalizacja chroni delikatne struktury odpowiedzialne za słuch, ale jednocześnie sprawia, że obserwowanie ich w działaniu graniczy z cudem. Naukowcy od lat próbowali zrozumieć, jak dokładnie działa ten organ, ale jego kruchość i niedostępność stawiały przed nimi ogromne przeszkody.</p>
<p>Problem jest o tyle istotny, że większość przypadków niedosłuchu wynika właśnie z uszkodzenia komórek rzęsatych wyścielających ślimaka. Człowiek ma ich około 16 000, a każda zwieńczona jest setkami mikroskopijnych “czułków” zwanych stereociliami. Wcześniejsi badacze porównywali je do włosków, stąd nazwa komórki rzęsate. Każdy taki pęczek działa jak precyzyjnie dostrojona maszyna, która wzmacnia drgania dźwiękowe i przekształca je w sygnały elektryczne, które mózg potrafi zinterpretować.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Jak naukowcy utrzymali ślimaka przy życiu</h2>
<p>Zespół Hudspetha zdecydował się na pracę ze ślimakami myszoskoczków, których słuch mieści się w podobnym zakresie częstotliwości co u ludzi. Wycięli fragmenty tkanki nie większe niż pół milimetra z regionu odpowiedzialnego za średni zakres dźwięków. Moment pobrania dobrano precyzyjnie – w fazie rozwoju, gdy słuch myszoskoczka jest już dojrzały, ale ślimak nie zdążył jeszcze całkowicie zrosnąć się z gęstą kością skroniową.</p>
<p>Kluczem do sukcesu było specjalne urządzenie, które odtwarzało naturalne środowisko tkanki słuchowej. Fragment ślimaka umieszczono w komorze, która nieustannie dostarczała płynów odżywczych – endolimfy i perylimfy – oraz utrzymywała właściwą temperaturę i napięcie elektryczne. Nad konstrukcją tego urządzenia pracowali Brian Fabella, specjalista badawczy z laboratorium Hudspetha, oraz Nicholas Belenko, inżynier z Gruss Lipper Precision Instrumentation Technologies Resource Center przy Rockefeller University. Kiedy wszystko było gotowe, naukowcy włączyli miniaturowy głośnik i zaczęli obserwować, co się dzieje.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Co zobaczyli naukowcy obserwując żywy ślimak</h2>
<p>Po raz pierwszy w historii badacze mogli śledzić w czasie rzeczywistym i na poziomie subkomórkowym, jak każdy element tkanki słuchowej reaguje na dźwięk. Widzieli, jak otwierają się i zamykają kanały jonowe w pęczkach rzęsek, dodając energię do wibracji wywołanych dźwiękiem i wzmacniając je. Obserwowali też, jak zewnętrzne komórki rzęsate wydłużają się i kurczą w odpowiedzi na zmiany napięcia – proces zwany elektromotorycą.</p>
<p>Gianoli podkreśla skalę tego osiągnięcia: “Mogliśmy zobaczyć w najdrobniejszych szczegółach, co robi każdy fragment tkanki na poziomie subkomórkowym”. Marcelo Magnasco, biofizyk kierujący Laboratory of Integrative Neuroscience w Rockefeller, który współpracował z Hudspethem przy niektórych jego przełomowych odkryciach, nie kryje zachwytu: “To arcydzieło. W dziedzinie biofizyki to jeden z najbardziej imponujących eksperymentów ostatnich pięciu lat”.</p>
<p>Magnasco zwraca też uwagę na coś innego: “Ten eksperyment wymagał niezwykle wysokiego poziomu precyzji i delikatności. W grę wchodzi zarówno mechaniczna kruchość, jak i elektrochemiczna wrażliwość tkanki”.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Odkrycie wspólnego mechanizmu słuchu w królestwie zwierząt</h2>
<p>Najważniejsze odkrycie dotyczyło jednak czegoś fundamentalnego. Od lat wiadomo, że u owadów i zwierząt bezkręgowych – takich jak ropuchy studiowane w laboratorium Hudspetha – kluczem do słyszenia jest zjawisko biofizyczne zwane bifurkacją Hopfa. To rodzaj mechanicznej niestabilności, punkt krytyczny między całkowitym bezruchem a oscylacjami. Na tej granicy nawet najsłabszy dźwięk przechyla system w ruch, pozwalając mu wzmocnić słabe sygnały znacznie ponad to, co normalnie by zarejestrowało.</p>
<p>We współpracy z Magnasco Hudspeth udokumentował istnienie bifurkacji Hopfa w ślimaku ropuchy w 1998 roku. Od tamtej pory trwała debata, czy ten sam mechanizm działa u ssaków. Teraz zespół znalazł odpowiedź. Rodrigo Alonso, współautor badania i współpracownik laboratorium, podsumowuje: “To pokazuje, że mechanika słuchu u ssaków jest uderzająco podobna do tego, co obserwowano w całej biosferze”.</p>
<p>Co więcej, naukowcy zaobserwowali, że w przypadku ślimaka ropuchy niestabilność występuje w pęczkach komórek rzęsatych, które są zawsze gotowe wykryć nadchodzące fale dźwiękowe. Gdy te fale uderzają, komórki poruszają się, wzmacniając dźwięk w procesie zwanym procesem aktywnym.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Co to znaczy dla przyszłości leczenia niedosłuchu</h2>
<p>Naukowcy są przekonani, że eksperymenty z użyciem ślimaka poza ciałem poprawią nasze rozumienie słuchu i wskażą lepsze terapie. Alonso wyjaśnia: “Na przykład będziemy teraz mogli zaburzać system farmakologicznie w bardzo ukierunkowany sposób, który nigdy wcześniej nie był możliwy – na przykład koncentrując się na konkretnych komórkach lub interakcjach między komórkami”.</p>
<p>Potrzeba nowych terapii jest ogromna. Gianoli mówi wprost: “Jak dotąd żaden lek nie został zatwierdzony do przywracania słuchu w przypadku niedosłuchu odbiorczego, a jednym z powodów jest to, że wciąż mamy niekompletne mechanistyczne zrozumienie aktywnego procesu słyszenia. Ale teraz mamy narzędzie, którego możemy użyć, by zrozumieć, jak system działa, jak i kiedy się psuje – i miejmy nadzieję, pomyśleć o sposobach interwencji, zanim będzie za późno”.</p>
<p>Magnasco dodaje, że Hudspeth był głęboko usatysfakcjonowany wynikami. “Jim pracował nad tym ponad 20 lat i to koronacyjne osiągnięcie niezwykłej kariery”.</p>
<h2 class="wp-block-heading">Co to oznacza dla rodziców małych dzieci</h2>
<p>To odkrycie ma potencjał zmienić przyszłość diagnostyki i leczenia problemów ze słuchem. Warto pamiętać, że prawidłowy rozwój słuchu u dzieci jest fundamentem rozwoju mowy – bez możliwości słyszenia dźwięków dziecko nie nauczy się ich naśladować i nie zbuduje swojego systemu językowego. Dlatego tak ważne są przesiewowe badania słuchu u noworodków, które pozwalają wykryć problemy na wczesnym etapie.</p>
<figure class="wp-block-embed is-type-wp-embed is-provider-przystanek-rodzinka-blog-parentingowy-o-dzieciach-okiem-logopedki wp-block-embed-przystanek-rodzinka-blog-parentingowy-o-dzieciach-okiem-logopedki"><div class="wp-block-embed__wrapper">
<blockquote class="wp-embedded-content" data-secret="cIjMmOwswf"><a href="https://przystanekrodzinka.pl/bystrzak-geniusz-czempion-jak-stymulowac-rozwoj-dziecka-w-pierwszym-roku-zycia-percepcja-sluchowa/">Bystrzak, geniusz, czempion – jak stymulować rozwój dziecka w pierwszym roku życia? CZ.4 Ćwiczenia słuchowe dla dzieci</a></blockquote><iframe class="wp-embedded-content" sandbox="allow-scripts" security="restricted" title="„Bystrzak, geniusz, czempion – jak stymulować rozwój dziecka w pierwszym roku życia? CZ.4 Ćwiczenia słuchowe dla dzieci” — Przystanek Rodzinka - blog parentingowy o dzieciach okiem logopedki" src="https://przystanekrodzinka.pl/bystrzak-geniusz-czempion-jak-stymulowac-rozwoj-dziecka-w-pierwszym-roku-zycia-percepcja-sluchowa/embed/#?secret=NP5uTORF5e#?secret=cIjMmOwswf" data-secret="cIjMmOwswf" width="600" height="338" frameborder="0" marginwidth="0" marginheight="0" scrolling="no"></iframe>
</div></figure>
<p>Choć praktyczne zastosowania tego odkrycia pojawią się dopiero za jakiś czas, samo zrozumienie mechanizmów słuchu na tak fundamentalnym poziomie otwiera drzwi do przyszłych terapii. Być może kiedyś będziemy w stanie naprawić uszkodzone komórki rzęsate lub zapobiec ich degradacji – co miałoby ogromne znaczenie nie tylko dla dzieci z wrodzonym niedosłuchem, ale też dla wszystkich, którzy tracą słuch z wiekiem lub na skutek ekspozycji na hałas.</p>
<p>Na razie najlepszą strategią pozostaje dbałość o ochronę słuchu dziecka od najmłodszych lat – ograniczanie ekspozycji na głośne dźwięki, regularne kontrole i reagowanie na pierwsze sygnały, że coś może być nie tak. A badania takie jak to prowadzone przez Hudspetha i jego zespół dają nadzieję, że w przyszłości będziemy mieli do dyspozycji znacznie skuteczniejsze narzędzia.</p>
<blockquote class="wp-block-quote is-layout-flow wp-block-quote-is-layout-flow">
<p><a href="http://dx.doi.org/10.1073/pnas.2503389122">Więcej informacji</a></p>
</blockquote>
<div class="convertkit-form wp-block-convertkit-form" style=""><script async data-uid="67519e85f9" src="https://przystanekrodzinka.kit.com/67519e85f9/index.js" data-jetpack-boost="ignore" data-no-defer="1" nowprocket></script></div>
<div class="wp-block-uagb-post-carousel uagb-post-grid uagb-post__image-position-top uagb-post__image-enabled uagb-block-related-posts uagb-post__arrow-outside uagb-slick-carousel uagb-post__items uagb-post__columns-2 is-carousel uagb-post__columns-tablet-2 uagb-post__columns-mobile-1 uagb-post__carousel_equal-height" data-total="1" style="">
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/jak-mozg-wybiera-wspomnienia-do-zapamietania/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="512" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/a3hji7dzb58-768x512.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="A wooden block spelling memory on a table" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/a3hji7dzb58-768x512.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/a3hji7dzb58-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/a3hji7dzb58-1024x683.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/a3hji7dzb58-1536x1024.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/a3hji7dzb58.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/jak-mozg-wybiera-wspomnienia-do-zapamietania/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Dlaczego dziecko pamięta jedne chwile, a inne zapomina?</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/jak-mozg-wybiera-wspomnienia-do-zapamietania/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/nudnosci-w-ciazy-chronia-dziecko-przed-toksynami/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img decoding="async" width="768" height="512" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/tnh1bsaigta-768x512.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="Pregnant woman's belly illuminated by sunlight." srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/tnh1bsaigta-768x512.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/tnh1bsaigta-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/tnh1bsaigta-1024x683.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/tnh1bsaigta-1536x1024.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/tnh1bsaigta.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/nudnosci-w-ciazy-chronia-dziecko-przed-toksynami/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Nudności w ciąży chronią dziecko przed toksynami</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/nudnosci-w-ciazy-chronia-dziecko-przed-toksynami/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="432" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd-768x432.jpeg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="paracetamol w ciazy a ryzyko autyzmu adhd" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd-768x432.jpeg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd-300x169.jpeg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd-1024x576.jpeg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd-1536x864.jpeg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd.jpeg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Paracetamol w ciąży może zwiększać ryzyko autyzmu</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/paracetamol-w-ciazy-a-ryzyko-autyzmu-adhd/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="432" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu-768x432.webp" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="zywy slimak poza cialem mechanizmy sluchu" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu-768x432.webp 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu-300x169.webp 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu-1024x576.webp 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu-1536x864.webp 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu.webp 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Żywy ślimak poza ciałem pokazuje, jak działa słuch</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/mikroplastik-w-butelkowanej-wodzie-badanie/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img decoding="async" width="768" height="512" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/lvs1f46s8rs-768x512.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="clear plastic bottle close-up photography" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/lvs1f46s8rs-768x512.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/lvs1f46s8rs-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/lvs1f46s8rs-1024x683.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/lvs1f46s8rs-1536x1024.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/lvs1f46s8rs.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/mikroplastik-w-butelkowanej-wodzie-badanie/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Woda w plastikowych butelkach: co pijemy naprawdę?</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/mikroplastik-w-butelkowanej-wodzie-badanie/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/mozg-dziala-najlepiej-z-siedmioma-zmyslami-nie-piecioma/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="513" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1263323-768x513.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="person, human, child, girl, face, closed eyes, sense, feel, close up, sense, sense, sense, sense, sense, feel" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1263323-768x513.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1263323-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1263323-1024x684.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1263323.jpg 1280w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/mozg-dziala-najlepiej-z-siedmioma-zmyslami-nie-piecioma/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Mózg działa najlepiej z siedmioma zmysłami, nie pięcioma</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/mozg-dziala-najlepiej-z-siedmioma-zmyslami-nie-piecioma/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/czas-zimowy-chroni-zdrowie-badanie-stanford-medicine/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img fetchpriority="high" decoding="async" width="768" height="516" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/czas-zimowy-a-rytm-dobowy-dziecka-badanie-stanford-768x516.jpeg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="czas zimowy a rytm dobowy dziecka badanie stanford" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/czas-zimowy-a-rytm-dobowy-dziecka-badanie-stanford-768x516.jpeg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/czas-zimowy-a-rytm-dobowy-dziecka-badanie-stanford-300x201.jpeg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/czas-zimowy-a-rytm-dobowy-dziecka-badanie-stanford-1024x687.jpeg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/czas-zimowy-a-rytm-dobowy-dziecka-badanie-stanford-1536x1031.jpeg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/czas-zimowy-a-rytm-dobowy-dziecka-badanie-stanford.jpeg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/czas-zimowy-chroni-zdrowie-badanie-stanford-medicine/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Czas zimowy chroni zdrowie: badanie Stanford Medicine</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/czas-zimowy-chroni-zdrowie-badanie-stanford-medicine/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/adhd-u-malych-dzieci-leki-zamiast-terapii/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="513" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zhys6xn7sue-768x513.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="orange and white medication pill" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zhys6xn7sue-768x513.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zhys6xn7sue-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zhys6xn7sue-1024x684.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zhys6xn7sue-1536x1025.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/zhys6xn7sue.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/adhd-u-malych-dzieci-leki-zamiast-terapii/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">ADHD u małych dzieci: większość dostaje leki za wcześnie</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/adhd-u-malych-dzieci-leki-zamiast-terapii/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/smartfon-przed-13-rokiem-zycia-zdrowie-psychiczne/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="512" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1cnx5gffrce-768x512.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="a person lying on a bed with a tablet" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1cnx5gffrce-768x512.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1cnx5gffrce-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1cnx5gffrce-1024x683.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1cnx5gffrce-1536x1024.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/1cnx5gffrce.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/smartfon-przed-13-rokiem-zycia-zdrowie-psychiczne/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Smartfon przed 13. rokiem życia a zdrowie psychiczne</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/smartfon-przed-13-rokiem-zycia-zdrowie-psychiczne/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
<article class="uagb-post__inner-wrap"> <div class='uagb-post__image'>
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/dieta-tluszcze-nasycone-pamiec-dziecko-badanie/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer"><img loading="lazy" decoding="async" width="768" height="512" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/7clarmn7tcm-768x512.jpg" class="attachment-medium_large size-medium_large" alt="burger with lettuce and fries on brown wooden table" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/7clarmn7tcm-768x512.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/7clarmn7tcm-300x200.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/7clarmn7tcm-1024x683.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/7clarmn7tcm-1536x1024.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2025/10/7clarmn7tcm.jpg 1600w" sizes="(max-width: 768px) 100vw, 768px" /> </a>
</div>
<h4 class="uagb-post__title uagb-post__text">
<a href="https://przystanekrodzinka.pl/dieta-tluszcze-nasycone-pamiec-dziecko-badanie/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Fast food zaburza pamięć już po 4 dniach</a>
</h4>
<div class='uagb-post__text uagb-post-grid-byline'>
</div>
<div class="uagb-post__text uagb-post__cta wp-block-button">
<a class="wp-block-button__link uagb-text-link" style="" href="https://przystanekrodzinka.pl/dieta-tluszcze-nasycone-pamiec-dziecko-badanie/" target="_self" rel="bookmark noopener noreferrer">Więcej</a>
</div>
</article>
</div>
<figure class="wp-block-image aligncenter size-large"><a href="https://przystanekrodzinka.pl/dziecieca-ciekawosc/"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="499" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-1024x499.jpg" alt="Dziecieca ciekawosc blok 1" class="wp-image-74388" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-1024x499.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-300x146.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-768x374.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2-1536x749.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/Dziecieca-ciekawosc-blok-2.jpg 1680w" sizes="(max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /></a></figure>
<figure class="wp-block-image aligncenter size-large"><a href="https://www.instagram.com/przystanekrodzinka/"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="409" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-1024x409.jpg" alt="obserwuj przystanek rodzinka instagram 2" class="wp-image-74387" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-1024x409.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-300x120.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-768x307.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2-1536x613.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2024/03/obserwuj-przystanek-rodzinka-instagram-2.jpg 1600w" sizes="(max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /></a></figure>
<figure class="wp-block-image aligncenter size-large"><a href="https://www.facebook.com/przystanekrodzinka/" target="_blank" rel="noreferrer noopener"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="449" src="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-1024x449.jpg" alt="polub przystanek rodzinka facebook" class="wp-image-21763" srcset="https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-1024x449.jpg 1024w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-300x132.jpg 300w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-768x337.jpg 768w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook-1536x674.jpg 1536w, https://przystanekrodzinka.pl/wp-content/uploads/2021/09/polub-przystanek-rodzinka-facebook.jpg 1600w" sizes="(max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /></a></figure>
<p>Artykuł <a href="https://przystanekrodzinka.pl/zywy-slimak-poza-cialem-mechanizmy-sluchu/">Żywy ślimak poza ciałem pokazuje, jak działa słuch</a> pochodzi z serwisu <a href="https://przystanekrodzinka.pl">Przystanek Rodzinka - blog parentingowy o dzieciach okiem logopedki</a>.</p>
]]></content:encoded>
</item>
</channel>
</rss>
If you would like to create a banner that links to this page (i.e. this validation result), do the following:
Download the "valid RSS" banner.
Upload the image to your own server. (This step is important. Please do not link directly to the image on this server.)
Add this HTML to your page (change the image src
attribute if necessary):
If you would like to create a text link instead, here is the URL you can use:
http://www.feedvalidator.org/check.cgi?url=https%3A//przystanekrodzinka.pl/feed/